توصیه‌های کاربردی برای سهامداران/بازار واقعی همین است که مشاهده می‌شود!

به گزارش تجارت‌نیوز، این روزها رفتار سهام‌داران در بازار به دلیل قرار گرفتن شاخص کل بورس در امواج اصلاحی به سه صورت است، به‌طوری که برخی سهام‌داران تا پایان زمان اصلاح بازار منتظر مانده و اقدام به خرید و فروش سهام نمی‌کنند، گروه دیگر از سهام‌داران با بررسی صنایع بورسی اقدام به خرید سهام آینده‌‎دار با دید میان‌مدت در سطوح حمایتی کرده، اما بیشتر سهام‌داران به نوسان‌گیری سهام در بازار اقدام کرده‌اند که نحوه معاملات، میزان حجم و ارزش معاملات بازار از اول هفته جاری این موضوع را تایید می‌کند که نقدینگی تنها از یک صنعت به صنعت دیگر با ارزش بازار پایین جریان دارد. بازار منتظر حرکت صعودی یک گروه است و زمانی که هیچ گروهی حرکت صعودی نمی‌کند بازار بدبین شده و ترجیح می‌دهد که نقد بماند. سوالی که مطرح می‌شود این است که زمانی که بازار در امواج اصلاحی قرار دارد و آینده بورس برای سهام‌داران مبهم است، سهام‌داران از چه راه‌های دیگری همچنان می‌توانند از بورس کسب سود کنند؟

کیارش فاضل، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با «تجارت‌نیوز» گفت: پس از شکسته شدن سطح 170 هزار واحدی شاخص و از دست رفتن مثلث معروف، موجی از استرس و ناامیدی در بازار به وجود آمد. به‌طوری که معامله‌گران هیجانی که با تبلیغات گسترده به تازگی وارد این حوزه پرآشوب و بی‌نظم شده بودند و در روزهای مثبت بازار طعم سودهای مستمر روزانه 5 تا 10 درصد را چشیده و هر شب با رویای ( یک‌شبه در بورس میلیاردر شوم ) سر بر بالین می‌گذاشتند و صبح در پیش گشایش بازار سر خط سفارش خرید سنگین می‌چیدند، ناگهان با ذات واقعی بازار مواجه شده و سیلی سنگینی از بازار خوردند و معامله‌گران مبتدی هم که عموما رفتارهای هیجانی را دنبال می‌کردند، چشم‌ها را بر روی هر تحلیلی بسته و تمام‌قد در صفوف فروش ظاهر شده و دارایی خود را نقد کردند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: خوشبختانه شاخص کل بورس در محدوده 159 هزار واحد پس از اعتراض گسترده تحلیلگران برجسته، توسط فعالان بزرگ بازار حمایت شد که اگر این سطح هم از دست می‌رفت باید بازار را در کمای عمیقی مشاهده می‌کردیم.

فاضل افزود: فضای این روزهای بازار سرمایه شاید بیشتر نشان‌دهنده ترس، بی‌اعتمادی و عدم قطعیت بین تمام سرمایه‌گذاران است و بیشتر شاهد رفتارهایی از جنس نوسان‌گیری در بازار هستیم، البته این موضوع بارها در انتهای رشدهای بازار دیده شده که بازار پس از رالی قدرتمند که عمدتا توسط یک یا چند گروه به عنوان صنایع لیدر صورت می‌گیرد، وارد فاز اصلاحی شده و پول هوشمند که باعث حرکت‌های قدرتمند شده بود، وارد تک‌سهم‌ها شده و در بهترین حالت پول در صنایع مختلف بازار جابه‌جا می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: درحال حاضر شاهد هستیم علاوه بر تاکیدهای تحلیلگران بنیادی یا حتی اخبار مثبت منتشرشده، بازار آن‌گونه که باید و شاید واکنش نشان نداده و این قسم اخبار و تحلیل‌ها را باور ندارد. حقیقت امر این است که واقعیت بازار لزوما با نظر افراد یکی نیست، حتی اگر این افراد جزو خبره‌ترین تحلیلگران بورس باشند.

این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: در سال 95 پس از رشد پرشتاب گروه خودرویی بسیاری صحبت از ایران‌خودرو 700تا 800 تومانی می‌کردند و چشم به قراردادهای جدید گروه خودرویی و شرکت‌های معتبر اروپایی بسته بودند، اما واقعیت بازار این بود که سهم هر روز کف جدیدتری می‌ساخت و هنوز سرمایه‌گذاران زیادی هستند که خودروی 400 تومانی در سبد سهام خود دارند، به امید اینکه یک روزی این نماد حرکت پرقدرتی را آغاز خواهد کرد.

وی ادامه داد: این مثال را زدم نه به دلیل اینکه حرکت گروه‌های پیشرو بازار را تمام‌شده می‌دانم، بلکه قصد دارم چند نکته را تاکید کنم، اولین و مهم‌ترین نکته خواب سرمایه است و هزینه فرصت ازدست‌رفته، نکته بعدی همراه شدن با واقعیت بازار است. شاید موضوعی که کمتر کسی به آن می‌پردازد این باشد که یک سهم یا یک شرکت با بهترین بنیاد و بهترین تکنیکال تا زمانی که پول وارد آن نشود، حرکت نخواهد کرد و این پول زمانی تزریق می‌شود که عموم بازار به این نتیجه برسند که این سهم ارزنده خواهد بود و جمیع این مطالب واقعیت بازار را تشکیل خواهند داد. به عبارتی هرگاه کلیت بازار به این اجماع نظر رسید که بهترین زمان برای ورود به سهم خواهد بود، روند دوست شماست (Trend is your Friend).

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: شاید کلیدی‌ترین و اساسی‌ترین راهکاری که یک معامله‌گر حرفه‌ای بورس می‌تواند پیش بگیرد این باشد که به جای پرسیدن سوال چرا بازار اینجوری شد؟ از خود بپرسد چگونه در این بازار کار کنم یا چگونه خودم را با بازار همسو کنم؟

این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: برای گروهی از فعالان که به علم تکنیکال آگاه هستند و ریسک‌پذیری نسبتا بالایی دارند توصیه می‌شود که فعالیت در بازار آتی را فرا گیرند آن هم به دو دلیل عمده؛ اول اینکه بازار آتی، یک بازار دوطرفه است که این خاصیت را دارد که سهام‌دار از نزول و ریزش قیمت هم کسب سود کند و دوم اینکه وجود اهرم در ذات بازار که به سهام‌دار این فرصت را می‌دهد با چند برابر پول خود معامله کند.

فاضل افزود: شاید استراتژی غالب فعالان بازار در این شرایط نوسان‌گیری باشد، باید گفت که ذات بازار نقدی (spot) مثل بازار سهام برای نوسان‌گیری مناسب نیست و سهام‌دارانی که دست به این اقدام می‌زنند از نظر حرفه‌ای و تئوریک دچار خطا شده‌اند. بزرگترین دلیل مخالفتم یک‌طرفه بودن بازار است، زیرا در ریزش بازار هیچ‌کاری از دست سهام‌دار بر نمی‌آید و باید نظاره‌گر دود شدن پول خود باشد!

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: دومین دلیل مخالفتم این است که سهام‌دار باید با اهرم یک به یک در بازار معامله کند. به این مفهوم که اگر 1000 سهم 500 تومانی داشته باشد، دارایی در لحظه خرید 500 هزار تومان خواهد بود، حال اگر بخت با سهام‌دار یار باشد و در مدت دو روز سهام با صف خرید همراه شود 10 درصد قیمت سهام مثبت می‌شود و دارایی سهام‌دار به 550 هزار تومان افزایش پیدا می‌کند. به عبارتی سهام‌دار در کل 10 درصد یا 50 هزار تومان سود کرده است.

فاضل افزود: در حالی که در بازار آتی با مبلغ سرمایه‌گذاری 500 هزارتومان اگر بازار با دو صف خرید همراه شود (10 درصد افزایش قیمت در یک گرم زعفران) با فرض اینکه قیمت یک گرم زعفران در بازار 14 هزار تومان باشد میزان سود 140 هزار تومان یا 28 درصد خواهد بود (به دلیل وجود اهرم مالی در ذات قراردادهای آتی، سود و زیان سهام‌دار بر اساس 100 گرم زعفران محاسبه می‌شود) پر واضح است که معامله‌گری که به دنبال نوسان‌گیری (scalping) است، در بازار مشتقه (آتی Futures یا اختیار Option) فعالیت می‌کند، ذات بازار سهام برای سرمایه‌گذاری است نه نوسان‌گیری، پس بهتر است بخشی از سرمایه سرگردان در بورس به بازار آتی منتقل شود که به دلیل دوطرفه بودن بازار همیشه فرصت کسب سود است.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: همچنین برای گروه دیگر فعالان که به علم تکنیکال آگاه اما از ریسک‌پذیری پایین‌تری برخوردارند. توصیه می‌شود به تک‌سهم‌ها (سهم‌های کوچک بازار) که هم از منظر بنیادی و هم تکنیکال شرایط مناسبی دارند، وارد شوند و بخشی از سرمایه سرگردان خود را با رعایت شرایط مدیریت سرمایه و حد ضرر به این سهام‌ها اختصاص دهند.

فاضل تاکید کرد: برای سرمایه‌گذاران بلندمدتی توصیه می‌شود که سهم‌های بنیادی مناسب را پیدا کرده و در نقاط مناسب تکنیکی به صورت پله‌ای وارد شوند تا زمانی که کلیت بازار به اجماع نظر برسد و در بلندمدت سود قابل توجهی کسب کنند.

این فعال بازار سرمایه اظهار کرد: برای گروه دیگر که نه علم تکنیکال را می‌شناسند، نه بنیادی و با قوانین مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک هم آشنا نیستند، توصیه می‌شود پول خود را به اوراق تبدیل کرده یا در صندوق‌ها با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری کنند و تا زمانی که آموزش کامل ندیدند، وارد این بازار نشوند.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: بازار مالی دریای بی‌کرانی ا‌ست که هرچه بیشتر از آن بدانیم به عجز و ناتوانی خود در مورد پیش‌بینی وضعیت بازار بیشتر پی‌می‌بریم، شاید جذاب‌ترین پارامتر بازار این باشد که مدام رفتار خود را به‌روز می‌کند و تغییر می‌دهد، زیرا ما که بازار را تشکیل می‌دهیم، مرتب در حال تغییر رفتار هستیم. پس بازار واقعی همین است که مشاهده می‌شود. شرایط قبلی که هر سهمی بخریم و روزی پنج درصد سود کنیم، هر چند سال یک بار و با یک بهانه فاندامنتال (رشد نرخ دلار، برجام و…) اتفاق می‌افتد. معتقدم بعد از تکمیل موج 5 بازار، باید خود را برای روزهای سخت‌تر آماده کرد.

فاضل تاکید کرد: آن دسته از سهام‌دارانی که به هر دلیلی علاقه به یادگیری ندارند، توصیه اکید می‌شود از مشاور یا مشاوران معتمد و خبره جهت سبدگردانی کمک بگیرند و به حرف گروه‌ها یا کانال‌ها در فضای مجازی خرید و فروش نکنند.

این کارشناس بازار سرمایه در پایان خاطرنشان کرد: توصیه آخر هم به مدیران سازمان این است که تمام پتانسیل خود را برای راه‌اندازی بازار دوطرفه (آتی سهام) و از بین بردن تدریجی دامنه نوسان به کار گیرند و فرهنگ‌سازی و آموزش‌های لازم را در این جهت انجام دهند تا دیگر شاهد این ریزش‌های فرسایشی و گاه طاقت‌فرسا در بازار نباشیم. سرمایه‌گذاران بلندمدتی و یا میان‌مدتی می‌توانند از طریق هج کردن (Hedge) ریسک خود را پوشش دهند و سفته‌بازان هم با کسب سود از نزول قیمت، با آفست کردن و سیو سود کردن موقعیت‌های خود در کنار خریداران تازه‌نفس فشار خرید مضاعفی در بازار ایجاد کرده و باعث بازگشت روند ‌شوند.