سرخوردگی دولت در ساخت مسکن / نگاهی به پروژه ناتمام نهضت ملی مسکن در ۲ سال گذشته

به گزارش تجارت‌نیوز، ماجرای نهضت ملی مسکن به وعده‌های انتخاباتی ابراهیم رئیسی برمی‌گردد که بعد از آغاز به کار هم آن را دنبال کرد. دولت سیزدهم با انتقاد از دولت قبل مدعی شد می‌تواند در دوره چهار ساله خود، سالی یک میلیون واحد بسازد و به مردم تحویل بدهد و از این طریق، مشکل کمبود مسکن رو در ایران ریشه‌کن کند!

این وعده از همان اول با شک و شبهه زیادی مواجه شد؛ تردیدی که در کوتاه‌مدت به اطمینان بدل شد و مشخص کرد که این پروژه برای رسیدن به غایت خود با موانع زیادی روبه‌روست.

مشکل منابع مالی برای ساخت نهضت ملی مسکن

اولین مشکلی که سر راه مدعیان این پروژه قرار گرفت، موضوع تامین منابع مالی بود؛ بدون تامین مالی عملا شروع پروژه ممکن نبود و در نتیجه حتی کلنگ‌زنی واحدها بیشتر از دو سال به تعویق افتاد!

تا اینکه دولت رئیسی، مهر امسال اعلام کرد قرار است دو میلیارد دلار توسط صندوق توسعه ملی و از طریق تهاتر نفت به طرح نهضت ملی مسکن تزریق شود که البته این موضوع از آن زمان مسکوت مانده است. اما مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی همین ماه گذشته، منبع مالی جدیدی را به نام صندوق ملی مسکن معرفی کرد که البته در مورد نحوه کمک این دو صندوق به طرح مسکنی دولت هنوز جزئیاتی ارائه نشده است.

همین فرار مسئولان دولت سیزدهم از پرداختن به جزئیات تامین مالی، این گمانه را تقویت کرده است که ساخت مسکن دوباره در تله شعارهای دولت گیر کرده و خبری از پول نیست!

مانع تامین زمین برای ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن

مانع بعدی که دولت با آن مواجه شد و پیش از این فکری در مورد آن نشده بود، موضوع تامین زمین برای ساخت واحدها بود. در اغلب شهرها زمین کافی برای ساختمان‌سازی با ابعاد گسترده وجود ندارد و در این راستا دولت مجبور شده است مثل پروژه مسکن مهر زمین‌های اطراف شهرها را که زیرساخت مناسبی برای زندگی ندارند انتخاب کند و حتی بحث تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی و محیط زیستی هم هنوز به‌عنوان یکی از میانبرهای دور زدن این مانع مطرح است.

امتناع بنک‌ها از پرواخت تسهیلات نهضت ملی مسکن

بین همه این موانع و مشکلات، امتناع بانک‌ها از پرداخت وام‌های ساخت مسکن هم مشکلی روی مشکلات دیگر است. قانون جهش ملی مسکن تعیین کرده است که بانک‌ها ۲۰ درصد از منابع خود را برای پرداخت تسهیلات ساخت مسکن اختصاص دهند، اما مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن مهر امسال اعلام کرد که بانک‌ها تا آن تاریخ فقط به ۲۱ درصد از تعهدات عمل کرده‌‌اند!

البته با همه این موارد چند ماه پیش پروژه نهضت ملی مسکن در نهایت در برخی مناطق به مرحله کلنگ‌زنی رسید و بر اساس ادعای مسئولان تعدادی از پروژه‌ها در حال تکمیل است و بعضی از آنها هم به مردم تحویل داده شده است. با این حال، در مورد آمار دولت در زمینه ساخت نهضت ملی مسکن، شبهه زیادی وجود دارد.

بر اساس آخرین آمارهایی که دولت ارائه می‌دهد، تا الان دو میلیون و ۲۴۴ هزار واحد نهضت ملی مسکن در حال تکمیل است و ۴۰۰ هزار واحد هم به مردم تحویل داده شده است.

البته کارشناس‌ها معتقدند که دولت، پروژه‌های خودمالکی و تکمیل واحدهای مسکن مهر را هم جزو آمار ساخت واحدهای نهضت ملی مسکن محسوب می‌کند و با آمارسازی سعی دارد شکست ساخت چهار میلیون واحد را پشت اعداد و ارقام پنهان کند.

حالا با وجود این شرایط و در حالی‌که مردم نمی‌دانند چه زمانی واحد خود را تحویل می‌گیرند، بحث آورده نقدی متقاضیان هم مطرح شده است که متناسب با مسکن حمایتی نیست.

وزارت راه و شهرسازی سال 1400 اعلام کرده بود که آورده نقدی متقاضیان باید در هشت قسط 40 میلیون تومنی و در نهایت 320 میلیون تومن تعریف شود، اما حالا تعدادی از داده‌ها نشان می‌دهد آورده متقاضیان در برخی پروژه‌های نهضت ملی مسکن به بیش از یک میلیارد تومان رسیده است. البته در کنار این مبلغ باید وام 550 میلیون تومانی با سود 18 درصدی را هم در نظر داشت!

متقاضیان مسکن در شرایطی پا به سال 1403 گذاشته‌اند که هنوز نمی‌توانند به وعده‌های دولت درباره مسکن اعتماد کنند و چشم‌اندازی از خانه‌دار شدن هم ندارند!