کسب‌وکار خود را برای جهان پساکرونا آماده کنید

در کنار بحران بهداشتی و انسانی ناشی از ویروس کرونا ، مدیران در سراسر جهان با مشکلات تجاری بزرگی روبه‌رو هستند: از بین رفتن تقاضای مشتری، اصلاحات قانونی مهم، قطع زنجیره تامین، رکود اقتصادی و نااطمینانی فزاینده.

و مانند ابعاد بهداشتی و انسانی بحران، بُعد تجاری به راه‌هایی برای بازیابی و بهبود نیاز دارد. راه‌حل‌های موقت جوابگو نیست؛ اکنون سازمان‌ها باید زمینه را برای بازیابی و بهبودی خود فراهم کنند.

هنری مینتزبرگ، نظریه‌پرداز مدیریت، راهکار معروف ۵پی را ارائه می‌دهد: برنامه (plan)، چیدمان (ploy)، الگو (pattern)، موقعیت (position) و چشم‌انداز (perspective). ما از چهارچوب او برای تهیه ۵پی مخصوص خودمان استفاده می‌کنیم: موقعیت (position)، برنامه (plan)، چشم‌انداز (perspective)، طرح و نقشه (projects) و آمادگی (preparedness).

سوالات زیر می‌تواند به شما در مسیر بازگشت از بحران کمک کند.

۱- در طی دوره همه‌گیری و بعد از آن، به چه موقعیتی می‌توانید دست پیدا کنید؟

برای اتخاذ تصمیمات هوشمند استراتژیک، باید نسبت به موقعیت سازمان خود در محیط آگاهی داشته باشید. در بازار خود چه کسی هستید، در اکوسیستم خود چه نقشی ایفا می‌کنید و رقبای اصلی شما چه کسانی هستند؟

همچنین باید بدانید که به کدام سمت حرکت می‌کنید. آیا می‌توانید فعالیت خود را تعطیل کنید و بعد از همه‌گیری بدون هیچ تغییری فعالیت خود را از سر بگیرید؟ آیا می‌توانید زمین ازدست‌رفته را دوباره به دست بیاورید؟ آیا ورشکسته خواهید شد و یا می‌توانید خودتان را به‌عنوان یک رهبر بازار که در طی دوران قرنطینه متحول شده، نشان دهید؟

می‌بینیم که شرکت‌های فعال در حوزه‌های گردشگری، هتلداری و برگزاری مراسم‌ها، زیست‌پذیری و بقای خود را در جهان پس از همه‌گیری بررسی می‌کنند. همچنین می‌شنویم که شرکت‌ها رشد خود را سرعت می‌بخشند، به دلیل اینکه محصولات ارزشمند آنها تقاضای بالایی دارند. تجهیزات اداری و دفتری، ابزارهای ارتباطی و اینترنتی و خدمات منزل را در نظر بگیرید. به دلیل وجود چنین شاخص‌هایی، میزان انعطاف‌پذیری شرکت‌ها متفاوت خواهد بود.

در حال حاضر باید اقدامات لازم را انجام دهید تا در صورت پایان همه‌گیری کرونا، موقعیت احتمالی‌تان را مشخص کنید.

۲- برنامه شما برای ازسرگیری فعالیت چیست؟

برنامه یک دوره عملی است که راه دستیابی به موقعیتی را که امیدوارید به آن برسید، نشان می‌دهد. برنامه باید کاری را که امروز لازم است برای رسیدن به اهداف فردا انجام دهید، بیان کند. در شرایط فعلی، سوال این است که برای حل بحران و ازسرگیری فعالیت بعد از پایان همه‌گیری، چه کاری باید انجام دهید.

فقدان برنامه فقط باعث ایجاد نابسامانی در موقعیت گیج‌کننده فعلی می‌شود. هنگامی که در نظر دارید اقداماتی انجام دهید، همه جوانب را در نظر بگیرید و افق بلندمدت داشته باشید.

۳- فرهنگ و هویت شما چگونه تغییر خواهد کرد؟

چشم‌انداز یعنی روشی که سازمان، خود و جهان را می‌بیند. به احتمال زیاد، به دلیل همه‌گیری، فرهنگ و هویت شما تغییر خواهد کرد. یک بحران باعث می‌شود مردم کنار هم قرار بگیرند و روحیه مقاومت جمعی گسترش پیدا کند، اما همچنین با وجود اشخاصی که به هم اعتماد ندارند و اغلب فقط به خودشان توجه می‌کنند، می‌تواند باعث جدایی افراد از یکدیگر شود.

در نظر گرفتن نحوه شکل‌گیری چشم‌انداز شما بسیار مهم و ضروری است. سازمان شما از نظر فرهنگی چقدر برای مقابله با بحران آماده بوده است؟ آیا شرایط کنونی باعث می‌شود کارکنان با هم متحد شوند یا باعث تفرقه و جدایی آنها می‌شود؟ آیا بعد از پایان همه‌گیری کرونا، آنها با سازمان متفاوتی روبه‌رو خواهند شد؟

پاسخ‌های شما نشان می‌دهد که بعد از پایان همه‌گیری به چه چیزی دست پیدا خواهید کرد.

۴- برای راه‌اندازی، اجرا و هماهنگی به چه طرح‌ها و نقشه‌هایی نیاز دارید؟

پاسخ‌هایتان به سوالات بالا باید شما را به طرح‌ها و نقشه‌هایی برای حل و فصل مشکلات مربوط به ویروس کرونا برساند. چالشی که وجود دارد اقدامات اولویت‌بندی و هماهنگی است که جریان آینده سازمان خواهد بود. حواستان به اجرای طرح‌ها و نقشه‌های متعدد که به منابع حیاتی یکسانی وابسته هستند، باشد. این منابع ممکن است اشخاص خاصی مانند مدیران ارشد و یا بخش‌های خاصی مانند فناوری اطلاعات IT باشند.

با اقدامات مبتکرانه و خلاقانه و به‌هنگام، می‌توانید با مدیریت منابعی که واکنش راهبردی شما را به تاخیر می‌اندازند و یا خنثی می‌کنند، کار را تمام کنید.

۵- برای اجرای طرح‌ها و برنامه‌هایتان چقدر آمادگی دارید؟

در نهایت، باید آمادگی سازمانتان را ارزیابی کنید. آیا شما آماده و حاضر به انجام طرح‌های موردنظرتان هستید، به‌خصوص اگر بخش بزرگی از سازمان شما به‌صورت دورکاری وظایفش را انجام دهد؟

در سطح فردی، گروهی، سازمانی و کشوری تفاوت‌های زیادی در آمادگی را مشاهده می‌کنیم. منابع در دسترس، در کنار سرعت و کیفیت فرآیندهای تصمیم‌گیری، بسیار متفاوت است و این تفاوت‌ها تعیین می‌کند که چه کسی به موفقیت دست پیدا می‌کند و چه کسی شکست می‌خورد.

توجه داشته باشید که مصرف‌کنندگان به یاد خواهند آورد که در طی دوره بحران چگونه واکنش نشان داده‌اید. به‌عنوان مثال، افزایش قیمت در هنگام کمبود کالا، می‌تواند تاثیر بسزایی در پیشبرد روابط مشتریانتان داشته باشد.

ویروس کرونا تاثیرات بی‌سابقه‌ای بر جهان داشته و بدترین تاثیرات این بیماری هنوز آشکار نشده است. اگر قرار باشد شرکت‌ها فعالیتشان را در آینده از سر بگیرند، باید امروز دست به کار شوند. انجام این کار به دنیا کمک خواهد کرد تا سرانجام بهبود پیدا کند و امیدواریم، در این فرآیند مقاوم‌تر شود.