خبری از پرداخت خسارات سیلاب ۹۵ نشد

حجم سیلاب سال ۹۵ در خوزستان در طول ۵۰ سال اخیر بی سابقه اعلام شد. زمان پیش‌بینی وضعیت آب و هوایی از زمان وقوع سیلاب فاصله چندانی نداشت و سدها از همان زمان شروع به تخلیه مخزن کردند و سیلاب به ترتیب شهرستان‌های دزفول، شوش، شوشتر و اهواز را درگیر و خساراتی را به این شهرستان‌ها خصوصا روستاییان وارد کرد .

به گزارش تجارت‌نیوز،طبق گزارش جهاد کشاورزی خوزستان در مجموع به ۲۵۳ هزار هکتار از اراضی کشاورزی به ارزش ۴۸۱ میلیارد تومان خسارت وارد شده است. همچنین به هفت هزار هکتار از باغات نیز ضرر وارد شده و نابودی بیش از چهار هزار راس دام نیز از دیگر خسارت‌ها بوده است .

در زمان بحران، موج بازدیدهای مسئولان استانی و کشوری از مناطق سیلابی به بالاترین سطح خود رسید. همه رفتند، دیدند و قول‌ها دادند. پس از مدتی نامه به برخی دهیاران رسید که «به سرپرستان خانوار هر کدام دو میلیون تومان کمک بلاعوض پرداخت می‎شود. خسارت پرداخت می‌شود. راه‎های مواصلاتی ترمیم و ساخته می‎شوند و دولت جبرانِ خسارت می‎کند.» از آن روز تا کنون که ۳۰ ماه می‌گذرد هیچ کدام از این وعده‌ها عملی نشد .

قرار بود سیلاب بیاد، نیامد

عمق فاجعه را می‌شود در مصاحبه‌ علیرضا دائمی، معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزیر نیروی وقت خواند. وی در مصاحبه‌ای اعلام کرد درصد تخمین پیش‌بینی‌های هواشناسی آن گونه نیست که بگوییم حتما اتفاق می‌افتد. مثلا یک سال با گزارش‌های هواشناسی، مقداری از مخازن سدها را برای آماده سازی سیلاب‌ها تخلیه کردیم و بعدا که سیلابی نیامد، دچار مشکل شدیم .

دائمی در ادامه مصاحبه خود با پرداختن به مسئله تعلل در اعلامِ هواشناسی توضیح داد که در بارندگی‌های اخیر، زمان پیش‌بینی وضعیت آب و هوایی از زمان وقوع سیلاب فاصله چندانی نداشت و سدها از همان زمان شروع به تخلیه مخزن کردند. مخزن دز با بیش از ٢٠٠ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی، توانست تسکین سیلاب باشد، در حالی که اگر مخزن کاملا پر بود عملا امکان تسکین سیل را نداشت و سیلابی که به پایین دست رود می رسید بسیار شدیدتر از سیلاب‌های فعلی بود .

پولِ پیشگیری نداریم

اگر بخواهیم با ابعاد دیگری از فاجعه روبرو شویم باید مصاحبه هاشم بالدی مدیر کل وقت بحرانِ خوزستان را از نظر بگذرانیم. او قبل از وقوع سیلاب در شورای بحران خوزستان، در سرسرای جلسات معاونت عمرانی استانداری، با تاکید بر انجام اقدامات برای پیشگیری از وقوع بحران گفته بود به دلیل محدودیت اعتبارات همیشه در مرحله مقابله و بازسازی هستیم و فرصتی برای پیشگیری نداریم .

سیل زدگان در واگن قطار

سرانجام سیلاب آمد و روستاهای زیادی و به چهار شهرستان کلیدی در امر کشاورزی آسیب وارد شد. مسئولان سراسیمه مجبور شدند آسیب دیدگان از سیلاب در شهرستان شوش را در در پنج واگن قطار نگهداری کنند. هلال احمر نیز با گرفتنِ کارت ملی خوراک لوبیا توزیع می‌کرد.

کم کاری مسئولان استانی در ماجرای سیلاب ۹۵ به قدری بود که همان موقع رئیس مجمع نمایندگان وقت این رویکرد را نوعی تبعیض قلمداد کرد و توضیح داد این مسئله را به علی لاریجانی منتقل کردیم و رئیس مجلس شورای اسلامی نیز نسبت به تبعیض و تعلل بیمه در پرداخت خسارت کشاورزان اذعان و دستور پرداخت این مطالبات را صادر کرد .

بالا آمدن آب رودخانه دز و باز شدن دریچه‌های آب از سد این رودخانه در هفته‌های پایانی فروردین ‌ماه ۹۵ سبب شد مردم روستاهای بخش شاوور شهرستان شوش بیش از ۱۰ روز در محاصره آب و بدترین شرایط زندگی می‌کردند. بالا آمدن آب رودخانه دز، پل حمید آباد را به خطر انداخت و روستاهای جنوبی دزفول را به زیر آب برد. بخش زیادی از روستاهای شعیبیه شوشتر نیز زیر آب رفتند و یک پل در این بخش نیز شکسته شد .

در این سیل، سیل‌بندهای روستاهای حاشیه دز نیز آسیب دید، اغلب زیرساخت‌ها تخریب شد، احشام بسیاری از بین رفتند و زندگی در این منطقه تا حد زیادی مختل شد .

واکنش نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی نیز موثر نبود به طوری که سیدراضی نوری، نماینده مردم شهرستان شوش که بیشترین آسیب را کشاورزان این شهرستان دیده بودند در مجلس در نشست علنی ۱۵ اسفند ۹۵ به رئیس جمهور تذکر شفاهی داد که این تذکران نیز اثر بخش نبود و دردی از مردم را دوا نکرد .

فراموشی بعد از بحران

بخشدار مرکزی شهرستان اهواز در این خصوص گفت: طی سیلاب ۹۵ روستاهای آلبونیس، حریه، سید سلمان، جعاوله، سید یدیم، سید ظاهر، سید نبی، سید سعد و حموله آسیب جدی دیدند .

علی بلمچی افزود: سیل بندهای منطقه نیاز به بازسازی دارند چون هر لحظه ممکن است اتفاقی بیوفتد .

سید علی حردانی یکی از روستاییان بخش مرکزی اهواز نیز توضیح داد: خسارت روستاییان سیل زده تا الان پرداخت نشده است. فرماندار وقت هم پیگیری کرد اما نتیجه نگرفت. آمار خسارت سنگین بود. متاسفانه موقع بحران کمک ها می رسد اما بعد از مدتی همه چیز به فراموشی سپرده می شود. اداره بحران آن موقع ضعیف عمل کرد و حتی مطالبات کسانی که در شرایط بحرانی آمدند و کار کردند ازجمله هزینه گریدر و لودرها را تا کنون پرداخت نکردند. باید تدابیری جدی دیده شود. سازمان آب و برق نیز به وظایف خودش عمل نمی کند. کشاورزان از نظر مالی توان جبران ندارند و سیلاب زندگی آنها را خراب کرد .

۲ میلیون‌هایی که پرداخت نشد

عضو شورای روستای سید یدیم از توابع بخش مرکزی اهواز ماجرای جالبی از کمک های دولت را تعریف می‌کند. او می‌گوید: پس از سیلاب نامه‌هایی برای ما مبنی بر پرداخت وام دو میلیون تومانی برای خرید وسایل خانه صادر شد. پس از مراجعه به بانک، مسئولان بانک گفتند این نامه‌ها اعتباری ندارند. به استانداری رفتم و آنها نیز گفتند به دلیل پیگیری نکردن، پول‌ها به بیت‌المال برگشت خوردند.

سید رحیم می‌گوید: روستای ما به طور کامل آسیب دید. بابت خسارات وارده پیگیری‌های زیادی از طریق مراجعه به استانداری، بخشداری و.. را انجام دادم اما نتیجه نگرفتم. جاده ی مواصلاتی روستا کاملا خراب شد. فقط از روستای ما ۲۰۰ هکتار از مزارع از بین رفتند. چند خانه به صورت نیمه خراب شدند .

سیلاب جنبه مثبت دارد

اما بخشدار شوش سخن دیگری دارد. او می گوید سیلاب جنبه مثبت هم دارد. عباس پورعاطف در این باره گفت:پنج هزار هکتار در بخش شاوور آسیب دید اما خوشبختانه احشام آسیب کمتری دیدند چون روستاها از احشام تخلیه شدند .

پورعاطف توضیح داد: دو روستا را متاسفانه آب گرفت و باقی با مدیریت خاص ستاد بحران و کمک مردم، شوراها و دهیاران از آسیب در امان ماندند. روستاهای «کاظم حمد» و «بیت غایب» را آب گرفت و تعدادی خانه از روستای «بیت یباره» نیز آسیب دیدند. سیل بند نیز با کمک بنیاد مسکن و دهیاری ها ترمیم شده است .

بخشدار شاوور درباره جنبه مثبت سیلاب گفت: ما همیشه منفی نمی بینیم و نگاه مثبت داریم. سیلاب زمین ها را شست. عملکرد اراضی در سال ۹۶ بالا بود. ما تا جایی که توانستیم اعلام کردیم اما خسارت پرداخت نشد. راه های روستایی، توزیع برق، شرکت میان آب و…گزارش هایی از خسارت را به مقامات مربوطه ارائه دادند اما هنوز جبران خسارت صورت نگرفته است .

پورعاطف در خصوص پرداخت خسارات سیلاب استان های شمالی در کمتر از ۱۰ روز گفت: فقط در حد خبرگزاری ها خواندیم و شنیدم اما دقیقا نمی دانم که واقعا خسارت به این زودی برای آنان پرداخت شده است یا نه .

سکوتِ نیشکر

شعیبیه از توابع بخش گوریه شوشتر از دیگر مسیرهایی بود که آسیب زیادی دید. شعیبیه ۵۸ روستا دارد که به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم می شود. روستاهای قسمت شرقی از روستای «یریح»، «عیله»، «شعیب نبی»، «یذاب»، «یبیله»، «فارسیه ۱و۲» و «خضر ۱ و ۲» همگی تا روستای «ابوطیور» زیر آب رفتند. پلِ ابوطیور هم شکست .

ابورضا کعبی از ساکنان روستای یذاب دراین باره می گوید: تنها دو روستا از بخش غربی شعیبیه توانستند جلوی سیل را بگیرند. اهالی این دو روستا با بیل های مکانیکی که داشتند بسیار تلاش کردند تا توانستند جلوی سیلاب را بگیرند.

کعبی توضیح داد: متاسفانه تا کنون حتی پول گندم هایی که درو شده و قرار بود دولت هزینه مابه تفاوت را بدهد پرداخت نشده است. تاسیسات روستا خراب شدند. دینام و لوله کشی های زیادی داشتیم. از نظر ما شرکت نیشکر یکی از مقصران در آسیب دیدن روستاهای شعیبیه است. اصلا صدای نیشکر را در نیاوردند. کانال نیشکر مانع پیش روی طبیعی سیل شد و آب را به سمت روستاهای غرب شعیبیه هدایت کرد که چنین فاجعه ای رخ داد .

اگر چه طغیان رودخانه دز سر و صدای رسانه ای بسیاری داشت اما سرنوشت سیل زدگان با سکوت خبری همراه بود تا جایی که مردم سیل زده تنها از طریق شبکه های اجتماعی روزانه فریاد می زنند اما گوشی صدای آنها را نمی شنود. فعالان اجتماعی مناطق سیل زده معتقد هستند این رویه دولت تنها باعث دامن زدن به افزایش بی اعتمادی مردم به دولت می شود. آنها همچنین می گویند تصویب پرداخت خسارات سیل مازندران در کمتر از ۱۰‌ روز در هیئت دولت و عدم پرداخت خسارات سیلاب به کشاورزان خوزستان پس از گذشت بیش از ۶ ماه، با عدالت هم‌خوانی ندارد .

منبع:مهر