الهام میرمحمدی 
بازخوانی تجربه حمایت دولت‌ها از خودروسازان بزرگ :
دولت‌ها چگونه تاوان کم‌کاری خودروسازان را می‌دهند؟
با مقایسه حمایت‌های دولت‌ها از صنعت خودروسازی در کشورهای دیگر و ایران می‌توان نتیجه گرفت که اگرچه حمایت‌های دولتی در کشورهای دیگر هم وجود داشته و دارد اما مانند ایران دائمی نبوده است. حمایت‌های مقطعی دولت از این صنعت در کشورهای دیگر عمدتا منجر به خصوصی‌سازی این بخش شده و خودروسازان نوپا را وارد عرصه رقابت کرده است.
حمایت دولت از صنعت خودروسازی، در بسیاری از کشورها با هدف رقابت‌پذیری در این صنعت انجام می‌شود. برنامه‌های حمایتی دولت‌ها در اکثر موارد، در ابتدای شکل‌گیری صنعت خودروسازی و عمدتا در قالب کمک‌های مالی و وضع تعرفه واردات انجام می‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهد، در بیشتر موارد این سیاست‌ها نتیجه مثبت داشته و خودروسازان نوپا را وارد عرصه رقابت و در نهایت آنها را به غول‌های این صنعت تبدیل کرده است.
به گزارش تجارت‌نیوز، با این حال مقایسه میزان حمایت دولت‌ها از صنعت خودروسازی در این کشورها با ایران نشان می‌دهد که این حمایت‌ها عمدتا در این کشورها در دوره‌های مختلف انجام شده و تا ابد ادامه نیافته است. این حمایت‌های ادواری در نهایت منجر به خصوصی‌سازی بخش خوردو در این کشورها شده است.
تولید خودرو یکی از مهم‌ترین و بنیادی‌ترین صنایع در جهان غرب محسوب می‌شود. با این حال، عواملی چون نیروی کار ارزان‌قیمت در کشورهای دیگر، کاهش اعتماد مصرف‌کننده و کاهش تقاضا در دوره‌هایی افول این صنعت را در کشورهایی چون آمریکا، فرانسه و بریتانیا به دنبال داشته است. دولت در برخی از این کشورها به شکل ادواری اقدام به مداخله کرده تا از تعطیلی کارخانه‌ها جلوگیری کند.
به گزارش گاردین، ایالات متحده شاید موفق‌ترین نمونه از مداخله دولت در حمایت از صنعت خودرو باشد. دولت آمریکا در گذشته با وضع تعرفه بر خودروهای وارداتی و حمایت‌های مالی از این صنعت پشتیبانی کرده و پس از مدتی آن را به میدان رقابت فرستاده است.
در دوران ریاست‌جمهوری کارتر، دولت برای حمایت از خودروسازانی چون فورد، جنرال‌موتورز و کرایسلر در برابر خودروسازان ژاپنی، بر واردات بیش از یک میلیون خودروی وارداتی از ژاپن محدودیت ایجاد کرد.
اگر در زمان ریاست‌جمهوری بوش و اوباما، دولت با هدف حفظ این صنعت در آمریکا مداخله نمی‌کرد، چند صد هزار شغل در این کشور در معرض خطر قرار می‌گرفت؛ چرا که حضور خودروهایی چون تویوتا، عرضه برای هر دو خودروساز بزرگ یعنی جنرال‌موتورز و کرایسلر تنگ شده بود.
حمایت دولت از بخش خودرو در انگلیس با شروع بحران مالی در جهان نقش مهمی در زنده نگه داشتن این صنعت ایفا کرده است.
برآوردها نشان می‌دهد که به دنبال تعطیلی شرکت خودروسازی ام‌جی روور (MG Rover) برنامه‌های حمایتی دولت برای تنوع بخشیدن به پایه‌های تولید در فناوری پزشکی و قطعات خودرو موفق به نجات 10 تا 12 هزار شغل شد.
در بریتانیا همچنین پشتیبانی دولت در سال 2012 از شرکت خودروسازی واکسول (Vauxhall)، این خودروساز 50 ساله را از تعطیلی نجات داد.
بدون مداخلات مالی دولت، سازندگان خودروی ژاپنی نظیر نیسان و هوندا برای ماندن در انگلستان بیشتر متقاعد می‌شدند. ارتباطات خوب میان خودروسازان و اتحادیه‌ها از یک‌سو و همچنین حمایت‌های دولت از سوی دیگر موجب نجات صنعت خودرو در این کشور شد.
همچنین به عقیده تحلیلگران، اشتیاق چین و دیگر بازارهای نوظهور برای برندهای انگلیسی از جمله مینی، بنتلی، جگوار و لندروور از دیگر عوامل نجات این صنعت در بریتانیا بود.
خودروسازان آلمانی هنوز بر بازار جهانی این صنعت نفوذ دارند و بخش مهمی از این نفوذ به دلیل ده‌ها سال حمایت دولت از این بخش بوده است. با این حال این حمایت دولتی شامل حال تولیدکنندگان کوچک و متوسط هم می‌شود.
با مقایسه حمایت‌های دولت‌ها از صنعت خودروسازی در کشورهای دیگر و ایران می‌توان نتیجه گرفت که اگرچه این حمایت‌ها در کشورهای دیگر هم وجود داشته و دارد اما به شکل مقطعی رخ داده و مانند ایران دائمی نبوده است.
اگر روند حمایت‌های دولتی در ایران هم به شکل درستی انجام و در نهایت به خصوصی‌سازی منجر شود، صنعت خودروی ایران می‌تواند از طریق رقابت، پیشرفت و توسعه را تجربه کند.
نظرات