قیمت نفت خام در بالاترین سطح خود در سال جاری

مدت‌ها است که بحث به صفر رساندن صادرات نفت ایران از سوی آمریکا مطرح شده و دراین‌باره اقداماتی را انجام داده است. اما در ابتدا معافیت‌هایی را برای برخی از کشورها در نظر گرفت و صادرات کم‌وبیش انجام می‌شد. حال در روزهای اخیر واشنگتن با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران اعلام کرد که دیگر مشتریان نفت این کشور را از تحریم‌ها معاف نمی‌کند. این در حالی ‌است که قیمت نفت روز سه‌شنبه به نزدیکی بالاترین رقم‌های سال 2019 رسید.

به گزارش تجارت‌نیوز ، روز دوشنبه آمریکا از خریداران نفت ایران خواست تا خرید خود را متوقف کنند و با این درخواست به تمام معافیت‌ها خاتمه داد. این اقدام در حالی بود که بسیاری از کارشناسان بر این باورند که محدودیت‌ و مشکلات بسیاری بر سر راه بازار بین‌المللی نفت ایران قرار خواهد گرفت. ایران تا قبل از وضع مجدد تحریم‌های نفتی آمریکا چهارمین تولید‌کننده بزرگ عضو اوپک بود و حدود 3 میلیون بشکه در روز نفت صادر می‌کرد، اما بر اساس آمارهای منتشر شده، اکنون این رقم به زیر یک میلیون بشکه در روز رسیده است و این ماجرا می‌تواند ضربه مهلکی را به اقتصاد ایران وارد کند. البته عده‌ای دیگر از صاحب‌نظران ظرفیت‌های داخلی را بیش از آنچه هست می‌بینند و معتقدند که با استفاده از آنها می‌توان به راحتی از این مسیر پر پیچ‌وخم عبور کرد و جایی برای نگرانی نیست.

عسگر جلالیان، عضو کمیسیون مجلس درخصوص اقدام آمریکا با هدف به صفر رساندن صادرات نفتی ایران می‌گوید: تصمیمی که دولت آمریکا درخصوص تحریم‌ کردن مجدد نفت ایران گرفته و تلاشش برای اینکه فروش نفت ایران را در حوزه بین‌الملل محدود کند راهبردهایی است که مدت‌ها پیش اتخاذ کرده‌اند و به هر شکلی تلاش می‌کنند که ایران را در عرصه بین‌الملل محدود کنند، مخصوصا سعی دارند که اقتصاد ایران را در محدودیت و محرومیت قرار دهند.

جلالیان با اشاره به پیامدهای ناشی از این تصمیم و تاثیرات آن بر اقتصاد ایران می‌گوید: به صورت طبیعی تاثیراتی را در اقتصاد ایران خواهد گذاشت و مقداری مشکلات را در بازارهای جهانی ما ایجاد خواهد کرد. اما از آنجا که بازار بین‌الملل یک زنجیره به هم پیوسته است، قطعا هم‌پیمانان آمریکا با این تصمیم همراهی نخواهند کرد و اگر هم در فشار قرار گیرند و مجبور به همراهی در کوتاه‌مدت باشند، یقینا در بلندمدت کناره‌گیری می‌کنند چراکه این عمل به نفع آمریکا و هم‌پیمانانش نیست.

وی می‌افزاید: ما در حوزه‌ بین‌الملل صددرصد مشتریان خود را پیدا خواهیم کرد و بازار را از دست نخواهیم داد و امید است که با چاره‌اندیشی از این مرحله عبور خواهیم کرد.

جلالیان در ادامه با تاکید بر بی‌اثر بودن یکه‌تازی‌ها می‌گوید: تحلیل من این است که دنیای تحریم یک‌جانبه و یکه‌تازی تمام شده و دنیای خاصی جای آن را گرفته است. امروزه با تعاملات می‌توان در مسیر پیش رفت و کارها را به سرانجام رساند. این راهبردی که آمریکا برای تضعیف ایران انتخاب کرده است راه به جایی نخواهد برد.

وی از ضرورت استفاده از ظرفیت‌های داخلی برای به حداقل رساندن تاثیر اقدامات آمریکا علیه ایران می‌گوید: ما در داخل کشور ظرفیت‌های بسیار ارزشمندی داریم و با استفاده از آنها می‌توانیم درآمدهای خودمان را از نفت جدا کنیم. در برنامه‌های توسعه کشور، از برنامه اول تا اکنون که برنامه ششم هستیم، در هرکدام راهبردهایی پیش‌بینی شده که درآمدهای کشور را از درآمدهای نفتی جدا کنیم و اقتصاد را به نفت گره نزنیم. این اقدام آمریکا ما را بیشتر وادار می‌کند که به ظرفیت‌های داخلی توجه ویژه کنیم و راهکارهای تامین مالی غیر از نفت را مد نظر قرار دهیم.
وی می‌افزاید: قطعا در داخل مرزها راهکارهایی وجود دارد که می‌شود با استفاده از آنها آسیب‌ها را به حداقل رساند و درآمدی به ‌غیر از نفت برای کشور به وجود آورد. این مشکلات با تدبیر و اندیشه قابل حل خواهد بود و جایی برای نگرانی دراین‌باره نیست.

ضرورت استفاده از منابع جایگزین

حسن مرادی، استاد حقوق بین‌الملل نفت و انرژی نیز لغو معافیت خرید نفت را آخرین حربه آمریکا می‌داند و در این خصوص به «ابتکار» می‌گوید: اقدام اخیر آمریکا بی‌تاثیر در اقتصاد ما نیست اما این آخرین حربه است که با تمام موازین بین‌المللی مغایرت دارد. اکنون در وضعیتی هستیم که بازار جهانی نفت روزهای پرتلاطمی را طی می‌کند و مشکلات لیبی، سودان، تحریم ونزوئلا و… باعث می‌شود که کمبود محسوسی در بازار ایجاد شود و اگر تولید ایران از بازار خارج شود، این کمبود خودش را به‌صورت پارامترهای قیمتی نشان خواهد داد و ما دیروز شاهد افزایش قیمت نفت در بازار جهانی بودیم؛ این تصمیم نابخردانه باعث تنش بیشتر در اقتصاد جهانی و بازار جهانی نفت خواهد شد.

این کارشناس انرژی با تاکید بر استفاده از منابع جایگزین برای حفظ درآمدهای کشور می‌گوید: ما در داخل کشور فرصت‌های فراوانی داریم تا بتوانیم آسیب‌ها را به حداقل برسانیم، اما متاسفانه در این زمینه تدبیری وجود ندارد. به عنوان مثال ما مزیت تولید مازاد بنزین داریم و من معتقدم که در این وضعیت باید سهمیه‌بندی ایجاد شود و کسانی که بنزین مازاد از سهمیه متداول را استفاده می‌کنند پول بیشتری بپردازند و در مقابل ما بنزین مازاد را به‌صورت جایگاه‌های سیار به بیرون از مرزها ببریم و در کشور همسایه توزیع کنیم، با این عمل رقم بالایی درآمد به دست خواهیم آورد. وی می‌افزاید: از سویی دیگر تولید گاز ما اضافه شده است و می‌توان با ساخت توربین و تبدیل گاز به برق با کشورهای ترکیه، افغانستان و پاکستان مراوده داشته باشیم و برق این کشورها را تامین کنیم. بنابراین ما تنها نیستیم و زمینه‌های گسترش پارامترهای اقتصادی برای ما فراوان وجود دارد. ایران می‌تواند از منابع جایگزین استفاده کرده و کمبود احتمالی درآمدهای ناشی از صادرات نفت را جبران کند. همان‌طور که قبلا اشاره کردم زمینه برای جبران درآمدهای نفتی وجود دارد و نباید نگران از دست دادن درآمد کشور باشیم.

درآمدهای ارزی کاهش پیدا خواهد کرد

نرسی قربان، کارشناس ارشد حوزه نفت و انرژی نیز اقدام جدید آمریکا را مشکلی اساسی می‌بیند و دراین‌باره می‌گوید: هنگامی‌که صادرات نفتی ایران کم شود، به‌صورت خودکار درآمدی‌های ارزی کشور کاهش پیدا خواهد کرد. در آن شرایط کل اقتصاد ایران تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت. اینکه تاثیرات آن در حد وسیع باشد یا خیر بستگی به این دارد که هنگام لغو تمامی معافیت‌ها، کشورها تا چه اندازه‌ای بتوانند به خریدشان ادامه دهند و در این راه مقاومت کنند؟

این کارشناس حوزه نفت و انرژی درخصوص مطرح شدن راهکارها برای عبور از مشکلات کنونی می‌گوید: سیاستگذاران راهکارها را در زمان‌های حساس به خوبی می‌شناسند، حال اگر راهکاری برای فرار از این شرایط وجود داشته باشد، نباید رسانه‌ای شود چراکه در آن زمان دشمنان به راحتی می‌توانند برای جلوگیری از همان راهکارها اقدام کنند. طبیعی است که در یک جنگ بحث راهکارها به میان نمی‌آید و به گوش دشمنان نمی‌رسد.

منبع: ابتکارنیوز