برندسازی فرش ایرانی در بازار جهانی

مقوله فرش خود به تنهایی یکی از برندهایی در ایران است که واقعاً منحصر به این کشور بوده و می‌تواند ویژگی‌های اخلاقی-رفتاری و حتی سیاسی این کشور را به تمام جهانیان معرفی کند. ولی حضور در بازارهای جهانی مستلزم داشتن کیفیت و قیمت مناسب است و تداوم حضور، در سایه داشتن برند برتر میسر می‌شود.

برند سرمایه‌ای برای سازمان تولیدکننده است که علاوه بر ارزش‌آفرینی، سبب نفوذ و ماندگاری آن در بازارهای هدف می‌شود. داشتن یک برند قوی کمکی است به کالاها تا خود را در بازار متمایز نشان دهند و توانایی اقناع نیازهای مشتریان را به صورت منحصربه‌فرد داشته باشند. با افزایش رقابت در اقتصاد جهانی، ساختن یک برند، یک انتخاب نبوده، بلکه ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است که در صورت اجرا نکردن آن، شاهد قبضه شدن بازارها با اجناس و تولیدات دیگران خواهیم بود.

اکنون در میان چالش‌های روبه‌روی صادرات، نبود برند به عنوان یک چالش اصلی مطرح است. برای نمونه در حیطه اقلام صادراتی همچون زعفران، خاویار، پسته و فرش کشورمان فاقد برند بوده و تنها با نام ایران صادر می‌شود. به ناچار زمانی که برای یک نمونه صادراتی مشکلی پیدا شود، بقیه از گزند در امان نمی‌مانند. در این زمان، انگشت اتهام به سمت یک شرکت صادرکننده خاص نیست، بلکه اعتبار کل محصول ایران به آسانی زیر سوال می‌رود، و در یک کلام خطای یکی به پای همه نوشته می‌شود.

به صورت کلی در مورد برندسازی می‌توان گفت که نبرد واقعی در ذهن مشتری است و نباید فکر کرد که نبرد در بازار است. در این میان، برنده واقعی کسی است که بتواند ذهن مشتری را تسخیر کند.

به بیان کوتاه، راهکارهای زیر برای برندسازی اثربخش خواهند بود:

1. تولید با کیفیت
2. قیمت مناسب
3. توزیع درست
4. خدمات پس از فروش
5. زمان‌بندی بازاریابی
6. سیستم ارتباط با مشتری
7. شناسایی بازار هدف

البته درمورد فرش باید این گزینه‌ها را به صورت تخصصی تعریف، توصیف و حتی اضافه کرد.

به عنوان مثال، اگر بخواهیم شناسایی بازار هدف را در مورد فرش توضیح دهیم، باید گفت که مردم کلاً فرش را بر حسب سلایق فرهنگی، بومی، محیطی و تربیتی خود خریداری می‌کنند. یعنی اگر جامعه ایران خودمان را در نظر بگیریم، به دلیل داشتن قومیت‌های متفاوت و وجود رنگ‌های گوناگون در فرهنگ اصیل ایرانی، سلایق مردم در شمال، جنوب، شرق و غرب باهم متفاوت است. حتی در انتخاب نقشه موردنظر نیز باهم متفاوتند. از این رو، اصلی‌ترین گزینه در تولید و برندسازی فرش، دقت کامل به بازار هدف است.

برای ماندگاری برند در مدت‌زمان‌ طولانی، علاوه بر هفت گزینه‌ای که در بالا گفته شد، موارد زیر هم باید مورد توجه قرار گیرند:

• مدیریت تجربه مشتری
• مدیریت رفتارها و واکنش‌های متفاوت
• حضور عاطفی در زندگی مردم
• جریان‌سازی جهت ورود مقتدرانه

این موارد کمک می‌کنند که کالای فرش، با برندسازی موثر، ورود موفقی را به منازل مردم تجربه کند.

حمید صادقی
کارشناس حوزه فرش