انتشار گاز متان در سال ۲۰۲۲ رکورد زد:
تازهترین آمار انتشار گازهای گلخانهای در جهان
تازهترین آمارها در خصوص انتشار گازهای گلخانهای نشان میدهد که بخش انرژی جهانی، مسئول انتشار نزدیک به 135 میلیون تن گاز گلخانهای متان در جو کره زمین بوده است. گاز خطرناک متان که وجود آن در تهران نیز گزارش شده، چیست و چرا برای کره زمین یک بحران به حساب میآید؟
به گزارش تجارتنیوز ، پیشبینی میشود که حوزه انرژی جهانی مسئول حدود 135 میلیون تن انتشار گاز متان در سال 2022 باشد. انتشار این میزان گاز گلخانهای نسبت به سال 2021 مقدار «کمی» افزایش یافته است. سوزاندنِ زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی هر کدام مسئول حدود 40 میلیون تن انتشار گازهای گلخانهای و نزدیک به پنج میلیون تن نشت از طریقِ تجهیزات نهایی عملیات سوختن هستند. حدود 10 میلیون تن از گازهای گلخانهای ناشی از احتراق ناقص بیو انرژی (انرژی زیستی)، عمدتاً حاصل استفاده سنتی از زیست توده است.
حوزه انرژی مسئول 40 درصد از کل انتشار متان است که به فعالیتهای انسانی نسبت داده میشود و بعد از کشاورزی در رتبه دوم قرار دارد.
فرصت بزرگی برای کاهش انتشار گاز متان از حوزه انرژی وجود دارد. بر اساس آمارهای آژانس بینالمللی انرژی حدود 70 درصد از انتشار متان از عملیات سوختهای فسیلی را میتوان با فناوری موجود کاهش داد. در حوزه نفتوگاز، با اجرای اقدامات شناخته شدهای مانند برنامههای تشخیص نشت و تعمیر و ارتقاء تجهیزات نشتی میتوان انتشار گازهای گلخانهای را بیشتر از 75 درصد کاهش داد. در حوزه زغالسنگ، دست کم پنچاه درصد از انتشار متان را میتوان با استفاده حداکثری از متان معدن زغالسنگ، یا با فناوریهای شعلهور یا اکسیداسیون در زمانی که بازیابی انرژی امکانپذیر نیست، کاهش داد.
میزان انتشار متان در حوزه مختلف انرژی
مقابله با انتشار گازهای گلخانهای از سوختهای فسیلی تنها فرصت برای کاهش انتشار گاز متان نیست. دستیابی به دسترسی جهانی به پخت و پز و گرمایش مدرن باعث کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از احتراق ناقص انرژی زیستی میشود و مزایای بیشماری برای سلامت و رفاه انسان به همراه خواهد داشت.
افزایش قیمت گاز طبیعی در سال 2022 برای کاهش انتشار متان کافی نبود؟
انتشار متان از عملیات سوختهای فسیلی به بیش از 120 میلیون تن در سال 2022 افزایش یافت که اندکی کمتر از سطح رکورد سال 2019 است. با این حال، افزایش تلاشها برای کاهش انتشار منجر به کاهش میزان متان منتشر شده به ازای هر واحد انرژی تولید شده در سطح جهان شد. انتشارات ناشی از نشتهای بسیار بزرگ شناساییشده توسط ماهواره در سال 2022 تقریباً 10 درصد از سطوح شناساییشده در سال 2021 کاهش یافت و برآوردهای اولیه نشان میدهد که کاهش شعلهور شدن گاز طبیعی در سطح جهان نیز وجود داشته است.
میانگین شدت جهانی متان تولید نفتوگاز از سال 2019 تاکنون حدود پنج درصد کاهش یافته است. فراتر از اهداف شدت حرکت کنید و رویکردی با تحمل صفر اتخاذ کنید.
کاهش متان در حوزه نفتوگاز بسیار مقرون به صرفه است. بر اساس میانگین قیمتهای گاز طبیعی از سال 2017 تا 2021، آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی میکند که حدود 40 درصد از انتشار گاز متان ناشی از عملیات نفتوگاز را میتوان بدون هزینه خالص اجتناب کرد. زیرا هزینههای اقدامات کاهشی کمتر از ارزش بازار گاز اضافی است که گرفته میشود.
بر اساس رکورد قیمتهای گاز که در سال 2022 در سراسر جهان مشاهده شد، حدود 80 درصد از گزینههای کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از عملیات نفتوگاز در سراسر جهان بدون هزینه خالص قابل اجرا هستند. حدود 100 میلیارد دلار سرمایهگذاری تا سال 2030 برای به کارگیری تمام اقدامات کاهش متان در حوزه نفتوگاز مورد نیاز است. این کمتر از 3 درصد از درآمد خالص دریافتی صنعت نفتوگاز در سال 2022 است.
میزان انتشار گازهای گلخانه ای از سوخت فسیلی در کشورهای مختلف
مقابله با گازهای گلخانهای
توقف همه آتش سوزیها و تهویههای غیر اضطراری تنها تاثیرگذارترین اقدامی است که کشورها میتوانند برای کاهش انتشار گاز متان از عملیات نفتوگاز انجام دهند. در صورتی که فِلر به درستی طراحی، نگهداری و کار کند باید حداقل انتشار متان از آن وجود داشته باشد، اما همیشه اینطور نیست. همچنین مواقعی وجود دارد که شعلهها کاملاً خاموش میشوند و منجر به خروج مستقیم گاز به اتمسفر میشود که باید سوزانده شود.
تنها 92 درصد از حجم گازهای هدایت شده به مشعلها در سراسر جهان به درستی میسوزند.( براساس مطالعات اخیر نرخ احتراق برای مناطق اصلی تولید نفتوگاز آمریکا 90 الی 92 درصد را نشان میدهد)
بر اساس برآوردهای آژانس بینالمللی انرژی شعلهور شدن منجر به انتشار بیش از 500 میلیون تن گازهای گلخانهای، از جمله انتشار دی اکسید کربن و متان میشود. (یک تن متان معادل 30 تن دی اکسید کربن که بر اساس پتانسیل 100 ساله گرمایش جهانی در نظر گرفته میشود.)
امروزه بیش از 260 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از طریق آتشسوزی و نشت متان در سطح جهان هدر میرود. بعید است که بتوان از همه اینها اجتناب کرد، اما با سیاستهای صحیح در مورد گازهای گلخانهای و گاز متان، پیشبینی میشود که 200 میلیارد متر مکعب گاز اضافی به بازارها عرضه شود. این حجم از واردات گاز طبیعی اتحادیه اروپا از روسیه، قبل از جنگ اوکراین بیشتر است.
توقف این اتلاف گاز طبیعی همچنین افزایش دمای جهانی را تا اواسط قرن 0.1 درجه سانتیگراد کاهش میدهد. این همان تأثیری است که بر افزایش دمای جهانی بلافاصله انتشار گازهای گلخانهای از تمام اتومبیلها، کامیونها، اتوبوسها و وسایل نقلیه جهان حذف میشود.
نشتهای بسیار بزرگ منبع اصلی انتشار گازهای گلخانهای هستند
ماهوارهها در سال 2022 حدود سه میلیون تن متان را از نشتهای بسیار بزرگ از عملیات نفتوگاز شناسایی کردند. با احتساب 17 روز انتشار گازهای گلخانهای ناشی از یک آتشسوزی نادرست در مکزیک و انتشار گازهای گلخانهای پس از انفجار در امتداد خط لوله گاز نورد استریم. ماهوارهها توانستند نشتهای حاصل از عملیات دریایی را برای اولین بار شناسایی کنند.
جلوگیری و رسیدگی سریع به نشتهای بسیار بزرگ یک فرصت کلیدی برای کاهش سریع انتشار گاز متان است. برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد اخیراً سیستم هشدار و پاسخ متان را راهاندازی کرده است که از ماهوارهها برای شناسایی نشتهای بسیار بزرگ و ارائه هشدارهای به موقع به اپراتورها و تنظیم کنندهها استفاده میکند. ابتکار اقلیمی نفتوگاز همچنین یک برنامه آزمایشی پایش ماهوارهای را در سایتهایی در عراق اجرا میکند و قصد دارد به قزاقستان، الجزایر و مصر گسترش یابد.
اما رویدادهای نشت بسیار بزرگ تنها بخشی از تصویر است. در سطح جهانی، عملیات عادی نفتوگاز به طور متوسط هر روز معادل یک رویداد نورد استریم منتشر میکند. بنابراین، تلاشها برای جلوگیری از نشتهای بسیار بزرگ باید با اقداماتی برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از عملیات عادی، مانند تعویض تجهیزات نشتکننده و نصب دستگاههای کنترل انتشار، همراه باشد.
فرصتهای کاهش انتشار متان از معدن زغال سنگ
میزان انتشار متان از معدن زغال سنگ قابل توجه است و فرصتهای زیادی برای کاهش آن وجود دارد. عملیات زغال سنگ بیش از 40 میلیون تن گاز متان را در سال 2022 منتشر کرد که پنجاه درصد آن از چین، بزرگترین تولیدکننده زغال سنگ در جهان بود. اقدامات کاهشی تا به امروز در سایتهای متعددی در سرتاسر جهان اجرا شدهاند، اما هنوز روش استاندارد صنعت نیستند. 55 درصد از انتشار متان از معادن زغال سنگ در سطح جهان با فناوریهای موجود قابل اجتناب است.
یکی از موثرترین راهها برای کاهش متان معدن زغالسنگ، کاهش مصرف زغالسنگ است، اما بهکارگیری اقدامات کاهشی همچنان باید در اولویت باشد، بهویژه با توجه به این خطر که تقاضای زغالسنگ در سالهای آینده بالا باقی بماند. کاهش انتشار متان به ویژه برای زغال سنگ ککسازی که عمدتاً در فولادسازی مورد استفاده قرار میگیرد، مهم است، که معمولاً از معادن زیرزمینی که در آن انتشار متان بیشتر است و کاهش آن امکانپذیرتر است، به دست میآید.
آژانس بینالمللی انرژی یک نقشه راه و جعبه ابزار نظارتی جدید معدن زغال سنگ متان تهیه کرده است . این یک راهنمای گام به گام برای حمایت از توسعه مقررات جدید و کاربردی در مورد متان معدن زغال سنگ است.
میزان انتشار متان از سوخت فسیلی در سناریوی خالص صفر
فعالیت متان در حال افزایش است
اکنون 150 کشور به تعهد جهانی متان ملحق شدهاند که هدف آن کاهش 30 درصدی انتشار متان از فعالیتهای انسانی از سال 2020 تا سال 2030 است. چندین کشور نیز برنامههای اقدام ملی متان را برای حمایت از آن منتشر کردهاند یا در حال کار بر روی آن هستند. بسیاری از آنها از جمله نیجریه، کلمبیا و آمریکا، اخیراً سیاستها و اقدامات برجستهای را در مورد متان منتشر کردند.
انتظار میرود کانادا و اتحادیه اروپا در سال 2023 مقررات جدیدی برای متان صادر کنند. بیانیه مشترک واردکنندگان و صادرکنندگان انرژی در مورد کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از سوختهای فسیلی خواستار ایجاد بازار بینالمللی برای انرژیهای فسیلی است که انتشار گازهای گلخانهای، متان ودی اکسید کربن را در سراسر جهان به حداقل برساند.
در حالی که اینها پیشرفتهای مثبتی هستند، انتشار گازهای گلخانهای کاهش نمییابد. در سناریوی انتشار خالص صفر تا سال 2050، انتشار گاز متان از عملیات سوختهای فسیلی تا سال 2030 حدود 75 درصد کاهش مییابد.
این امر بیشتر ناشی از به کارگیری سریع اقدامات و فناوریهای کاهش انتشار، از جمله توقف همه آتشسوزیها و تهویههایهای غیراضطراری و جهانی است. اتخاذ برنامههای نشتیابی و تعمیر ماهانه یا مستمر تا سال 2030، تمام تولیدکنندگان سوخت فسیلی در سناریوی انتشار خالص صفر تا سال 2050 شدت انتشار مشابهی با بهترین عملیاتهای امروزی جهان دارند.
نظرات