وزارت راه و شهرسازی در حالی که قرار بود هر چهار ماه مبلغ ۴۰ میلیون تومان بابت پروژه نهضت ملی مسکن از متقاضیان دریافت کند، حالا این فاصله را برای تهرانی‌ها به دو ماه کاهش داده است. این در حالی است که قدرت اقتصادی مردم در یکی از تاریک‌ترین دوره‌های خود به سر می‌برد و بانک‌ها نیز از پرداخت تسهیلات مسکن امتناع می‌کنند.
پردیس با توجه به تورم بالای قیمت مسکن در تهران، اکنون به یکی از مقاصد مهاجرتی مردم برای سکونت تبدیل شده و بر همین مبنا، نوسانات قیمت آن نیز برای عده زیادی حائز اهمیت است. یکی از مشاوران املاک پردیس در خصوص افزایش اجاره‌بها نسبت به ماه‌های انتهایی سال ۱۴۰۲ به تجارت‌نیوز گفته است: «قیمت اجاره در پردیس نسبت به قبل از سال نو روندی افزایش داشته است. برای مثال واحدهایی که در بهمن و اسفندماه حدود ۶ میلیون تومان اجاره ماهانه‌شان بوده، اکنون اجاره‌شان به هفت میلیون تومان رسیده است.»
بازار مسکن ایران مدت‌هاست در ابعاد مختلف شرایط خوبی ندارد و خرید خانه عملاً برای مردم تبدیل به رویایی دور شده است. این در حالی است که وعده‌های دولت درباره کنترل بازار مسکن همچنان تکرار می‌شود. بر اساس گفته دولتی‌ها، هدف همچنان تامین مسکن برای قشرهای پایین جامعه است. سخنگوی دولت در این باره گفته است: «یکی از اهداف دولت، تامین مسکن برای دهک‌های پایین جامعه است و افتتاح‌های خوبی تاکنون صورت گرفته است. دولت سعی کرده لایحه خود درباره موضوع طرح ساماندهی اجاره‌بها را تجمیع کند.»
دولت در حالی تمام اختیارات بازار مسکن را در دست گرفته که در سال‌های اخیر عملکرد مناسبی در حوزه نداشته و سیاست او یکی پس از دیگری شکست خورده است. منصور غیبی، تحلیلگر بازار مسکن، دراین‌باره به «تجارت‌نیوز» گفت: «نداشتن اشراف و تجربه وزارت راه و شهرسازی در راهبری صنعت و بازار مسکن باعث شده است این مجموعه خوب پیش نرود و بلاتکلیفی برای مستاجران، خریداران و متعاملان مسکن در جامعه پیش بیاید.»
آمارهای رسمی نشان می‌دهد تورم اجاره‌بها در سال ۱۴۰۲ رقمی معادل ۵۲ درصد بوده است. این در حالی است که چشم‌انداز قیمت‌ها امسال نیز افزایشی برآورد می‌شود. اما این افزایش از چه زمانی کلید خواهد خورد؟ عضو هیات رئیسه صنف مشاوران املاک تهران در این باره به «تجارت‌نیوز» گفته است: «از ابتدای جابه‌جایی‌ها که تقریباً از اوایل اردیبهشت تا شهریورماه ادامه دارد، شاهد افزایش اجاره‌بها خواهیم بود.»
آمارها نشان می‌دهد طی سال ۱۴۰۲ مالیات دریافت‌شده از خانه‌های خالی مانند سال‌های قبل روند موفقی را طی نکرده و طی این مقطع یک‌ساله دولت توانسته تنها پنج میلیارد تومان از محل خانه‌های خالی مالیات دریافت کند. این آمارها به معنای شکست دولت در اجرای این پایه مالیاتی است. اما چرا هیچ‌گاه دریافت مالیات از خانه‌های خالی موفق نبوده است؟
برخی کارشناسان برای بهبود عملکرد تسهیلات مسکن و افزایش توانایی افراد برای پرداخت اقساط، دو طرح «وام مشارکتی برای خرید مسکن» و «حذف کامل دیوارها از مسیر ورود ساخت‌وساز به صندوق‌های زمین و ساختمان» را پیشنهاد کرده‌اند. مجید گودرزی، کارشناس مسکن، در گفت‌وگو با «تجارت‌نیوز» این طرح‌ها را بررسی کرده و عملکرد بانک‌ها در بخش مسکن را فاجعه‌بار خوانده است.
بازار مسکن یکی از بازارهای سرمایه‌ای است که ارتباط نزدیکی با قیمت دلار دارد. هرچند تاثیرپذیری مسکن از دلار با تاخیر بیشتری نسبت به باقی بازارها اتفاق می‌افتد، اما نمی‌توان وجود این ارتباط را انکار کرد. رشد قیمت دلار از ابتدای امسال، این سوال را مطرح کرده است که سرنوشت بازار مسکن در ماه‌های پیش رو چه خواهد بود؟ بیت‌الله ستاریان، تحلیلگر بازار در پیش بینی قیمت مسکن معتقد است تحرک قیمتی این بازار از اواخر بهار آغاز می‌شود.
رکود در سال ۱۴۰۲ یکی از اصلی‌ترین مسائلی بود که بازار مسکن با آن دست و پنجه نرم کرد؛ رکودی که حتی با افزایش نسبی در پایان سال، باز هم نسبت به سال‌های گذشته افت چشمگیری را تجربه کرده و به‌نظر می‌رسد امسال هم ادامه داشته باشد. مهدی کرباسیان، عضو هیات رئیسه و خزانه‌دار اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران در مورد افق دید خود از معاملات مسکن در سال ۱۴۰۳ به «تجارت‌نیوز» گفت: «رکود معاملات مسکن در سال ۱۴۰۳ نیز ادامه دارد. زیرا مولفه‌هایی که می‌تواند بازار را از رکود خارج کند مانند عرضه، کاهش قیمت مصالح ساختمانی و ثبات قیمت ارز، اتفاق نیفتاده است.»
سیاست‌های کنترلی دولت، عاقبت اثر خود را در انتهای سال ۱۴۰۲ از دست داد؛ به این ترتیب قیمت دلار در مدار صعودی قرار گرفت و این مسیر هنوز هم ادامه دارد. با توجه به افزایش قیمت اسکناس آمریکایی، قیمت دلاری مسکن در حال حاضر چقدر است؟
