رشد ۵ برابری فروش فیلترشکن فقط در یک ماه!

به گزارش تجارت‌نیوز ، فیلترینگ گسترده در اینترنت ایران که در چند ماه افزایش یافت، چالش‌های فراوانی را برای نظام اقتصادی، به ویژه اقتصاد دیجیتال به‌وجود آورد. اما به نظر می‌رسد گردش مالی از تجارت فیلترشکن رشد 5 برابری را فقط در یک ماه تجربه کرده است.

محدودیت‌های اینترنتی 5 ماه گذشته، بار دیگر نشان داد که تحریم‌های داخلی نیز جلودار برقراری ارتباط کاربران در شبکه‌های فیلتر شده، نشده است. رشد فروش vpn یا همان فیلترشکن در مدت اخیر نشان می‌دهد میزان جذب مخاطب و استفاده آنها از شبکه‌های فیلتر شده افزایش داشته است.

پیش از این در شروع روزهای فیلترینگ در مهر ماه، طبق یک آمار گویای آن وبود که درخواست برای خرید وی پی ان و فیلترشکن با افزایش سه هزار برابری روبه‌رو شده است و باعث رونق بازار قاچاق فیلترشکن در کشور شد.

تجارت پرسود از فروش فیلترشکن محدود به امسال نیست

ماجرای تجارت پرسود فیلترشکن در ایران از زمان فیلتر پیام‌رسان تلگرام آغاز شد. در آن زمان ۴۰ میلیون کاربر ایرانی برای استفاده از این پیام‌رسان چندین و چند فیلترشکن روی گوشی خود نصب کردند و خرید و فروش فیلترشکن در ایران به تجارتی پرسود تبدیل شد.

با این حال تجارت پرسود فروش VPN در ایران، محدود به سال‌های اخیر نمی‌شود، سال ۹۲ گزارشی منتشر و در آن اعلام شد که درآمد حاصل از فروش فیلترشکن در ایران حدود ۱۰۰ میلیارد تومان است؛ برآوردهای سال ۱۳۹۷ نیز نسبت به گردش مالی تجارت VPN در ایران حداقل ۵۰ میلیارد تومان در ماه بوده است که این عدد، امروز با آمارهای جدید، بیش از پنج برابر آن زمان در ماه مطرح می‌شود.

در شهریور ماه 1401، غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مجلس اعلام کرد که بر اساس آمارهای فعلی حدود ۸۰ درصد کاربران داخل کشور روی گوشی خود وی‌پی‌ان نصب کرده‌اند.

از سوی دیگر سپیده حبیبی، عضو انجمن صنفی کسب‌وکارهای اینترنتی چندی پیش به ایرنا اعلام کرده‌ بود که گردش مالی فروش وی‌پی‌‌ان در ایران ماهانه ۵۰ میلیارد تومان و سالانه ۶۰۰ میلیارد تومان است.

با یک حساب سرانگشتی می‌توان پی برد که اگر روزانه 70 متقاضی برای نصب فیلترشکن در یک مغازه تقریبا پرمشتری وجود داشته باشد و هزینه هر VPN میانگین 100 هزار تومان باشد در واقع یک فروشگاه روزانه حدود 7میلیون تومان درآمد حاصل از نصب فیلترشکن دارد. حال این رقم را در یک ماه عددی نجومی خواهد شد.

البته این اعداد و ارقام نسبت به محل فروشگاه، تعداد مشتری و قیمت‌های متغیر، قابل تغییر است و احتمال کمتر یا بیشتر شدن آنها نیز بالاست. طبق آمار و ارقام منتشر شده، در صوتی که تنها ۲۰ درصد از کاربران پلتفرم‌های فیلتر شده مانند تلگرام، اینستاگرام و واتساپ از فیلترشکن و VPNهای پولی استفاده کنند، در نهایت رقمی‌معادل ۵۴۰ میلیارد تومان گردش مالی در ماه به دست خواهد آمد. (دیده‌بان ایران)

افزایش فروش فیلترشکن، حتی با وجود جرم‌انگاری

در سایر کشورها استفاده از VPN قانونی است مگر آنکه برای دسترسی به محتوای غیرقانونی استفاده شود، همچنین از آن‌ها برای افزایش امنیت شبکه‌های اطلاعاتی و جلوگیری از ورود افراد غیرمجاز استفاده می‌شود، ولی در ایران به‌رغم غیرمجازبودن، تعداد زیادی از کاربران، برای استفاده از پیام‌رسانی مانند تلگرام و شبکه‌های اجتماعی از فیلترشکن استفاده می‌کنند.

همچنین، این درحالیست که یکی از مصادیق ۶۶ گانه فیلترینگ محتوای مجرمانه که در کارگروه تعیین مصادیق مطرح شده است، ترویج شیوه‌های دور زدن فیلترینگ است، اگر یک سایتی نسبت به خرید و فروش VPN اقدام کند، به عنوان مصادیق مجرمانه محسوب می‌شود و دادستانی کل کشور و مراجعی که در این حوزه فعال هستند، وظیفه دارند که این سایت‌ها را شناسایی و اعمال مقررات کرده و آنها را مسدود کنند.

تاکنون در خصوص استفاده از فیلتر شکن از سوی قانونگذار جرم انگاری نشده بود. اما اخیراً برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی وقتی که طرح صیانت به نتیجه نرسید، در جریان ناآرامی‌های اخبر خواستار اجرای جرم‌انگاری و مجازاتی مانند حبس و جزای نقدی برای فروشندگان فیلترشکن شدند. با این حال هنوز این طرح به تصویب مجلس نرسیده است.

در نهایت به نظر می‌آید که ایجاد محدودیت در اینترنت بیشتر از اینکه دارای تبعات مثبت باشد، تبعات منفی دارد. اگر کشور بتواند شبکه داخلی بسازد که توان رقابت با شبکه‌های جهانی را داشته‌ و مردم به آن اعتماد کنند، شاید بتوان از تاثیرات مثبت فیلترینگ حرف زد. اما در حال حاضر فیلترینگ تنها باعث استفاده بیشتر مردم از فیلترشکن می‌شود و تجربه ثابت کرده‌ که مردم از پیام رسان‌های داخلی بعد از فیلترینگ شبکه‌های جهانی استقبال نمی‌کنند و فقط بازار فیلترشکن‌ها گرم‌تر می‌شود.

مهم‌ترین اخبار و گزارش‌های مربوط به حوزه تکنولوژی و استارتاپ را در صفحه اختصاصی اخبار استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.