خداحافظی دنیا با اعتیاد به نفت؟

اما این اواخر بسیاری از کشورهای دنیا حساسیت بیشتری به قیمت‌ها نشان داده‌اند. همچنان که اقتصادهای این کشورها رشد می‌کند تقاضای آنها برای نفت نیز بالاتر می‌رود اما تقاضای آنها برای نفت تحت تاثیر نوسان قیمت‌ها قرار دارد. طبق آمار شرکت «کلیر ویو انرژی پارتنرز» و تحقیقات لیام دنینگ، مقاله نویس بلومبرگ، همبستگی میان قیمت و مصرف نفت، مانند هر کالای دیگری شده است.

به گزارش تجارت‌نیوز ؛ اگرچه هنوز زود است تا یک دهه آینده یا مدت بیشتری از آن پایان وابستگی دنیا به نفت اعلام شود اما تحقیقات و آمار نشان می‌دهد که تقاضا برای نفت شمار رو به رشدی از اقتصادهای مصرف کننده بزرگ نفت با قیمت‌های نفت همبستگی منفی دارد. به عبارت دیگر زمانی که قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند مصرف کاهش می‌یابد و بالعکس.

این یک مفهوم اقتصادی متداول است که تقریبا برای همه کالاهای موجود در بازار صدق می‌کند، اما این مساله برای نفت همیشه به این منوال نبوده است.

شرکت «کلیر ویو انرژی پارتنرز» و لیام دنینگ بلومبرگ آمار برای سه مدت ۱۰ ساله منتهی به سال ۲۰۰۶، ۲۰۱۱ و ۲۰۱۶ را بررسی کردند. در مدت ۱۰ سال اول منتهی به سال ۲۰۰۶ کشورهایی که چهار پنجم تقاضا برای نفت را به خود اختصاص می‌دادند شامل آمریکا، هند، چین و روسیه همبستگی مثبتی میان تقاضا برای نفت و تولید ناخالص داخلی‌شان و بین تقاضا و قیمت نفت نشان دادند.

در یک دهه پیش از بحران مالی در سال ۲۰۰۷- ۲۰۰۸ تقاضا برای نفت تقریبا در تمام دنیا با وجود این‌که قیمت نفت همچنان روبه افزایش بود، روند رو به رشدی داشت. این دوره صنعتی شدن چین و رونق ساخت‌وساز بود که طی آن نفت به هر قیمتی خریداری می‌شد. در بیشتر نقاط دنیا وضعیت به همین شکل بود. تقاضا برای نفت همسو با رشد اقتصادها و با وجود رشد قیمت‌ها، افزایش پیدا می‌کرد و نشان می‌داد این کشورها مشتری وابسته به نفت هستند.

دوره ۱۰ ساله دوم در این تحقیقات با بحران مالی ۲۰۰۷-۲۰۰۸ و رکودی که به دنبال آن آمد، مصادف می‌شود. در مدت ۱۰ سال تا سال ۲۰۱۱ تقاضا برای نفت در آمریکا از رشد اقتصادی آمریکا جدا شد و به افزایش قیمت نفت که در سال ۲۰۰۹ آغاز شد، واکنش پیدا کرد. در این مدت آمریکا از مشتری صرف نفت بودن فاصله گرفت و وضعیتی مشابه آلمان یا ژاپن پیدا کرد که در آنها ارتباط میان تولید ناخالص داخلی و مصرف نفت ضعیف شده است.

اگرچه این تغییر عمیقی در نحوه‌ همبستگی تقاضای آمریکا برای نفت با تولید ناخالص داخلی و قیمت‌های نفت بود، بسیاری از اقتصادهای نوظهور از جمله هند و چین که بزرگ‌ترین سهم را در رشد تقاضا برای نفت دارند همچنان به نظر می‌رسد مشتریان اصلی نفت هستند. طبق آمار و تحقیقات، تقاضای آنها برای نفت حتی در دوره افزایش قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کرد. سپس در دوره سوم یعنی ۱۰ سال منتهی به سال ۲۰۱۶ حتی تقاضا برای نفت در چین و هند نسبت به قیمت‌های نفت حساس‌تر به‌نظر رسید.

در این کشورها و سایر اقتصادهای در حال توسعه، رشد تقاضا برای نفت همچنان ارتباط نزدیکی با رشد تولید ناخالص داخلی دارد، اما تقاضا برای نفت تا حدودی همبستگی منفی با قیمت‌های نفت پیدا کرده و نشان می‌دهد میزان مصرف به قیمت نسبت به دهه‌های گذشته حساس‌تر شده است. در واقع دوره ۱۰ ساله تا سال ۲۰۱۶ شامل ریزش قیمت نفت است که طی آن همبستگی منفی با این حقیقت که تقاضا به دلیل قیمت‌های پایین نفت سریع‌تر رشد می‌کند، تشدید شد.

با این همه هند و چین اکنون به گروه اقتصادهایی پیوسته‌اند که همبستگی مثبتی میان تقاضا برای نفت و رشد اقتصادی و همبستگی منفی میان تقاضا و قیمت‌های نفت نشان می‌دهد. آمریکا نیز در این گروه قرار دارد و همبستگی مثبت ضعیفی میان تقاضا و تولید ناخالص داخلی و همبستگی منفی میان تقاضا و قیمت نفت نشان می‌دهد.

براساس گزارش اویل پرایس، مشخص نیست که اقتصادهای جهانی آیا همچنان همبستگی منفی میان تقاضا و قیمت نفت نشان می‌دهد، اما تحقیقات از این حکایت دارد که در آمریکا و حتی در چین و هند تقاضا برای نفت اکنون نسبت به یک یا دو دهه گذشته حساسیست بیشتری به قیمت‌های نفت دارد و تولید کنندگان نفت ممکن است به اشتباه فکر کنند که همچنان مشتریان‌شان را در مشت دارند که حاضرند به هر قیمتی محصول‌شان را خریداری کنند.

منبع:ایسنا