نگاه مسئولان به مسکن از پنجره پنت‌هوس‌ها

برنامه ثریا در هفته اخیر با موضوع مسکن، موضوعی که دغدغه بسیاری از مردم ایران و علی‌الخصوص جوانان است به روی آنتن شبکه اول سیما رفت.

به گزارش تجارت‌نیوز، ثریا در این برنامه میزبان مهندس فرهاد بیضایی، کارشناس و پژوهشگر حوزه مسکن بود. همچنین دکتر مهرداد لاهوتی، نماینده مجلس به صورت تلفنی روی آنتن زنده برنامه آمدند.

بخش زیادی از مسئولان با مسائلی مثل اجاره‌نشینی آشنا نیستند

محسن مقصودی در ابتدای برنامه تصریح کرد: ما هم مثل مردم جامعه با معضلات این حوزه آشنا هستیم و با اجاره‌های سنگین دست و پنجه نرم می‌کنیم اما گویا بخش زیادی از مسئولان با مسائلی مثل اجاره‌بها و دردهای اجاره‌نشینی آشنا نیستند.

وی تصریح کرد: با توجه به فشارهای اخیر دولت آمریکا باید این را بپذیریم که تعامل با دشمن کارساز نیست؛ ما باید این درس بزرگ را سرلوحه کارمان قرار بدهیم و به مسائل داخلی کشورمان بیشتر اهمیت بدهیم که یکی از این مسائل، مسئله مسکن است. یعنی اگر مسائل مردم را در داخل حل کنیم، «آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند.»

40 درصد مردم کشورمان اجاره‌نشین هستند

مهندس فرهاد بیضایی، کارشناس و پژوهشگر حوزه مسکن در خصوص شرایط کنونی وضعی مسکن اظهار داشت: یک انتقاد جدی به صدا و سیما این است که چرا الان و زمانی که تابستان تمام شده، به مسئله مسکن رسیده است؟! مردم سنگینی اجاره‌بها را در تابستان گذرانده‌اند و ما تازه به فکر افتاده‌ایم؟

وی افزود: در سال گذشته از طرفی عرضه مسکن بسیار کم و از طرفی تعداد ازدواج‌ها هم بالا بوده و این نابرابری عرضه و تقاضا مهم‌ترین عامل بالا رفتن اجاره‌بها بوده است. در حال حاضر 40 درصد اجاره‌نشین در کشورمان داریم و البته بخشی از آنهایی هم که صاحبخانه هستند در خانه‌هایی تحت عنوان «بدمسکن» سکونت دارند که این مسئله هم نیاز به توجه جدی دارد.

واحدهای مسکن مهر فروش اقساطی شده‌اند اما عرضه نشده‌اند!

بیضایی تصریح کرد: در بحث مسکن مهر دولت می‌گوید یک میلیون و نهصد هزار واحد فروش اقساطی کرده‌ایم اما مردم مدام شکایت دارند، صدایشان به جایی نمی‌رسد؛ دلیل این قضیه این است که این واحدها فروش اقساطی شده‌اند اما عرضه نشده‌اند! یعنی شخصی که مسکن مهر خریده است هم باید اجاره خانه استیجاری‌اش را بدهد و هم باید اقساط مسکن مهری را بدهد که هنوز آماده سکونت نیست.

در ده سال اخیر مستاجران بیشتر شده‌اند

وی با ارائه اسلایدی افزود: در ده سال گذشته دائما کسانی که صاحبخانه بودند کاهش پیدا کرده‌اند و مستاجران بیشتر شده‌اند. همچنین در سال 65 هشتاد درصد از خانواده‌های ما صاحب مسکن ملکی بوده‌اند و بالای نود درصد از خانواده‌های روستایی صاحبخانه بوده‌اند اما اکنون روستایی‌ها به 70 درصد و شهری‌ها به زیر 60 درصد رسیده‌اند.

بیضایی گفت: بالای هفتاد درصد از تقاضای مسکن در کشور ما برای سرمایه‌گذاری بوده است و ریشه اصلی معضلات مسکن در این موضوع است و دولت باید جلوی این مسئله را بگیرد و وضعیت را به سمت مسکن ملکی‌ای ببرد که تقاضای مصرفی دارد.

زوجی که 120 میلیون وام می‌گیرد باید 167 میلیون سود بدهد!

وی همچنین در خصوص وام‌های مسکن اظهار داشت: در یکی از وام‌های مسکن زوجین یک میلیون و نهصد باید وام بدهند؛ حرف اینجاست که وقتی دولت سیاست‌گذاری می‌کند، باید جامع نگاه بکند. زوجین وقتی 120 میلیون وام می‌گیرند نهایتا بعد از 12 سال نزدیک 300 میلیون تومان باید به بانک بدهند، یعنی 167 میلیون تومان سود وام است. شما در وضعیتی که 70 درصد قیمت تمام‌شده مسکن قیمت زمین است، وقتی 120 میلیون وام می‌دهی یعنی نزدیک 80 تا 100 میلیون این وام در حوزه زمین به گردش در‌می‌آید، یعنی به حساب مالکان می‌رود نه به حساب مستاجران. این نه اشتغال نه تولید و نه رشد اقتصادی را به دنبال ندارد، البته بانک سود خودش را دارد! و منابع مسکن مهر هم که اجرایی نمی‌شود به این طرح اختصاص داده شده است!

70 درصد از واحدهای مسکونی ما کمتر از 100 متر است؛ چند درصد از مسئولان ما در واحدهای کمتر از 100 متر زندگی می‌کنند؟

بیضایی خاطرنشان کرد: یکی از فجایع حوزه مسکن این است که حدود 70 درصد از واحدهای مسکونی ما کمتر از 100 متر است؛ یک سوال اینجا پیش می‌آید که چند درصد از مسئولان ما در واحدهای کمتر از 100 متر زندگی می‌کنند؟ مسئولان نباید مسائل کشور را از پنجره‌های «پنت هوس»هایشان نگاه کنند. 70 درصد مردم ما در خانه‌های زیر 100 متر زندگی می‌کنند. مسئله مسکن می‌تواند محرک توسعه‌دهنده خوبی برای افزایش جمعیت کشور باشد.

آمار خانه‌های خالی مسئولان را فریب ندهد؛ به ساخت مسکن نیازمندیم

بیضایی گفت: مسئولان می گویند طبق آمار، با احتساب خانه‌های خالی، تعداد واحدهای مسکونی ما بیش از تعداد خانوار است؛ که این آدرس غلطی را به مسئولان می‌دهد که چون ما خانه خالی زیاد داریم، پس نیاز نیست که خانه جدیدی عرضه کنیم. چند نکته مهم وجود دارد یکی اینکه خانه‌های خالی در چه مناطقی هستند؟ آیا ما در مناطق روستایی خانه خالی داریم؟ همین الان در خانه‌های روستایی 600 هزار تا کمبود داریم. آمار تولید مسکن ما از 800 هزار واحد در سال 92 به کمتر از 360 هزار واحد رسیده است و ضرر این مسئله را مردم می‌بینند که عدم هماهنگی عرضه و تقاضا که ضررش را امسال دیدیم، به خاطر همین مسائل است.

60 درصد از مسئولان در منطقه یک زندگی ‌می‌کنند

فرهاد بیضایی گفت: طبق خبری که در رسانه‌ها به نقل از شهردار منطقه یک تهران مطرح شد، 60 درصد از مسئولان در منطقه یک تهران زندگی ‌می‌کنند. آن 40 درصد مابقی هم احتمالا در منطقه دو و سه زندگی می‌کنند.

مقصودی گفت: شاید اکثر مسئولان واقعا این مسئله را درک نکنند؛ امسال ما دنبال یک خانه حدود هفتاد متری برای اجاره بودیم که در این بنگاه‌ها که می‌رفتیم واقعا خجالت می‌کشیدم که مردم یکی‌یکی می‌آمدند و بدون نتیجه بیرون می‌رفتند و واقعا مشکل خودم یادم می‌رفت. واقعا مسئولان چنین وضعیتی را درک می‌کنند؟!

شرایط مسکن چه فرقی با قبل انقلاب کرده است؟!

بیضایی گفت: «در رژیم منفور پهلوی مسئله مسکن یکی از مصیبت‌بارترین مشکلات اجتماعی مردم ما بود. بسیاری از مردم در اسارت تهیه یک قطعه زمین و داشتن یک لانه بودند و چه بسا تمام عمرشان را زیر بار بانک‌ها و سودجویان و غارتگران به سر می‌بردند تا بتوانند پناهگاهی را برای خود و فرزندانشان دست و پا کنند. قشر عظیمی از مستضعفان جامعه هم به کلی از داشتن خانه محروم بودند و در زوایای بیقوله‌ها و اتاق‌های تنگ و تاریک و خرابه‌ها به سر می‌بردند و چه بسا قسمت زیادی از درآمد ناچیزشان را باید برای اجاره آن بپردازند و این میراث شوم برای ملت ما باقی مانده و اکنون جامعه ما با چنین مصیبتی دست به گریبان است. نظام اسلام چنین ظلم و تبعیضی را تحمل نخواهد کرد و این از حداقل حقوق هر فرد است که باید مسکن داشته باشد.» این پیام برای 21 فروردین 1358 است یعنی سه ماه از انقلاب گذشته است و اولین پیام اقتصادی حضرت امام است. سوال این است که اکنون شرایط چقدر فرق کرده است؟

تیمی که الان در وزارت راه و شهرسازی است همان تیمی است که سال 72 روی کار بود و اقداماتشان هم عینا همان است

بیضایی در پاسخ به این سوال که در دولت یازدهم برنامه‌های مرتبط با حوزه مسکن به کجا رسید، تصریح کرد: در دولت یازدهم برنامه‌ای وجود نداشته است که بخواهد به جایی برسد یا نرسد. تیمی که الان سر کار است در سال 72 مدیریت مسکن کشور را در اختیار داشت و وقتی از سال 72 به این حوزه نگاه می‌کنیم می‌بینیم که سیاست‌های ابتدای انقلاب که بر مبنای سیاست‌های امام در حساب صد بود، تغییر کرد و به سمت سیاست‌های حمایت از تقاضاهای سرمایه‌ای رفت و دیگر عرضه زمین به مردم متوقف شد و صرفا وام خرید به مردم دادند و تنها کاری هم که دولت کنونی در چند سال اخیر انجام داده است ارائه وام خرید بوده است که این هم سیاست دولت یازدهم نیست بلکه همان سیاست سال 72 است و با همان مکانیزم اجرایی می‌شود و به‌روزرسانی هم نشده است!

مسکن اجتماعی که دولت مطرح کرده است، کاملا شکست خورده و یک واحدهم تحویل داده نشده

وی افزود: این مسکن اجتماعی که دولت مطرح کرده است یک مسئله کاملا شکست‌خورده است و بعد از چهار سال اصلا اجرایی نشد و یک واحد هم با این عنوان تحویل داده نشد. الان تنها کار انجام شده در این حوزه باقیمانده مسکن مهر است که از دولت قبلی باقی مانده بود، الان تغییر نام می‌دهند و تحت عنوان مسکن اجتماعی به متقاضیان تحویل می‌دهند.

نماینده موافق عملکرد آقای آخوندی: متاسفانه این دولت در بخش مسکن عملکرد قابل قبولی نداشته است

مهرداد لاهوتی، یکی از نمایندگان مجلس که موافق عملکرد وزیر راه و شهرسازی بودند، به صورت تلفنی روی آنتن آمد و اظهار داشت: بنده از عملکرد آقای آخوندی دفاع کرده‌ام اما این دفاع بنده معطوف به بحث حمل‌ونقل بوده است اما متاسفانه این دولت در بخش مسکن عملکرد قابل قبولی نداشته است.

هر دولتی برای مسکن یک برنامه‌ای داشته است اما دولت آقای روحانی برنامه‌ای نداشته

این نماینده مجلس گفت: هر دولتی در سالیان گذشته مکانیزمی برای مسکن در نظر گرفته بود، به عنوان مثال در دولت سازندگی مکانیزم سازندگی، دولت خاتمی اجاره به شرط تملیک، دولت احمدی‌نژاد مسکن مهر و در دولت کنونی مسکن اجتماعی مطرح شد که طرح‌های دولت‌های قبلی به نتیجه رسید تا حدودی و اقداماتی صورت گرفت اما در رابطه با طرح مسکن اجتماعی باید بگوییم که متاسفانه این طرح اجرایی نشد. حتی بعد از چهار سال هنوز دولت از مسکن اجتماعی تعریف دقیقی ارائه نداده است؛ ما هم در قانون برنامه ششم به دولت تکلیف کردیم که ظرف مدت شش ماه باید مسکن اجتماعی را تعریف کنید.

مسئله مسکن یک مسئله کاملا درون‌زاست و یک مسئله بیرونی نیست که به تحریم ربطش بدهیم

فرهاد بیضایی در خصوص وضعیت کلی مسکن و تاثیرپذیر آن از تحریم و تغییر ریل حوزه مسکن اظهار داشت: شرایط تحریمی ما در سال 91 در بدترین حالت نه از ژاپن و اروپای بعد از جنگ جهانی دوم و نه حتی از جنگ تحمیلی خودمان بدتر نبود؛ این تجربیات نشان می‌دهد هم آنها و هم خودمان در وضعیت مسکن شرایط بهتری داشتیم. ما با نرخ رشد جمعیتی که در دهه 60 داشتیم مسئله مسکن مردم را پاسخگو بودیم ولی الان با نرخ رشد جمعیت پایین چرا نمی‌توانیم پاسخگو باشیم؟! مسئله مسکن یک مسئله کاملا درون‌زاست و یک مسئله بیرونی نیست که به تحریم ربطش بدهیم و با توجه به اینکه همه مصالحش داخل کشور تولید می‌شود، دولت می‌توانست از این حوزه به عنوان یک فرصت استفاده بکند و می‌توانست دولت را از رکود خارج کند.

دولت از طریق زمین در حال درآمدزایی است و دولت ها به این سیستم عادت داده شدند

وی افزود: مردم از حرف و شعار خسته شدند و منتظر هستند تا مسئولان عمل کنند. امام یک راهکاری دادند با این مضمون که «مشکل زمین باید حل بشود و همه بندگان محروم خدا باید از این موهبت الهی استفاده کنند»؛ واقعا الان شرایط در حوزه زمین اینگونه است؟! هر شهروند ایرانی طبق قانون حق بهره‌برداری از زمین متناسب مسکن خودش را دارد. وزارت راه و شهرسازی عنوان می‌کند که نزدیک 70 درصد قیمت مسکن قیمت زمین است. خود دولت از طریق زمین در حال درآمدزایی است و دولت‌ها به این سیستم عادت داده شدند، دقیقا مثل نفت.

سخنگوی کمیسیون عمران: اولویت دولت یازدهم «برجام» بود و از مسکن غافل شد

در این بخش از برنامه دکتر صدیف بدری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس به عنوان میهمان تلفنی برنامه ثریا اظهار داشت: متاسفانه در ایران مسکن به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است و بیشترین ثبات سرمایه در بخش زمین و مسکن بوده است.

وی افزود: یکی از مباحث جدی ما در بررسی برنامه‌های آقای آخوندی مسئله مسکن بود؛ دولت یازدهم به دلیل اینکه برجام اولویت اولشان بود فرصت نکردند تا به مسئله مسکن رسیدگی کنند.

مسئول وضعیت موجود در حوزه مسکن را شخص رئیس‌جمهور است

این کارشناس مسکن تصریح کرد: بنده مسئول وضعیت موجود در حوزه مسکن را شخص رئیس‌جمهور می‌دانم، نه وزیر راه و شهرسازی؛ مسئله مسکن یک حالت بین بخشی دارد و نیازمند این است که همه همکاری کنند و به همین دلیل شورای عالی مسکن شکل گرفت که رئیس این شورا رئیس‌جمهور بود و تمام وزرا بر اساس وظایفی که داشتند به رئیس‌جمهور پاسخگو بودند و هر هفته کارها را عرضه می‌کردند اما وقتی شما این شورا را منحل کردید قطعا هماهنگی‌های بین بخشی صورت نمی‌گیرد.

در چهار سال گذشته مسئله مسکن روستایی کاملا رها شده بود

بیضایی گفت: یک نکته دیگر مسکن روستایی است که در حال حاضر 5 میلیون و 900 هزار خانوار روستایی داریم و حدود 600 هزار تا کمبود مسکن داریم از طرفی دیگر بیش از 3 میلیون واحد مسکونی فرسوده در سیستم روستایی داریم که با یک سیل یا زلزله صدمه شدیدی می‌بینند؛ در چهار سال گذشته مسئله مسکن روستایی کاملا رها شده بود.

باید عرضه و کنترل سوداگری به صورت جدی مورد توجه قرار بگیرد تا رونق غیرتورمی داشته باشیم

محسن مقصودی در جمع‌بندی برنامه اظهار داشت: راهکار اصلی در حوزه مسکن این است که سوداگری در مسکن کنترل بشود و زمین با قیمت بسیار پایین عرضه بشود و در کنار آن تسهیلات هم برای ساخت مسکن عرضه بشود و همچنین رسیدگی به بافت فرسوده هم از از مسائل اساسی است که خودش یک برنامه جداگانه می‌طلبد. ما اگر تولید مسکن در کنار کنترل سوداگری داشته باشیم می‌توانیم بگوییم که رونق غیرتورمی خواهیم داشت؛ به عبارتی این دو بال باید باهم کار کنند یعنی هم عرضه مسکن صورت بگیرد و هم سوداگری به صورت جدی کنترل بشود تا رونق غیرتورمی داشته باشیم.

منبع: تسنیم