گرد و غبار باعث انقراض دایناسورها شد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، پژوهش‌‌های جدید، اطلاعات تازه‌ای از عامل انقراض دایناسورها ارائه کرده است. در یک روز بهاری بیش از 66 میلیون سال پیش، یک سیارک در نزدیکی سواحل مکزیک امروزی به دریا برخورد کرد. این ضربه که به عنوان برخورد چیکشلوب (Chicxulub) شناخته می‌شود، یک موج شوک جهانی، زمین لرزه‌ها و مگاسونامی‌ها را به راه انداخت که دایناسورهای غیر پرنده را از بین برد و زمین را در زمستانی طولانی و تاریک فرو برد.

حال دانشمندان به اطلاعات تازه‌ای از این سناریو دست یافته‌اند که نشان می‌دهد عامل اصلی انقراض دایناسورها چه بوده است.

چگونه گرد و غبار باعث انقراض دایناسورها شد؟

به نقل از نیویورک تایمز ، مقاله‌ای که در مجله Nature Geoscience منتشر شد، دلیل این زمستان طولانی را گرد و غبار کشف کرد. نویسندگان این مقاله می‌گویند که گرد و غبار سیلیکات ریز به اندازه میکرومتر تا 15 سال پس از برخورد در اتمسفر باقی مانده و به خنک شدن جهانی کمک کرده است. علاوه بر این، آنها می‌گویند، تمام فعالیت‌های فتوسنتزی روی زمین ممکن است در عرض دو هفته پس از برخورد چیکشلوب به دلیل گرد و غبار ریز به طور کامل متوقف شده باشد.

استفان بروسات، دیرینه شناس دانشگاه ادینبورگ که در این تحقیق شرکت نداشت، می‌گوید: «مطالعاتی مانند این مقاله، به درک دوره زمانی پس از برخورد سیارک کمک می‌کند.»

در طول کار میدانی در سال 2017، پیم کاسکس ، زمین‌شناس دانشگاه Vrije در بروکسل بلژیک و نویسنده تحقیق جدید، نمونه‌های ریزدانه‌ای را از یک سازند زمین‌شناسی در داکوتای شمالی به نام تانیس جمع‌آوری کرد که گنجینه‌ای از فسیل‌ها را به‌دست آورد. در حالی که تانیس 2000 مایلی از برخورد چیکشلوب فاصله دارد، امواج لرزه‌ای ذخیره‌ای از مواد معدنی به نام مرز کرتاسه-پالئوژن را ایجاد کردند. حدود چهار فوت ضخامت دارد و مطابق با رویداد است.

دکتر سنل می‌گوید: «یکی از سؤالات کلیدی ما این بود که حاکم اصلی رویداد انقراض جمعی چیکلشوب چه بود، زیرا در ادبیات، فرضیه‌های مختلفی در مورد این پدیده وجود دارد.»

نقش گرد و غبار اغلب نادیده گرفته شده است. در عوض، دانشمندان بر ذرات گوگردی که سنگ‌ها پس از تبخیر سیارک آزاد می‌‌کنند و همچنین دوده ناشی از برخورد و آتش‌سوزی‌های بعدی تمرکز کرده‌اند.

دکتر کاسکس می‌گوید: «اثرات گرد و غبار به خوبی شناخته نشده بود. در بیشتر کارهایی که انجام شده است از مواد دانه درشت استفاده می‌شود که به سرعت از جو می‌بارد یا از ذرات بسیار ریز که نسبتا سریع نیز می‌بارد.»

شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای شرایط زمین پس از برخورد سیارک

بر اساس شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای دکتر سنل، که داده‌های ذرات گوگرد، دوده و اندازه‌گیری‌های نمونه‌های دکتر کاسکس را در بر می‌گرفت، گرد و غبار ریز یک ضربه شدید به اقلیم بود. پس از برخورد سیارک، ابری از غبار ریز نازک‌تر از یک رشته مو به جو چسبیده بود. برخلاف گوگرد و دوده که با گذشت زمان ناپدید شدند، این ذرات حداقل به مدت 15 سال باقی ماندند. این امر باعث شد میانگین دمای سطح جهان تا 59 درجه فارنهایت کاهش یابد.

دکتر سنل می‌گوید: «فتوسنتز جهانی ظرف دو هفته متوقف شد. به دلیل گرد و غبار ریز، فتوسنتز توسط گیاهان ساکن زمین به مدت 620 روز پس از برخورد متوقف شده بود. چهار سال طول کشید تا اتمسفر پاک شد و به گیاهان اجازه داد به اندازه کافی نور خورشید دریافت کنند تا مجدد رشد کنند.»

جان اسمیت، دیرینه‌شناس دانشگاه Vrije در آمستردام که در این مطالعه شرکت نداشت، گفت: «یافته‌های مربوط به سرد شدن زمین پس از سیارک تقریبی است.»

اما او گفت که این ایده که فتوسنتز برای سال‌ها متوقف شد، اولین بار در دهه 1980 توسط لوئیس و والتر آلوارز ، دانشمندان پدر و پسر مطرح شد و در آن زمان هم بحث‌برانگیز بود. نه فرضیه آنها و نه تحقیقات جدید، چگونگی زنده ماندن گیاهان دریایی را توضیح نمی‌دهد.

نتیجه‌گیری جهانی‌تر به گنجاندن اندازه‌گیری‌های ریزگرد از سایت‌های بیشتری نیاز دارد. دکتر سنل و کاسکس می‌گویند که شبیه‌سازی کامپیوتری تفاوت جزئی در فعالیت آب‌وهوایی بین نیمکره شمالی و جنوبی را نشان می‌دهد، اما آنها اذعان دارند که تحقیقات بیشتری باید انجام شود.

دکتر کاسکس می‌گوید: «این چیزی است که ما دوست داریم کشف کنیم، تا ببینیم آیا تفاوت‌هایی در سراسر جهان وجود دارد، شاید برخی مناطق که کمتر تحت تأثیر برخورد شهاب سنگ قرار گرفته‌اند و چرا برخی از گروه‌ها زنده مانده‌اند و برخی دیگر نه. من فکر می‌کنم این فقط یک نقطه شروع برای تحقیقات جالب و یافتن شواهد فسیلی از این واکنش جهانی است.»