مینا علیزاده 
کارشناسان حوزه مسکن در گفت‌وگو با «تجارت‌نیوز» بررسی کردند:
تفکیک وزارت راه و شهرسازی؛ آری یا خیر؟/ افزایش تمرکز بر بخش مسکن
تفکیک وزارت راه و شهرسازی موضوعی است که همواره در بحبوحه تغییر دولت‌ها و سیاست‌ها داغ می‌شود. موافقان تفکیک بر این باورند که این جداسازی، تمرکز بر هر دو حوزه مسکن و راه را به طور مجزا تقویت می‌کند؛ مخالفان اما می‌گویند چنین اقدامی تنها به معنای تحمیل هزینه به دولت است و دستاوردی نخواهد داشت.
سال 1390 بود که دو وزارتخانه «راه و ترابری» و «مسکن و شهرسازی» با هم ادغام شدند و وزارت راه و شهرسازی کنونی تشکیل شد. در آن مقطع قرار بود همه امکانات، تعهدات، اعتبارات و نیروی انسانی وزارتخانه‌های پیشین به وزارت راه و شهرسازی منتقل شود.
در نهایت نیز هدف از این ادغام، مدیریت یکپارچه و ایجاد انسجام در تصمیم‌گیری‌ها اعلام شد؛ هدفی که به گفته کارشناسان هیچ‌گاه محقق نشد. همین کاستی‌ها باعث شده است طی ماه‌های گذشته زمزمه‌هایی مبنی بر تفکیک دوباره این وزارتخانه شنیده شود.
ابراهیم نجفی، نایب‌رئیس کمیسیون عمران مجلس، در این باره اظهار کرده بود طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی در دولت سیزدهم نیز در دستور کار مجلس بوده، اما با پیش‌آمد دوباره انتخابات ریاست‌‌جمهوری به دولت بعد منتقل شده است.
نجفی اشاره کرده است دراین‌باره هم رئیس‌جمهوری و هم وزیر جدید راه و شهرسازی وعده‌هایی داده‌اند و در نهایت نیز بررسی طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی اکنون در کمیسیون عمران مجلس قرار دارد.
اما موافقان و مخالفان درباره جداسازی بخش مسکن از راه چه می‌گویند؟
حوزه مسکن باید از وزارت راه و شهرسازی جدا شود
منصور غیبی، کارشناس حوزه مسکن، درباره جداسازی مسکن از وزارت راه و شهرسازی نظرات مثبتی داشت و به تجارت‌نیوز گفت: «با وجود تمام توانمندی و تخصص یک وزیر، حوزه مسکن باید جدا شود. همچنین در این بین موضوعاتی مانند راه و گمرکات و دیگر وظایف وزارت راه و شهرسازی به سازمانی عریض و طویل برای مدیریت نیاز دارند.»
او افزود: «برای اینکه وزارت مسکن بتواند به هدف خود یعنی توسعه مسکن برای نظام مصرفی برسد و کسری مسکن را پوشش دهد، حتماً باید به طور مستقل عمل کند و کارشناسی در جایگاه وزیر مسکن با درک این دغدغه‌ها و کاستی‌ها بتواند بر این فضا مدیریت لازم را انجام دهد.»
غیبی همچنین توضیح داد: «نکته مهم این است که اگر وزارت مسکن جدا شود و به طور مستقل عمل کند، علاوه بر پوشش کسری‌هایی که وجود دارد، به‌لحاظ معماری ایرانی-اسلامی یک معماری در شأن شکل می‌گیرد و شهرها از ساخت‌وسازهای قوطی‌کبریت‌وار رها می‌شوند.»
این کارشناس حوزه مسکن اضافه کرد: «از سوی دیگر با این اقدام، تمام اقدام‌های پراکنده در حوزه مسکن در یک وزارتخانه جمع می‌شوند و در نهایت نیز نتیجه بهتری حاصل خواهد شد.»
جداسازی بخش مسکن از وزارت راه و شهرسازی مشکلی را حل نمی‌کند
فردین یزدانی، دیگر کارشناس حوزه مسکن، مخالف جداسازی وزارتخانه‌ها از یکدیگر است. او دراین‌باره به تجارت‌نیوز گفت: «من از ابتدا مخالف ادغام این دو وزارتخانه بودم. کسانی که به دنبال ادغام وزارتخانه‌ها بودند مواردی مانند وزارت زیرساخت‌های ژاپن را در نظر داشتند، اما دراین‌باره باید گفت، ژاپن خصوصیات خود را دارد و تا حد زیادی با ویژگی‌های ایران همخوانی ندارد.»
او ادامه داد: «اما حالا که این دو وزارتخانه ادغام شده‌اند در این شرایط جداسازی وزارتخانه‌ها نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه مشکلاتی نیز به همراه خواهد آورد. در این بین مراحل بوروکراتیک با دو وزیر، هزینه‌های زیادی به بار خواهد آورد.»
یزدانی توضیح داد: «تا دوباره دو وزارتخانه تفکیک شوند و در وظایف خود جا بیفتند نه‌تنها مشکلی حل نمی‌شود بلکه هزینه‌هایی تولید و سردرگمی‌های زیادی هم در زمینه سیاست‌گذاری وارد می‌کند. بنابراین در شرایط کنونی من تا حد زیادی موافق جداسازی نیستم.»
موضوع اصلی، کارایی وزارتخانه‌هاست
مجید گودرزی دیگر کارشناس بخش مسکن دراین‌باره اظهار کرد: «کاری را که معاونت مسکن و راه و شهرسازی می‌تواند انجام دهد، می‌توان در قالب یک وزارتخانه نیز به اجرا درآورد، ولی موضوع مهم، کارایی است. اگر قصد نداشته باشند کاری انجام دهند، تفکیک شدن یا نشدن وزارتخانه تا حد زیادی تاثیری بر عملکردها ندارد.»
او ادامه داد: «متاسفانه در دوره‌های قبلی برخی از دولتمردان اهتمامی برای حل چالش مسکن نداشتند، اما در دولت سیزدهم اتفاقات مثبتی در زمینه مسکن افتاد و امید می‌رود این روند ادامه پیدا کند.»
گودرزی گفت: «مهم این است که برای جداسازی برنامه‌ای وجود داشته باشد و مسئولان بخواهند کاری انجام دهند. تفکیک شدن یا نشدن وزارتخانه تاثیری بر عملکرد ندارد.»
حال باید دید در این شرایط تفکیک این دو وزارتخانه تحقق پیدا می‌کند یا خیر. همچنین سوال اصلی اینجاست که آیا جداسازی بخش مسکن می‌تواند ایده خوبی برای بهبود شرایط بازار مسکن باشد؟
گزارش‌های بیشتر را در صفحه مسکن تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات