چقدر پول جدید در پاییز وارد اقتصاد ایران شد؟
در گزارش پولی و بانکی آذرماه، رشد ماهانه پول تقریبا صفر درصد شده است. اگر به شکل فصلی نگاه شود، در پاییز کمتر از هزار میلیارد تومان پول جدید خلق شده است که از نظر نسبی معادل ۴/ ۰ درصد رشد را بازگو می‌کند.
به گزارش تجارت‌نیوز، رشد نقدینگی در انتهای پاییز شدت گرفت. مطابق گزارش پولی و بانکی بانک مرکزی، رشد ماهانه نقدینگی در آذر ماه به ۳/ ۲ درصد رسیده است؛ نکته‌ای که در این رشد وجود دارد، رشد تک‌بعدی است.
به این معنی که تقریبا تمام نقدینگی جدید خلق شده در سومین ماه پاییز، به شبه‌پول تبدیل شده و خبری از رشد حجم پول نیست. در کل فصل پاییز نیز ۹۹ درصد نقدینگی جدید خلق شده، سهم شبه‌پول بوده و نقش پول در حرکت نقدینگی به حداقل رسیده است.
به‌روز‌رسانی آمار نقدینگی
با اینکه بانک مرکزی هفته گذشته آمار نقدینگی اقتصاد ایران، مربوط به آبان ماه را منتشر کرد، در این هفته نیز آمار سومین ماه پاییز را در دسترس عموم قرار داد تا سرعت انتشار آمار این بانک، به بالاترین حد خود برسد.
بر این اساس، حجم نقدینگی در انتهای پاییز ۹۷ به بیش از ۵/ ۱۷۶۴ هزار میلیارد تومان رسید. بررسی روند رشد نقدینگی در ماه‌های اخیر، نشان می‌دهد که سرعت رشد نقدینگی شتاب گرفته است.
رشد نقدینگی در آذرماه نسبت به آبان ماه، معادل ۳/ ۲ درصد بوده که پس از مردادماه، بالاترین سرعت رشد نقدینگی در سال جاری به حساب می‌آید. این در حالی است که در اولین ماه پاییز، سرعت رشد نقدینگی معادل ۳/ ۱ درصد گزارش شده بود. تحولات اخیر نقدینگی موجب شده تا رشد نقطه به نقطه نقدینگی در آذر، به بیشینه سال ۹۷ یعنی ۱/ ۲۲ درصد برسد.
جزئیات رشد نقدینگی: اما رشد نقدینگی از رشد پول نشات گرفته است یا شبه‌پول؟ آمارهای پیشین نشان می‌داد که در دو ماه ابتدایی، از سرعت رشد پول کاسته شده و در مقابل سرعت رشد شبه‌پول افزایش یافته بود.
در حقیقت اینطور به نظر می‌آمد که از تمایل نقدینگی جدید خلق شده به ماندن در شکل سپرده جاری یا اسکناس و مسکوک کاسته شده و در مقابل تمایل نقدینگی جدید به رفتن به سمت سپرده‌های مدت‌دار بانک‌ها افزایش یافته است که می‌توانست پارک کردن پول‌ها در بانک‌ها را تشبیه کند. آمارهای به‌روز شده این فرضیه را با شدت بیشتری تایید می‌کند.
طوری‌که در گزارش پولی و بانکی آذرماه، رشد ماهانه پول تقریبا صفر درصد شده است. اگر به شکل فصلی نگاه شود، در پاییز کمتر از هزار میلیارد تومان پول جدید خلق شده است که از نظر نسبی معادل ۴/ ۰ درصد رشد را بازگو می‌کند.
اما در تابستان میزان پول جدید خلق شده، بیش از ۷/ ۳۷ هزار میلیارد تومان بوده که معادل ۳/ ۱۸ درصد رشد حجم پول بود. در نتیجه می‌توان گفت که در سومین فصل سال ۹۷، رشد حجم پول کاملا کنترل شده است.
تکمیل‌کننده فرضیه «کنترل رشد پول» می‌تواند ثبات در بازارهای دارایی چون بازار ارز و سکه باشد. مطابق آمارهای رسمی بانک مرکزی، متوسط قیمت فروش دلار در بازار آزاد شهر تهران در شهریورماه معادل ۱۲ هزار و ۶۳۵ تومان بوده که این عدد در آذرماه به ۱۱ هزار و ۱۰۵ تومان نزول کرده است که نشان از افت ۱/ ۱۲ درصدی دارد.
این رویه در مورد قیمت سکه نیز رخ داده است؛ به‌طوری‌که متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی (طرح جدید) در فصل گذشته با ۶/ ۱۳ درصد افت، به سه میلیون و ۷۴۰ هزار تومان در آذرماه رسید.
آرام شدن قیمت سکه و دلار، همزمان با کند شدن رشد پول، ثابت می‌کند که نقدینگی از وضعیت سرگردان به وضعیت مشخص سپرده‌های مدت‌دار، تغییر چهره داده است. شتاب رشد شبه‌پول که مجموع سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار و سپرده‌های قرض‌الحسنه بانک‌ها است، مکمل این پازل است.
در واقع، نقدینگی در ماه‌های اخیر و مخصوصا آذرماه، عمدتا از کانال شبه‌پول افزایش یافته است و نقدینگی جدید خلق شده به افزایش سپرده‌گذاری در بانک‌ها منجر شده است.
رشد ماهانه حجم شبه‌پول در آذرماه معادل ۷/ ۲ درصد بوده که سریع‌ترین رشد ماهانه شبه‌پول طی سال‌های ۹۶ و ۹۷ محسوب می‌شود. به‌طور دقیق‌تر، تقریبا تمام نقدینگی جدید خلق شده در نهمین ماه سال، تبدیل به شبه‌پول شده است.
از این رو رشد نقطه به نقطه شبه‌پول نیز در پایان آذرماه، به ۵/ ۱۹ درصد صعود کرده است که بیشترین مقدار از اردیبهشت ۹۷ به‌شمار می‌رود.
منبع: دنیای اقتصاد
نظرات