نگاهی به اقتصاد، سیاست و جامعه قطر در آستانه جام جهانی / رازهای پشت پرده میزبانی دوحه!

به گزارش تجارت‌نیوز ، قطر، از همان روزهای ابتدایی بعد از گرفتن میزبانی جام جهانی 2022 از سمت جامعه جهانی دچار چالش‌هایی شد. نه تنها نگرانی هایی در مورد برگزاری این مسابقه ورزشی در یک بیابان متلاطم وجود داشت، بلکه اتهاماتی در خصوص فساد در مورد پیشنهاد قطر برای این مزبانی نیز مطرح شد. فیفا یک تحقیقات دو ساله را در مورد این ادعا آغاز کرد اما هیچ نگرانی قابل توجهی پیدا نکرد. اما ابهامات برای برخی همچنان باقی ماند.

پس از آن ادعاهای دیگری مطرح شد مبنی بر اینکه کارگران مهاجری که برای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز جام جهانی به این کشور آورده شده بودند، مورد سوء استفاده قرار گرفته‌اند اما مقامات قطری این موضوع را تکذیب می‌کنند.

جغرافیا و جمعیت میزبان امسال جام جهانی

قطر کشوری ساحلی در خاورمیانه و هم مرز با عربستان سعودی است. جمعیت 2.6 میلیون نفر دارد که 80 درصد آنها در پایتخت این کشور یعنی دوحه زندگی می‌کنند. قطری ها حدود 12 درصد از جمعیت را تشکیل می دهند. پیت پتیسون، روزنامه‌نگاری که درباره رفتار با کارگران کم‌دستمزد در این کشور تحقیق کرده است، می‌گوید: «قطر یک مکان منحصر به فرد است.

نزدیک به 90 درصد جمعیت این کشور مهاجرانی هستند که عمدتاً از جنوب آسیا و شرق آفریقا هستند. اکثر این کارگران مهاجر مردان مجردی هستند که در بخش‌هایی مانند ساخت‌وساز، هتل‌داری و امنیت کار می‌کنند، اگرچه زنان نیز برای مشاغل خانه‌داری و مراقبت از کودکان مهاجرت می‌کنند.

پتیسون به یورونیوز گفت: «قطر یک جامعه بسیار سلسله مراتبی و طبقه‌بندی شده است. «مردم آسیای جنوبی و شرق آفریقا در مراتب بسیار پایین قرار دارند. آنها اساساً زندگی آنها به سایر جمعیت قطر شباهتی ندارد».

سازمان ملل متحد در سال 2020، نگرانی‌های جدی را در خصوص نژادپرستی ساختاری و تبعیض علیه غیربومی‌ها مستند کرد و دریافت که در عمل چنین سیستمی در کشور وجود دارد.

سیستم سیاسی قطر

قطر یک حکومت سلطنتی است و امیر یا همان پادشاه تا حد زیادی تمام تصمیمات را می‌گیرد. قبل از به دست آوردن استقلال در سال 1971، این کشور کوچک خلیج فارس تحت الحمایه بریتانیا بود و لندن امور خارجی آنها را کنترل و امنیت آن را تامین می‌کرد.

آلن جیمز فروهرز نویسنده کتاب قطر: ظهور به قدرت و نفوذ در کتاب خود می‌نویسد: برخلاف سایر مستعمرات سابق، هیچ فشار واقعی از سوی رهبران قطر که از حمایت نظامی بریتانیایی‌ها رضایت داشتند، برای خروج آنها وجود نداشت. اما قبل از استقلال تظاهرات زیادی از سوی مردم علیه بریتانیا و خاندان حاکم صورت گرفت.

امیر قطر، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی شخصاً وزرا را معمولاً اعضای خانواده هستند و یک سوم مجلس شورا، یک شورای قانونگذاری را منصوب می‌کند، و باقی اعضا انتخاب می‌شوند. قدرت عمدتاً در دست امیر است که در نهایت تصمیمات سیاسی، قانون‌گذاری و قوه قضاییه را کنترل می‌کند. ایجاد هر گونه حزب سیاسی در این کشور ممنوع است.

روتنا بیگم، محقق دیده‌بان حقوق بشر، می‌گوید: «مشکل قطر این است که قوانین آنها آزادی بیان، تشکل‌ها و تجمعات را محدود می‌کند. این کار را برای هر کسی که می‌خواهد در مورد حقوق زنان یا هر چیز دیگری مانند آن کار کند واقعاً دشوار می‌کند».

ثروت و قدرت کشور قطر

قطر سومین کشور ثروتمند جهان است که بر اساس سرانه تولید ناخالص داخلی اندازه گیری می‌شود. بیشتر این ثروت به خاطر ذخایر عظیم نفت و گاز آن است که از لحاظ وجود این ذخایر نیز سومین کشور بزرگ جهان است.

فروهرتس، صادرکننده بزرگ گاز طبیعی مایع، می‌گوید پیامدهای جنگ اوکراین و افزایش قیمت انرژی، قدرت اقتصادی قطر را تقویت کرده است. قطر در کنار ایالات متحده یکی از تامین کنندگان و جایگزین‌های اصلی روسیه است.

علاوه بر قدرت نفتی، قطر با تاسیس شبکه الجزیره در سال 1996، خود را به عنوان یک مرکز رسانه‌ای جهانی نیز تثبیت کرد. بر خلاف قدرت جنگی که با اعمل زور مسیر خود را باز می‌کند، با داشتن قدرت رسانه‌ای توانایی تاثیرگذاری بر دیگران از طریق فرهنگ و ارزش‌ها فراهم می‌شود. میزبانی جام جهانی نیز بخشی از همین اثرگذاری است.

برخی معتقدند قطر در تلاش است تا خود را به عنوان یک بازیگر جدی بین‌المللی به جهان نشان دهد و این بسیار مساله مهمی است. امسال قطر اولین کشور در کل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا خواهد بود که میزبان جام جهانی خواهد بود. اما همه چیز در مورد برگزاری جام جهانی در این کشور خوب و مثبت نیست.

آنچه نمی‌خواهند درباره جام جهانی قطر بدانیم!

حدود 30 هزار کارگر برای ساخت ورزشگاه‌ها و زیرساخت‌های مورد نیاز برای جام جهانی به قطر آورده شدند. این در حالی است که وضعیت میلیون‌ها مهاجر در قطر که به توسعه زیرساخت‌های عظیم آن در دو دهه گذشته کمک کرده‌اند، از قبل وخیم بوده است. جام جهانی این وضعیت را بدتر کرد.

دستمزد کم، شرایط خطرناک کار، کار اجباری، مصادره پاسپورت، در کنار تعداد زیادی از مرگ‌های غیرقابل توضیح و تحقیق نشده همه به طور گسترده توسط سازمان‌های حقوق بشر و روزنامه‌نگاران در قطر مستند شده‌اند که برخی آن را «تراژدی انسانی» در پس پرده جام جهانی می‌نامند. تا همین اواخر در قطر حداقل دستمزد وجود نداشت. همچنین این کشور مانند بسیاری از کشورهای اسلامی، حقوق همجنسگرایان را به رسمیت نمی‌شناسد.

در حال حاضر یک جنگ روابط عمومی در جریان است و قطری ها و فیفا می‌گویند همه چیز خوب است. اما بیشتر گروه‌های حقوق بشر و روزنامه‌نگارانی که واقعاً به میدان می‌روند داستان بسیار متفاوتی برای گفتن دارند.