میلاد قزللو 
جزئیات پرداخت وام‌های کوچک با پشتوانه یارانه نقدی
بانک مرکزی به تازگی در بخشنامه‌ای به بانک‌ها اجازه داد تا به پشتوانه یارانه واریزی به حساب خانوارها، «یاراکارت» صادر کنند تا مشکل تامین وثیقه برای وام‌های خرد اقشار جامعه را رفع کند.
به گزارش ایرنا، بخشنامه صدور کارت‌های اعتباری بر پایه عقد مرابحه از ابتدای مهر ماه 95 در قالب بسته خروج از رکود دولت، به شبکه بانکی کشور ابلاغ شد تا با تقویت بنیه مالی خانوارها، رونق به بازار کالاها و خدمات بازگردد.
در این بخشنامه کارت‌ها در سه سطح طلایی (500 میلیون ریال)، نقره‌ای (200 میلیون ریال) و برنزی (100 میلیون ریال) تقسیم‌بندی شده بودند تا بسته به اعتبارسنجی مشتریان که به عهده بانک‌ها گذاشته شده، تسهیلات 18 درصدی از محل منابع بانکی پرداخت شود.
با این حال این طرح در مرحله اجرا با مقاومت بانک‌ها رو به رو شد و از آنجا که بانک مرکزی اعتبارسنجی و تامین منابع را به عهده بانک‌ها نهاده بود، از اجرای کامل آن سرباز زندند؛ داشتن حساب سپرده تا سه برابر مبلغ کارت یکی از شرایطی بود که برخی بانک‌ها برای صدور این کارت‌ها از مشتریان طلب می‌کردند.
بسیاری از بانک‌ها نیز ترجیح دادند این طرح را برای مشتریان ثابت خود اجرایی کنند و از این رو به سراغ سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها رفتند تا با این شیوه از بازگشت منابع خود که مسئولان بانک مرکزی می گویند 45 درصد آنها قفل شده، مطمئن شوند.
در حقیقت بخشنامه بانک مرکزی، مجوزی برای آغاز اجرای کارت‌های اعتباری در شبکه بانکی کشور بود؛ شیوه‌ای که در سایر کشورها دهه‌ها سابقه دارد.
27 اردیبهشت ماه بخشنامه جدید بانک مرکزی برای توسعه کارت‌های اعتباری صادر شد و به بانک‌ها اجازه داد به پشتوانه حسابی که یارانه خانوارها به آن واریز میشود، برای صاحب حساب «یاراکارت» تا سقف 50 میلیون ریال صادر شود.
یاراکارت در حقیقت بخشی از برنامه دولت برای خروج از رکود بود که وعده آن در سال 94 داده شد تا خانوارها بتوانند با این شیوه و به پشتوانه حساب یارانه‌ای خود از تسهیلات بانکی بهره‌مند شوند و مشکل تامین وثایق اشخاص کم‌درآمد رفع شود.
آنگونه که بخشنامه بانک مرکزی تبیین کرده، بازپرداخت تسهیلات اعطایی به صورت خودکار از محل حساب‌های یارانه‌ای اشخاص انجام میشود و به این سبب ریسک ناشی از پرداخت نشدن اقساط از سوی اشخاص مشمول به حداقل می‌رسد.
همچنین سقف تسهیلات اعطایی به اشخاص مشمول با توجه به میزان یارانه خانوار تعیین میشود.
یاراکارت نیز همچون دیگر کارت‌های اعتباری دارای ویژگی گردان است یعنی اینکه تا زمان انقضای کارت، همواره به میزان مابه‌التفاوت مبلغ سقف اعتبار و اصل تسهیلات تسویه نشده توسط مشتری، دارای اعتبار است.
البته بانک مرکزی مهلت بازپرداخت تسهیلات نسیه اقساطی را به تشخیص موسسه اعتباری و از 36 ماه تا 60 ماه (سه تا 5 سال) تعیین کرده و سود مربوط به این تسهیلات نیز نرخ مصوب شورای پول و اعتبار برای عقود غیرمشارکتی است که اکنون 18 درصد محاسبه میشود.
پیگیری از ساز و کار مدنظر بانک مرکزی برای اجرای این طرح نشان می‌دهد که اگر مشتریان توان پرداخت برخوردار باشند، خود اقدام به بازپرداخت اقساط می‌کنند و در غیر این صورت بانک از محل یارانه‌ها اقساط را برداشت می‌کند.
البته مسئولان بانک مرکزی در تبیین وظایف کارت‌های اعتباری از جمله یاراکارت در نظام بانکی گفته‌اند، قرار نیست همه شهروندان در کوتاه‌مدت به آن دسترسی داشته باشند، بلکه ورود کارت اعتباری به نظام بانکی ایران در واقع ابزار جدیدی برای بانک‌هاست تا با این شیوه و در بلندمدت بخشی از تقاضای عمومی در زمینه دریافت تسهیلات خرد را پوشش دهد.
آمارها گویای آن است که اکنون بیش از 330 میلیون کارت نقد (Cash) در نظام بانکی ایران وجود دارد اما تعداد کارت‌های اعتباری (Credit) تا پایان اسفند ماه یعنی ظرف 6 ماه از آغاز اجرای آن به 500 هزار فقره رسیده است.
این آمار به این معنی است که برای فراگیر شدن این کارت‌ها راه درازی پیش روی نظام بانکی است به شرط آنکه مقاومت‌ها در برابر اجرای آن به حداقل برسد و منابع کافی نیز در نظام بانکی وجود داشته باشد.
نظرات