افزایش نرخ سود بانکی چقدر محتمل است؟

به گزارش تجارت‌نیوز، بر اساس آمارهای مرکز آمار، نرخ تورم نقطه به نقطه در آذر ماه سال جاری 37.4 اعلام شده، به دنبال روند افزایشی تورم و کاهش ارزش پول ملی طی چند ماه اخیر، این نگرانی وجود دارد که مردم سرمایه‌های خود را از بانک‌ها به بازارهای مختلف منتقل کنند.

بر مبنای تئوری‌های اقتصادی به موازات افزایش تورم، نرخ سوده سپرده بانک‌ها نیز باید افزایش پیدا کند ولی از طرفی بانک‌های دولتی با افزایش سود بانکی موافق نیستند؛ چرا که این افزایش منجر به بالا رفتن نرخ سود تسهیلات نیز می‌شود. به همین دلیل، به نفع تولیدکنندگان و استفاده‌کنندگان از تسهیلات خرد بانکی نیست.

اما با توجه به شرایط کنونی اقتصاد ایران اجرای کدام سیاست؛ کاهش نرخ سود یا افزایش آن، می‌تواند از سوی بانک مرکزی درست باشد؟

سید بهالدین حسینی هاشمی، کارشناس امور بانکی در پاسخ به این سوال گفت: سیاست افزایش نرخ سود سپرده‌ها در شرایط رونق اقتصادی می‌تواند راه‌گشا باشد. در شرایط کنونی اقتصاد که پول ملی تضعیف شده و تورم افزایش پیدا کرده، به موازات آن دولت باید سیاست‌های انقباضی را در پیش بگیرد.

دولت باید نرخ سود سپرده‌های بانکی را افزایش دهد تا اکثریت کسانی که نمی‌خواهند ریسک کنند و به سود متعادل و متناسب قانع هستند پول خود را در بانک‌ها در قالب سپرده‌ها سرمایه‌گذاری کنند تا آرامشی در بازار برقرار شود.

اگر نرخ سود بانکی در حد رضایت و مطلوبیت سپرده‌گذار نباشد، سپرده‌گذاران مبادرت به انجام معاملات در بازارهای موازی می‌کنند و باعث ناآرامی دربازار‌هایی مانند مسکن، طلا، ارز، خودرو و… می‌شود.

هاشمی در پاسخ به این که اگر نرخ سود سپرده‌ها افزایش پیدا کند، بانک‌ها می‌توانند به تعهدات خود عمل کنند یا خیر؟ از ناتوانی بانک‌ها در پرداخت سود سپرده‌ها گفت و افزود: اگر منطقی و اصولی باشد طبیعی است بانک نرخ سودی که به سپرده‌گذاران می‌دهد، یک درصد بیشتر از آن را از کسانی که از تسهیلات بانکی استفاده می‌کنند می‌گیرند.

وی افزود: ما یک بحران اقتصادی به نام رکود تورمی داریم، در مقابل تورم و قدرت بازپرداخت مردم افزایش پیدا نکرده است و به دنبال آن نیاز وام‌خواهی و استقراض بالا رفته است.بیشتر این منابع صرف هزینه‌های جاری و اداره کارخانه‌ها و شرکت‌ها می‌شود. واحدها می‌خواهند ادامه فعالیت بدهند، ولی رونق اقتصادی نیست، واحدهای تولیدی زیر ظرفیت تولید بالقوه خود فعالیت می‌کنند. این‌ها عواملی هستند که اگر نرخ سود بانکی افزایش پیدا کند بانک‌ها هم در وصول مطالبات و هم در پرداخت سود به سپرده‌گذاران ناتوان‌تر خواهد شد.

وی با اشاره به این که نرخ سود باید در حد نرخ تورم باشد، گفت: معمولا در دنیا یک تا دو درصد بیشتر از نرخ تورم به مردم سود می‌دهند تا برای آنها هم نفعی داشته باشند. اما در حال حاضر افزایش نرخ سود بیشتر از این حدی که الان بانک‌ها پرداخت می‌کنند، در توان بانک‌ها نیست؛ چون اقتصاد در شرایط رونق قرار ندارد و مردم باید نرخ سودی را بگیرند که در حد نرخ تورم باشد و کاهش را جبران کند.

توصیه می‌شود نرخ سود سپرده افزایش پیدا نکند

پیش‌بینی حسینی هاشمی از تصمیم بانک مرکزی درباره افزایش یا کاهش نرخ سود سپرده بانکی چنین است: اقتصاد ما، اقتصادی بانک محور است. همه مسئولان از بانک‌ها می‌خواهند که در شرایط فعلی بانک‌ها نرخ سود خود را افزایش ندهند، در حالی که واقعیت‌ها و تئوری‌های اقتصادی این را دیکته نمی‌کند.

علی‌رغم این که قبول دارند بانک‌ها بنگاه‌های اقتصادی مستقل هستند و باید منافع‌شان تامین شود تا بتوانند ادامه حیات دهند، دولت و بانک مرکزی انتظار دارند که بانک‌ها هزینه‌ها، نرخ سود و نرخ تسهیلات خود را پایین بیاورند. اما بانک‌ها تحت فشار شدید کاهش ارزش پول و افزایش تورم قرار دارند.

آقای همتی در یک پارادوکس قرار دارد، از نظر اصول و استانداردها و قوانین و قواعد باید نرخ سود افزایش پیدا کند تا با تورم مبارزه کند و از طرفی اقتصاد ما کشش هزینه مالی بیشتر را ندارد. قطعا توصیه می‌شود کاهش نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات کاهش یابد.