الهام میرمحمدی 
مسابقه تجاری کسب‌وکارها در فضا
رقابت‌های بین‌المللی در خارج از زمین هم آغاز شده است. کشورها، دولت‌ها و حتی اشخاص با انجام پروژه‌هایی در حوزه فضایی به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. این امر نشان‌دهنده تقسیم و انتشار ثروت و تکنولوژی در جهان است.
ماریه کریمی: ظرف یک ماه، اگر همه چیز روی برنامه پیش رفته باشد، راکتی به نام فالکن هِوی (Falcon Heavy) از ایستگاه کیپ کاناورال (Cape Canaveral) در فلوریدا به فضا پرتاب خواهد شد. ماموریت این راکت قرار دادن یک ماشین اسپرت روی مدار دور خورشید است.
به گزارش تجارت‌نیوز ، فالکن هوی آخرین محصول شرکت اسپیس اکس (SpaceX) است که توسط میلیاردر آمریکایی، ایلان ماسک، تاسیس شد. ماشین مورد نظر متعلق به شخص ایلان ماسک است که توسط یکی دیگر از شرکت‌های وی، تسلا ساخته شده است.
اسپیس اکس علاوه بر درآمدزایی، اهداف صریح و مشخص دیگری را در مورد تحقق امکان سفر افراد به مریخ و زندگی در این سیاره را دنبال می‌کند. اما پیش از آن، فالکن هوی احتمالا به فعالیتش در زمینه پرتاب ماهواره‌ها و بردن توریست برای سفر در اطراف ماه، ادامه خواهد داد.
هدف ایلان ماسک سوق دادن بشریت به سوی چیزی فراتر از خانه‌اش، یعنی زمین است. اما آنچه که امروز در فضا اتفاق می‌افتد نیز بازتاب جا‌بجایی تقسیم قدرت روی زمین است.
در دوران رقابت فضایی بین آمریکا و جماهیر شوروی، آسمان‌ها جبهه جنگ سرد بین دو ایدئولوژی متناقض بودند.
شمار کشورهایی که فعالیت فضایی دارند از دهه ۱۹۶۰، یعنی دورانی که تنها آمریکا و جماهیر شوروی قدرت‌های جهان به حساب می‌آمدند، افزایش پیدا کرده است.
از آن زمان تا به حال قدرت تنها بین کشورها تغییر نکرده، بلکه بین دولت‌ها و اشخاص نیز تغییراتی داشته است.
مسابقه بی‌سابقه
رقابت‌های بین‌المللی در خارج از زمین هم شکل گرفته‌اند؛ برای مثال چین هم در مورد سفر به مریخ گردوخاک زیادی به راه انداخته است. این کشور سال گذشته بخش وسیعی از کویر شمال غربی خود را برای اینکه حتی‌‌الامکان به مریخ شبیه باشد، به عنوان یک زمین آزمایشی برای فضاپیمای تایکونتس (taikonauts) در نظر گرفت.
چین همچنین به منظور بهره بردن از شتاب پرتاب بیشتر که در نزدیکی خط استوا تشدید می‌شود، ایستگاه فضایی اصلی خودش را از شمال به جنوب کشور منتقل کرد.
در همین حین در آمریکا، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور این کشور، ماه دسامبر مستقیما به ناسا، آژانس فضایی آمریکا، دستور داد تا برای بازگشت فضانوردان آمریکایی به ماه آماده شوند.
با این حال در مقایسه با دهه 1960، همه‌چیز خیلی آهسته پیش می‌رود. برنامه و زمان‌بندی دقیق اهداف در دستور رئیس‌جمهور آمریکا مشخص نیستند. به همین ترتیب اشتیاق و میل بیش از حد چین نیز برای حضور زنان و مردان روی ماه، کاهش یافته است.
این آرامش بیش از حد در مورد مسائل مرتبط با فضا، به این دلیل است که رقابت اصلی بر سر ایجاد یک سیستم اقتصادی و همچنین تردیدها در مورد نظام سرمایه‌داری یا برنامه‌ریزی مرکزی است.
اگرچه نباید فراموش کرد که تلاش ناسا عمدتا برنامه‌ریزی برای انجام غیرنظامی‌ترین عملیات در تاریخ ایالات متحده آمریکا بوده است.
بنابراین، کمبود رقابت در فضا امروز نشان‌دهنده اوضاع آرام‌تر برای رقابت ابرقدرت‌ها روی زمین است.
این امر همچنین نشان‌دهنده تقسیم و انتشار ثروت و تکنولوژی در جهان است. شمار کشورهایی که فعالیت فضایی دارند از دهه 1960، یعنی دورانی که تنها آمریکا و جماهیر شوروی قدرت‌های جهان به حساب می‌آمدند، افزایش پیدا کرده است.
حالا -علاوه بر چین و روسیه- اروپا، هند و ژاپن هم برنامه‌های فضایی دارند که آنها را قادر می‌سازد به وسیله ربات‌های فضاپیما، به ماه و سایر اجرام آسمانی دست یابند.
اینکه فردی شخصا بتواند یک برنامه فضایی را اجرا کند، پیش از این می‌توانست خندهدار باشد. حالا ولی چند نفری هستند که این کار را عملی کرده‌اند.
گرچه سفر به مریخ سفری بسیار جذاب است اما افراد ثروتمند قطعا دلایل دیگری هم برای سرمایه‌گذاری روی چنین پروژه‌های شگفت‌انگیز و باورنکردنی دارند.
ایلان ماسک در این بین رقبایی نیز دارد؛ از بلو اوریجین (Blue Origin) -شرکت تولیدات هوا فضا که جیف بزوس بنیان‌گذار سایت آمازون آن را تاسیس کرد- گرفته تا کسب‌و‌کار کوچک اما جسوری مثل راکت لب (Rocket Lab).
شرکت راکت لب امیدوار است تا طی چند روز آینده اولین پرتابش روی مدار را با موفقیت به انجام برساند.
پرتاب ماهواره‌ها روی مدار، کسب‌وکاری مناسب است و به همین دلیل بهترین فعالیت برای اهل کار و درآمد به حساب می‌آید.
گرچه سفر به مریخ سفری بسیار جذاب است اما افراد ثروتمند قطعا دلایل دیگری هم برای سرمایه‌گذاری روی چنین پروژه‌های باورنکردنی و شگفت‌انگیزی دارند.
به عنوان مثال، این امر برای فهمیدن اینکه برخی از افراد تا چه اندازه و چگونه توانسته‌اند ثروتمند شوند، مقیاس خوبی است و در درک این موضوع به ما کمک می‌کند.
در حال حاضر، برنامه‌های فضایی خصوصی جهان، چه تجاری و عملی یا آرمان‌گرایانه، اغلب آمریکایی هستند. اما این الگو و مدل آمریکایی حتی در شرکت‌های موشکی نوظهور چین، در حال گسترش است.
رقابت اصلی سفر به مریخ همان‌طور که شامل رقابت بین کشورهاست، شامل کمپانی‌های رقیب نیز خواهد بود، و این‌گونه در مقایسه با آنچه که مسابقه فضایی اولیه بود، تبدیل به آزمایشی بهتر در زمینه نظام اقتصادی خواهد شد.
منبع: اکونومیست
نظرات