۵ چالش عمده پیش روی سازمان تجارت جهانی

سازمان تجارت جهانی در حال حاضر با بزرگترین بحران دوران حیات 23 ساله خود مواجه است. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا معتقد است، سازمان تجارت جهانی نمی‌تواند مشکلات ناشی از رشد سریع اقتصادی چین را مدیریت کند و در حال به چالش کشیدن قواعدی است که بر تجارت بین الملل حکومت می‌کند. ترامپ در توئیترش نوشته: سازمان تجارت جهانی نسبت به آمریکا منصف نیست.

به گزارش تجارت‌نیوز ، بالا گرفتن اختلافات تجاری خطر به حاشیه رانده شدن نظم تجاری جهانی را که آمریکا نیز در ایجاد آن نقش داشته افزایش داده است. در حالی که رهبران جهان برای دفاع از منافع کشورهایشان یکی پس از دیگری به کاخ سفید می‌روند، سیستم تجارت جهانی خود می‌تواند بزرگترین قربانی وضع آشفته موجود تلقی شود. در این گزارش به بررسی 5 چالش عمده‌ای که سازمان تجارت جهانی با آن مواجه است می‌پردازیم:

تضعیف قواعد

تهدید آمریکا و چین به وضع تعرفه‌های یکجانبه به معنای تخطی از رویه جا افتاده سازمان تجارت جهانی است و اگر عملی شود، موجب شعله ور شدن تنش‌های تجاری‌ای خواهد شد که سازمان تجارت جهانی قادر به مهار انها نیست.

به گفته پاتریک لو، اقتصاددان سابق سازمان تجارت جهانی: واضح است که این تعرفه‌ها برای سازمان خوب نیست… اگر این اقدامات اجرایی شود… عوامل سیاسی موجب تضعیف حاکمیت قانون خواهد شد.

توجیه امنیت ملی برای امتناع از تجارت آزاد

سازمان تجارت جهانی با سیلی از اختلافات تجاری میان کشورها مواجه است، که در آنها یک کشور به بهانه امنیت ملی تعرفه‌هایی را بر برخی کالاهای وارداتی وضع کرده است.

این بهانه، توجیهی برای فرار کشورها از قوانین تجارت آزاد سازمان است و به 164 کشور عضو اجازه می‌دهد تا به بهانه دفاع از «منافع امنیتی اساسی» شان به هر اقدامی که ضروری تشخیص می‌دهند دست بزنند. مقامات تجاری نگران‌اند که در صورت سوء استفاده بیش از حد کشورها از توجیه امنیت ملی، سازمان تجارت جهانی به حاشیه رانده شود.

فلج شدن سازو کار حل اختلاف

از اوت 2017 به این طرف، آمریکا مانع از انتخاب نامزدهای قضاوت در نهاد استیناف سازمان تجارت جهانی شده که یک نهاد مهم برای میانجیگری جهت حل اختلافات تجاری کشورها است. دولت آمریکا می‌گوید این نهاد پا را از اختیارات قانونی‌اش فراتر گذاشته است.

نماینده تجاری امریکا در گزارش سالانه خود گفته: سازمان تجارت جهانی، همیشه آنگونه که انتظار می‌رفته عمل نکرده است… این سازمان به جای عمل کردن به عنوان یک مجمع گفت وگو جهت ایجاد قواعد جدید و بهتر توسط کشورها، گاهی صرفا محل جولان سیستم حل اختلاف بوده که در آن قضات تلاش کرده‌اند اولویت‌های سیاسی خود را بر کشورهای عضو دیکته کنند.

اگر آمریکا این خط مش را ادامه دهد، نهاد استیناف سازمان در اواخر سال 2019 عملاً فلج خواهد شد و فاقد حداقل 3 قاضی برای امضای احکام صادهر خواهد بود.

اختلاف در مورد سیاست‌های ضد‌دامپیگ غرب

چین می‌گوید آمریکا و اتحادیه اروپا در تحقیقات ضد دامپینگ خود خلاف اقتصاد بازار عمل می‌کنند و قواعد سازمان تجارت جهانی را زیر پا می‌گذارند.

این اختلاف نظر قبلا اتحادیه اروپا را ناگزیر ساخته تا در مقررات ضد‌دامپینگ خود تجدیدنظر کند و ممکن است در نهایت آمریکا را نیز وادار به نحوه رفتار با تولید کنندگان چینی‌ای نماید که محصولات ارزان قیمتشان را روانه بازار آمریکا می‌کنند.

مذاکرات بی‌نتیجه

دو دهه طول کشید تا سازمان تجارت جهانی بتواند اولین دور مذاکرات عمده و مهم خود را کامل کند و به یک توافق تجاری برساند.

اما چشم انداز انعقاد موافقتنامه های جدید بین 164 کشور عضو چندان روشن به نظر نمی‌رسد از این رو کشورهای عضو در تلاش‌اند تا دست به انعقاد موافقتنامه هایی جزئی و محدود در حوزه‌هایی همچون تجارت الکترونیک و سرمایه گذاری بزنند.

هر چند انعقاد چنین موافقتنامه هایی می‌تواند برای کشورهای هم نظر مثبت تلقی شود، اما ایده اصلی سازمان تجارت جهانی به عنوان یک نهاد جامع جهانی جهت انجام مذاکرات تجاری را تضعیف می‌کند.

منبع: تسنیم