روایتی از روند فزاینده شبه‌پول؛ در دوران کدام دولت شبه‌پول شتاب گرفت؟

فریبا تاجدینی: نقدینگی ترکیبی از پول و شبه‌ پول است، شبه پول همان سپرده‌های مدت‌دار بانکی است. تغییرات حجم پول از متغییرهای اساسی حوزه بانکی است که شاخص‌های اقتصادی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. سهم بانک‌ها در ایجاد نقدینگی با محوریت شبه پول در حال افزایش است.

به گزارش تجارت‌نیوز، رشد شبه پول از دو جنبه مورد بررسی قرار می‌گیرد، ابتدا جنبه مثبت آن که شبه پول ماهیت ضد تورمی دارد. دولت با اعمال سیاست‌هایی از قبیل افزایش نرخ سود بانکی می‌تواند با جذب سپرده‌های بیشتر تورم را کنترل کند.

جنبه منفی آن از این جهت است که اگر بازار جذاب پرسودتری یافت شود یا نرخ سود بانکی کاهش یابد، این امکان وجود دارد که حجم عظیمی از سپرده‌های بانکی از سیستم بانک خارج و روانه بازارهای دیگری از جمله بازار ارز، طلا و سکه شوند.

طبق آمار بانک مرکزی شبه پول طی سال‌های 1380 تا 1396 رشدی 10 برابری داشت و در بهمن ماه سال 1396 به 1304 هزار میلیارد تومان رسید.

دولت‌هایی که طی سال‌های 1380 تا 1396 روی کار آمده‌اند تقریبا سهم یکسانی در افزایش رشد حجم شبه پول داشته‌اند. در دوران فعالیت دولت‌های هشتم و دهم بیشترین افزایش شبه پول اتفاق افتاده است. به طوری که در هرکدام از دوره‌ها به ترتیب 195 درصد و 196 درصد شبه پول افزایش یافته است.

کمترین افزایش هم مربوط به دوران دولت یازدهم است که شبه پول 150 درصد افزایش یافت و این متغیر از 519 هزار میلیارد تومان در سال 1392 به 1304 هزار میلیارد تومان در سال 1396 رسید.

در دوران فعالیت دولت نهم نیز شبه پول با 190 درصد رشد به میزان 115 هزار میلیارد تومان افزایش یافت.