حجم کل نقدینگی اقتصاد ایران در پایان دی‌ماه به 9 هزار و 723 هزار میلیارد تومان رسید که این رقم رشد 23.4 درصدی، معادل 1845 هزار میلیارد تومانی نقدینگی را در 10 ماهه سال جاری نشان می‌دهد. به عبارت دیگر، رقم رشد نقدینگی در 10 ماهه امسال تقریبا برابر با کل نقدینگی کشور تا پایان سال 1397 بود.
مجوز گواهی سپرده ۳۰ درصدی که بهمن سال گذشته با هدف جذب نقدینگی سرگردان و جلوگیری از ورود آنها به بازارهای ارز و طلا صادر شده و توانسته بود حدود ۲۸۰ هزار میلیارد تومان را در شبکه بانکی حبس کند، ۱۱ بهمن امسال به سر رسید و اکنون بازار گمانه زنی بر سر مقصد بعدی این نقدینگی داغ است.
براساس نظر برخی از کارشناسان اقتصادی، نقدینگی مهم‌ترین متغیر تورم‌ساز و اصلی‌ترین عامل در ایجاد تورم است. مطابق با مبانی علم اقتصاد رشد مستمر و پایدار نقدینگی در طول زمان تنها عامل ایجاد تورم در بلندمدت است.
به اعتقاد کارشناسان، رویکرد افزایش تزریق نقدینگی به‌دلیل بالا بودن تسهیلات تکلیفی و ایجاد مشکلات نقدینگی در بخش تولید، نادرست است. اگر تسهیلات تکلیفی بیش از حد است، راه‌حل آن افزایش بیشتر نقدینگی نیست، بلکه کاهش منطقی و مدیریت اصولی تسهیلات تکلیفی برای بهبود تخصیص منابع است.
مدیر گروه مطالعات پولی مرکز تسهیل تأمین مالی تولید در وزارت امور اقتصادی و دارایی اظهار کرد: با توجه به اینکه در سال‌های گذشته رشد نقدینگی بالایی را در کشور تجربه کردیم؛ سیاست‌گذار پولی سیاست کنترل رشد نقدینگی را در دستور کار قرار داد.
آمارها حاکی از آن است که بعد از شروع تحریم‌های بین‌المللی در سال 90 ، روند ضریب فزاینده پولی صعودی شده است. به طوری که ضریب فزاینده از 4.3 در فروردین سال 90 به 6.4 در آذرماه سال 93 افزایش یافته است.
به عقیده یک کارشناس اقتصادی، در شرایطی که کل سیستم بانکی ناتراز بوده، شبکه بانکی فشل است و بانک‌ها با خلق نقدینگی، تورم ایجاد می‌کنند، موضوع افزایش کارمزد خدمات بانکی اهمیت چندانی ندارد.
در حال حاضر، آنچه باعث می‌شود نقدینگی موجب تورم شود، این است که نقدینگی عمدتاً وارد بازارهای غیرمولد می‌شود. در حالی که بنگاه‌های اقتصادی، به‌خصوص بنگاه‌های کوچک و متوسط، به شدت از کمبود نقدینگی رنج می‌برند.
اخیرا عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد با اشاره به بحران های موجود در تامین مالی غیر تورمی تولید، قدرت دلاری نقدینگی را ۱۴۰ میلیارد دلار اعلام کرد. این مهم در شرایطی مطرح می‌شود که همتی به چالش‌های تامین مالی دست زده بود.
کارشناس بازار سرمایه گفت: عرضه اولیه و پذیرش شرکت‌ها در تابلوی بورس و فرابورس در دوره‌های رونق بازار، یکی از بهترین تصمیمات برای سیاست‌گذار و سرمایه‌گذاران است.
بانک مرکزی ارائه خدمات به کارت‌های متصل به شبکه شتاب از سوی کارگزاری‌ها را در شهریورماه متوقف کرده بود ولی همچنان شاهد تبلیغات این شرکت‌ها با پشتوانه 2 بانک خصوصی برای جذب نقدینگی با سود روزشمار26 درصدی هستیم!
خروج ترامپ از برجام و اعمال مجدد تحریم‌ها بر اقتصاد ایران در اردیبهشت سال 97 ، موجب شده تا نرخ رشد نقطه به نقطه نقدینگی از 20 درصد به 23 درصد در اسفند همین سال افزایش یابد. نرخ رشد نقطه به نقطه پولی نیز در این مدت افزایش 5 واحد درصدی را تجربه کرده است.
یک کارشناس اقتصادی، مجموعه اقدامات انجام شده در زمینه کاهش نرخ بهره بدون ریسک و کاهش رشد مقداری ترازنامه بانک‌ها را موثر و به نفع اقتصاد و بازار سرمایه دانست.
کارشناس بازار سرمایه گفت:: در هفته کاری که گذشت صندوق‌های با درآمد ثابت روز‌های شنبه و دوشنبه شاهد خرج نقدینگی به ترتیب به میزان هزار و ۱۲۴ میلیارد تومان و ۶ میلیارد تومان بودند و بعد از آن در روز‌های کاری دیگر یعنی یکشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه به ترتیب ۵۰۳، ۸۲۱ و هزار و ۹۵ میلیارد تومان نقدینگی به این صندوق‌ها تزریق شد.
قائم مقام گروه مالی کارآمد ضمن ارزیابی اثر بودجه ۱۴۰۴ بر بورس، گفت: تنظیم لایحه بودجه به صورت انبساطی به رشد نقدینگی در اقتصاد منجر می‌شود و در صورت مدیریت صحیح، به رشد بخش‌های مختلف اقتصاد از جمله بازار سرمایه کمک می‌کند که این امر تقاضای داخلی را تحریک کرده و باعث رونق بازارها می‌شود.
کارشناسان می گویند تنش‌های سیاسی در ماه‌های اخیر و تصمیمات خلق‌الساعه در دولت‌ها و همچنین اثر نرخ بهره که در از مهم‌ترین عوامل شدت گرفتن شیب نزولی بازار سهام است .
از ۱۸همت نقدینگی جذب شده سهامداران در ابزارهای کالایی، بیش از ۱۶ همت به صندوق‌های طلا، کمتر از ۲ همت به گواهی سپرده و ۱۸۰ میلیارد تومان به ابزارهای مالی مرتبط با زعفران اختصاص یافته است.
