خیز اوپک پلاس برای افزایش قیمت نفت

به گزارش تجارت‌نیوز، دیدار گرم ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در نشست سران گروه ۲۰ در آرژانتین سؤالات زیادی را در ذهن بازار نفت به وجود ‌آورد. این‌که دو کشور چه برنامه‌ای برای آینده روابط خود بویژه در بازار نفت خواهند داشت؟ در اجلاس آتی اوپک که پنج‌شنبه هفته جاری (6 دسامبر) برگزار می‌شود، چه اتفاقی خواهد افتاد و اوپک پلاس تا چه اندازه با برنامه کاهش تولید عربستان همراه خواهد شد؟

برخی از منابع خبری این دیدار را چشم‌انداز مطمئنی از همکاری اوپک و اوپک پلاس در اجلاس 175 سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) برای کاهش تولید قلمداد کرده‌اند. اما آنچه این موضوع را جدی‌تر و به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند، اظهارات رئیس جمهوری و وزیر انرژی روسیه است. پوتین می‌گوید که روسیه با اوپک در تماس بوده و آماده است درصورت لزوم، به همکاری خود با این گروه ادامه دهد.

الکساندر نواک - وزیر انرژی روسیه نیز در همین راستا در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ با خالد الفالح - همتای سعودی خود دیدار و درباره کاهش تولید نفت در سال ۲۰۱۹ گفت‌وگو کرد.

همین‌طور نواک در مصاحبه با خبرگزاری تاس درباره احتمال کاهش تولید ۱.۴ میلیون بشکه در روز گفته است: «اگر لازم باشد شرکت‌های روسی حجم تولید نفت خود را تنظیم خواهند کرد. اما هنوز برای اظهارنظر درباره چگونگی تقسیم میان تولیدکنندگان مشارکت کننده در توافق اوپک پلاس زود است. اگر تصمیم درباره این میزان کاهش تولید گرفته شود، نحوه تقسیم بندی سهمیه‌ها در دیدار وزیران مشخص خواهد شد و شرکت‌های روسی برای همکاری با تصمیمات اوپک پلاس متعهد مانده‌اند.»

اما همکاری اوپک و اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت خام برای ایران هم یک مزیت و هم یک تهدید به همراه دارد. اوپک پلاس که همان 14 تولیدکننده نفت خام غیر عضو در اوپک هستند، از سال 2017 در برنامه‌های تعادل بخشی بازار نفت با اوپک همراه بوده‌اند. مهمترین آنها روسیه است و اکنون همراهی آنها با اوپک و به نوعی با عربستان، با توجه به بازگشت تحریم‌های نفتی ایران معنای دیگری پیدا کرده است.

برد و باخت ایران در کاهش تولید

برخی منابع آگاه می‌گویند که اوپک و اوپک پلاس به سرکردگی عربستان و روسیه در اجلاس 175 اوپک حدود یک میلیون و 300 هزار بشکه در روز از تولید خود کم خواهند کرد که با توجه به میزان افزایش تولید کشورهای شرکت کننده در این توافق بیشترین حجم کاهش متعلق به روسیه، عربستان، امارات و عراق خواهد بود. چرا که این کشورها بالاترین افزایش تولید را از اواخر ماه مه(خرداد) تاکنون داشته اند؛ بیش از یک میلیون و 500 هزار بشکه در روز. الآن هر 4 کشور در رکورد تاریخی خود در حال تولید هستند و همین موضوع بازار نفت را با مازاد عرضه مواجه کرده است.

کاهش تولید این کشورها می‌تواند به رشد قیمت‌های نفت و ثبات بازار در نرخی بالاتر کمک کند. این موضوع برای ایران یک مزیت است. اما با این حال منفعت اصلی نصیب عربستان، روسیه و تولیدکنندگان نفت غیر متعارف در امریکا خواهد شد.

در این باره مرتضی بهروزی فر، کارشناس انرژی گفت: «عربستان و روسیه بزرگترین تولیدکننده نفت خام متعارف دنیا هستند و بیشترین ضرر را از کاهش قیمت نفت خام متحمل خواهند شد. لذا حتی بدون دیدگاه سیاسی، همکاری این دو کشور برای بهبود قیمت نفت خام در بازار قابل توجیه است. برای مثال یک دلار افزایش قیمت نفت خام برای عربستان روزانه بیش از 7 میلیون دلار درآمدزایی خواهد کرد و با یک محاسبه سرانگشتی می‌توان دریافت که چرا این کشورها به دنبال کاهش تولید نفت خام هستند. مسلماً این کشورها به دنبال منافع اقتصادی و سیاسی خود در بازار نفت هستند.»

او ادامه داد: «عربستان و روسیه سیاست بازار حداکثری را نیز دنبال می‌کنند اما در شرایط فعلی که به دلیل جنگ‌های خارجی نیازمند منابع ارزی زیادی هستند، ترجیح می‌دهند که قیمت‌ها را 10 دلار افزایش دهند و به مرز 70 دلار برای هر بشکه برسانند. ضمن آن‌که با اتمام دوره معافیت‌های خریداران نفت ایران می‌توانند دوباره صادرات خود را در قیمت‌های بالاتری افزایش دهند.»

قیمت نفت در آخرین معاملات هفته گذشته کاری بازار به بشکه‌ای 59 دلار و 46 سنت رسیده بود.

بهروزی فر کاهش تولید نفت خام توسط ریاض و مسکو را نوعی مقدمه چینی برای حذف بیشتر نفت خام ایران از بازار برشمرد و گفت: «عربستان و روسیه با کاهش تولید در شرایط کنونی و ایجاد یک ظرفیت مازاد تولید برای 3 ماهه دوم سال 2019 این دلگرمی را به امریکا می‌دهند که در صورت اتمام دوره معافیت‌های نفتی بازار با کمبود عرضه مواجه نخواهد شد. لذا حذف ایران از بازار راحت‌تر خواهد بود.»

او با بیان این‌که ظرفیت مازاد برای ایران یک تهدید خواهد بود، اظهار کرد: «متأسفانه این کاهش تولید هم یک وزنه در سمت ترامپ، رئیس جمهوری امریکا به شمار می‌رود. مگر آن‌که تا آن زمان اتفاقی در بحث تحریم‌های ایران و یا در میزان تقاضای نفت خام در سال 2019 رخ دهد که متأسفانه این بخش چشم‌انداز مثبتی هم ندارد. حتی به نظر می‌رسد که با مازاد عرضه نیز مواجه باشیم.»

باید تحریم‌ها را لغو کنیم

سیدمهدی حسینی، کارشناس ارشد انرژی می‌گوید که در صورت کاهش تولید کشورهای عضو و غیرعضو در اوپک ایران باید برای لغو تحریم‌ها در فرصت جدید ایجاد شده اقدام کند.

او گفت: «از زمانی که رأی دیوان دادگستری لاهه آمد، باید در رابطه با رفع کل تحریم اقدام جدی می‌کردیم. به لحاظ این‌که حکم بالاترین دستگاه قضایی بین‌المللی که به موجب فصل دوم منشور سازمان ملل متحد به وجود آمده، غیرقابل استیناف و لازم الاجراست. شاید هم دولت در حال کار روی آن است اما چندان جدی به نظر نمی‌رسد.»

حسینی اذعان کرد: «باید از سفیر سوئیس بخواهیم به امریکا اعلام کند که حق این کار را ندارد. اگر هم لازم شد ضمانت اجرایی احکام دیوان دادگستری لاهه، شورای امنیت سازمان ملل متحد است و می‌توانیم به شورای امنیت سازمان ملل متحد برویم.»

منبع: روزنامه ایران