مرکز آمار ایران در روزهای اخیر جدیدترین گزارش خود از نتایج طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارها در سال 1402 را منتشر کرد و در آن گزارش، ارقام درآمد و هزینه خانوارهای شهری و روستایی را در سالی که گذشت زیر ذره‌بین برد. در این گزارش، هزینه‌ها و درآمدهای ایرانیان در دسته‌بندی‌های گوناگون مورد بررسی قرار گرفته‌اند که یکی از این دسته‌بندی‌ها، دهک‌های هزینه‌ای اول تا دهم است. داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهند که در سال گذشته، میزان هزینه‌کرد سالانه خانوارها در دهک‌ها تفاوت چشمگیری داشته است؛ طوری که متوسط هزینه سالانه زندگی دهک دهم که غنی‌ترین دهک به شمار می‌رود، چه در روستاها و در شهرها، حدود سه برابر بیش از دهک اول که شامل فقیرترین خانوارهاست بوده است. کالاهای غیرخوراکی؛ علت اصلی تفاوت هزینه فقرا و ثروتمندان با استناد به داده‌های مرکز آمار ایران، متوسط هزینه سالانه هر خانوار شهری در سال 1402 برابر با 206 میلیون تومان بود که 51 میلیون تومان از این مبلغ به هزینه کالاهای خوراکی و دخانی اختصاص یافت و 155 میلیون تومان صرف کالاهای خوراکی شد. بررسی این رقم به تفکیک داده‌ها اما نشان می‌دهد در دهک اول، میانگین هزینه سالانه تنها 47 میلیون تومان بود. طوری که این دهک فقط 20 میلیون تومان برای کالاهای خوراکی و 27 میلیون تومان برای کالاهای غیرخوراکی هزینه کردند. از سوی دیگر اما در دهک دهم، متوسط هزینه هر خانوار برای کالاهای خوراکی 95 میلیون تومان و برای کالاهای غیرخوراکی، 495 میلیون تومان بود. به این ترتیب هزینه کل این خانوارها در سال گذشته 590 میلیون تومان رقم خورد که حدود سه برابر دهک اول بود. نکته دیگر این گزارش آن است که تفاوت اصلی مخارج پولدارها و فقرا در مناطق شهری، در کالاهای غیرخوراکی بوده است. چراکه بازه هزینه‌کرد دهک‌ها برای کالاهای خوراکی از 20 میلیون تا 95 میلیون تومان بوده اما این رقم در کالاهای غیرخوراکی، از 27 میلیون تا 494 میلیون تومان متغیر بوده است. هزینه سالانه دهم اول روستایی؛ تنها 18 میلیون تومان! با استناد به داده‌های مرکز آمار، وضعیت نسبت هزینه‌کرد پردآمدها به کم‌درآمدها در مناطق روستانشین نیز مشابه شهرها بود؛ به نحوی که هزینه خانوارهای روستایی در دهک دهم 2.8 برابر دهک اول ثبت شد. در دهک اول روستایی، متوسط هزینه سال 1402 تنها 18 میلیون تومان بود که شامل 10 میلیون تومان هزینه کالاهای خوراکی و حدود هشت میلیون تومان کالاهای غیرخوراکی می‌شد. به این ترتیب، دهک اول روستایی تنها دهکی بود که بخش عمده هزینه‌های خود را به کالاهای خوراکی اختصاص داد. در دهک دهم روستایی اما متوسط هزینه سال گذشته 310 میلیون تومان بود و این دهک 100 میلیون تومان برای کالاهای خوراکی و 210 میلیون تومان برای کالاهای غیرخوراکی هزینه کرد. برای مطالعه بیشتر، صفحه اقتصاد کلان در تجارت‌نیوز را دنبال کنید.
