قدرت‌های نفتی جایگزین اوپک می‌شوند

در حال حاضر سه کشور نزدیک به 40 درصد تولید نفت خام جهان را برعهده دارند و فقط یکی از آنها عضو اوپک است. این سه کشور روسیه، آمریکا و عربستان هستند و با افزایش نفوذ آنها در بازارهای نفت و افزایش تولید نفت، اوپک حداقل به طور موقتی رو به افول است.

به گزارش تجارت‌نیوز، این سه کشور حدود 11 میلیون بشکه در روز در ماه اکتبر تولید کردند که یک رکورد و بیش از تولید کل سایر اعضای اوپک است. طبق نظر اوپک این شرایط برای آن نامطلوب است چون کل تولید این سه کشور در سال جاری به بیش از 40 درصد تولید کل جهان افزایش یافته است، در حالی که سهم اوپک زیر 30 درصد است.

هر کدام از این سه کشور سیاست تولید مخصوص به خود را دارند که نسبت به دو تای دیگر نسبتا مستقل است. درست است، عربستان و روسیه در دو سال گذشته تا حد زیادی در یک تیم بازی می‌کردند چون منافع مشترکشان در این کار بود ولی نشانه‌های زیادی وجود دارد که این دو کشور با دور شدن منافعشان از هم، بازی تیمی را کنار گذاشته و هرکدام به دنبال اولویت‌های خودشان رفته‌اند. در این بین آمریکا تنها عامل در نوسان خارج از اوپک بود که سرسختانه تولید خود را افزایش داد و در سال آینده به بالاترین حد جهانی خواهد رساند.

این تولید در صورتی افزایش می‌یابد که اوپک تصمیم بگیرد برای پایین آوردن قیمتها تولیدش را کم کند. این کار بر اهمیت آمریکا در بازار جهانی نفت می‌افزاید. طبق نظر اعضای اوپک این سازمان در حال حاضر در یکی از این گروه‌ها قرار می‌گیرد: در حال کشمکش با تحریم‌ها، سوءمدیریت و ناآرامی است، اهمیت زیادی ندارد، به جای مشارکت در کنترل تولید، آن را افزایش می‌دهد یا به سادگی دارد سیاست‌های تولید خود را با عربستان سعودی هماهنگ می‌کند.

آینده به نظر بی ثبات می‌رسد. بسیاری پیش‌بینی‌های قابل اعتماد مثل آژانس بین‌المللی انرژی در مورد افزایش تقاضای نفت خوشبین هستند ولی این پیش بینی‌های خوشبینانه شرایطی دارند: آژانس بین‌المللی انرژی اخیرا در دورنمای انرژی جهان اعلام کرد که تولید کنندگان نیاز به سرمایه گذاری در تولیدات متعارف جدید را دارند تا بتوانند به این تقاضا پاسخ دهند. در غیر این صورت آمریکا باید تولید شیل خود را تا 10 میلیون بشکه در روز تا سال 2015 افزایش دهد.

اعضای اوپک گزینه‌های واضحی برای این افزایش تولید هستند. علی‌رغم نگرانی در مورد ظرفیت مازاد تولید کارتل در اوایل سال جاری، وقتی مشخص شد که روند کاهش تولید باید برای مهار قیمت‌ها باید برعکس شود، برخی اعضا مثل عراق و لیبی تولید خود را افزایش دادند.
درست است که این افزایش تولید نسبت به تولیدکنندگان آمریکا زیاد نیست، ولی در مورد عراق قابل توجه است، البته اگر شرایط سیاسی و قیمت‌ها این اجازه را به آن بدهند.

احتمالا ونزوئلا و ایران نتوانند تحت تحریم‌ها تولید زیادی داشته باشند، هر چند احتمال دارد این دو کشور یک زمانی این کاهش تولید را برعکس کنند. ایران قبلا نشان داده که می‌تواند در صورت وجود فرصت مناسب، به سرعت تولید را افزایش دهد. به عبارت دیگر، نفوذ اوپک در بازارهای نفتی ممکن است ضعیف شده باشد، ولی هنوز برای کنارگذاشتن آن زود است.

منبع: تسنیم