واردات خودرو؛ از رویاسازی تا رویافروشی در وزارت صمت رئیسی

به گزارش تجارت‌نیوز ، شاید اشاره به وعده واردات خودرو از سوی وزارت صمت به تعداد 100 هزار دستگاه در سال گذشته و 200 هزار دستگاه در سال جاری، کمی حوصله سر بر باشد. اما واقعیت ماجرا این است که واردات خودرو از ابتدای سال گذشته تا به حال، وعده‌ای بیش نبوده و طبق آخرین آمار، تنها 5000 دستگاه خودروی خارجی به گمرکات کشور رسیده‌اند که اکثر هم چینی بوده‌اند.

استفاده از خودروهای روز دنیا که آن را باید حق طبیعی هر شهروندی دانست، حالا به یک رویا تبدیل شده است. حال پس از آنکه دولت‌ها این خودروها را تبدیل به یک رؤیا کرده‌اند با وعده و وعیدهای خود در حال رؤیافروشی هستند. چنانکه اسفند سال گذشته قبل از اینکه خودرویی وارد کشور شود، وزیر وقت صمت طرح فروش خودروهای وارداتی را گذاشت و 120 هزار نفر هم در این طرح ثبت‌نام کردند.

حال امید قالیباف که در آن مقطع سخنگوی همین وزارتخانه بود، اکنون در صفحه توئیتری خود به منتقد جدید دولت تبدیل شده است. در حالی که انتظار می‌رفت اکنون او و فاطمی‌امین پاسخگوی شهروندانی باشند که 18 ماه است منتظر ورود خودروهای خارجی به ایران هستند.

وعده جدید؛ واردات ماهانه 20 هزار خودرو از زمستان

گرچه عباس علی‌آبادی با تبلیغات گسترده‌ای جانشین فاطمی‌امین در رأس وزارت صمت شد، اما او هم در مدت حضور خود همان راهی را در پیش گرفت که فاطمی‌امین تخم آن را در وزارت صمت کاشت. وعده‌های بزرگ، اقدامات کوچک.

علی‌آبادی در مصاحبه که اخیراً با تسنیم داشت، گفت: امسال هم با خودروهای وارداتی، سعی می‌کنیم که اهداف کمّی برنامه را محقق سازیم. خودروهای برقی، دیگر خودروی آینده نبوده و خودروی روز محسوب می‌شوند و امروز لازم است به این تحول تن دهیم. ما به خودروسازان گفتیم که باید خودروی باکیفیت در حد انتظار مردم تولید کنند و این حق مردم ماست؛ اما باید به آنان فرصت داد.

حال سوال اصلی اینجاست که اولاً در وضعیتی که تنها 5000 دستگاه در طول 1.5 سال وارد کشور شده، چگونه می‌توان اهداف کمی را محقق ساخت؟ زمانی که با گذشت هفته‌ها، هیچ خبری از واردات نبوده و همین تعداد بسیار اندک، اغلب با برند چینی وارد کشور شده‌اند، انتظار معجزه و بهبود وضعیت بازار اشتباه است.

با این حال، مهدی ضیغمی، سرپرست سازمان توسعه تجارت، با اشاره بر تحقق تعهدات طرح سامانه فروش خودروهای خارجی به ثبت‌نام‌شدگان، از امکان واردات ماهانه ۲۰ هزار خودرو از زمستان سال جاری خبر داد.

در صورتی که احتمالاً واردات این تعداد نیز چیزی همانند وعده‌های پیشین خواهد بود. چرا که با بررسی آمار واردات خودرو از سال 1390 تا 1397، در بهترین سال حدود 102 هزار دستگاه وارد کشور شده و این به معنای واردات 8500 دستگاه خودرو در هر ماه به صورت میانگین است.

به نظر می‌رسد مسئولان وزارت صمت هر بار با وعده‌ای بزرگ‌تر و البته زمانی دورتر صرفاً به دنبال خرید وقت برای آرام نگه داشتن بازار خودرو هستند. در حالی که در علم اقتصاد، تولید، عرضه و تقاضاست که متغیر اصلی بازار به حساب می‌آید. شاید دولت‌ها برای مدت کوتاهی بتوانند با خبر و وعده بازار را آرام نگه دارند، اما زمانی که تولید و عرضه به اندازه تقاضا نیست و از سوی دیگر خودرو در ایران از کالایی مصرفی به کالایی سرمایه‌ای تبدیل شده، سرانجام روزی بازار در برابر چنین مسکَن‌هایی ضد ضربه می‌شود.

فرصت‌سوزی برای بهبود کیفیت خودرو

اکنون در حالی وزیر صمت از مردم می‌خواهد که برای بهبود کیفیت خودروهای ساخت داخلی و برقی‌سازی آن صبور باشند و به خودروسازان فرصت دهند که حدود پنج سال است که دولت با ممنوع‌کردن واردات خودرو، این بازار را به جولانگاه خودروسازان داخلی تبدیل کرده است. پیش از آن نیز همین خودروسازان دولتی بودند که انحصار بازار خودروی ایران را در اختیار داشتند و از هر گونه حمایت دولتی برخوردار بودند.

حال آیا این مدت، زمان کمی برای بهبود کیفیت در کارخانه‌هایی بود که انحصار 100 درصدی بازار را در اختیار داشتند؟ سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که تا چه زمانی باید به خودروسازان داخل کشور، فرصت داد؟

با نگاه به وضعیت انحصار در بازار و تعرفه‌های گمرکی نه‌چندان پایین برای واردات خودرو، می‌توان گفت که برای خودروسازان داخلی بیش از حد فرصت داده شده تا محصولات خود را به کیفیت و تکنولوژی خودروهای جهانی برسانند.

در این مدت نه‌تنها بهبودی در کیفیت تولیدی خودروسازان اتفاق نیفتاد، بلکه افت کیفیت و کاهش امکانات ایمنی و رفاهی خودروهای داخلی در چند سال گذشته دیگر بر کسی پوشیده نیست. بنابراین، هرچقدر که فرصت بیشتری به خودروسازان داده می‌شود، شاهد پسرفت بیشتر در صنعت خودرویی کشور هستیم.

حال به نظر می‌رسد یکی از راه‌های اصلی نجات صنعت خودرو، کاهش تعرفه واردات و افزایش رقابت‌پذیری در بازار است و حمایت‌های بی‌حد و حساب از این صنعت، تنها کار را دشوارتر کند.

برای دریافت اخبار و اطلاعات بیشتر، صفحه اخبار خودرو را در تجارت‌نیوز دنبال کنید.