فرصتی به نام قطر

اصناف با پتانسیل‌های فراوانی که دارند، فرصت صادرات را کمتر پیدا کرده‌اند. مشکلات بسیاری بر سر راه این قشر وجود دارد که حتی در بازارهای داخلی نیز نتوانسته‌اند در چند سال اخیر نفس راحتی بکشند. در این میان اما با بروز اختلافات میان قطر و عربستان سعودی و تحریم‌های اقتصادی برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، فرصتی پیش آمده تا ایران نیز مانند دیگر کشورها برای صادرات و قبضه بازار قطر تکاپو کرده و البته جدای از بهره‌برداری‌های سیاسی و دیپلماسی این فرصت برای بنگاه‌های ایرانی پیش آمده تا بازارهای قطر را برای صادرات محصولات‌شان محک جدی بزنند.

البته این نکته را فراموش نکنیم که این شرایط پیش‌آمده برای ایران در موضوع قطر، شرایطی است که یک‌سال و نیم گذشته برای روسیه رخ داد، ولی به دلیل اینکه ما امکانات مورد نیاز را در مورد روسیه نداشتیم و از نظر فرهنگی و آشنایی با بازارهای آن‌ها، شناخت کاملی وجود نداشت، نتوانستیم از این فرصت به نحو مطلوب استفاده کنیم؛ ولی این شرایط برای قطر متفاوت است، چراکه از نظر فرهنگی و منطقه‌ای، بیشتر به هم نزدیک هستیم و بهتر می‌توانیم مراودات را برقرار کنیم.

فرصت برد-برد برای ایران و قطر

در این‌باره جعفر آهنگران، مدیر امور هماهنگی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی درباره افزایش مراودات تجاری و اقتصادی با قطر از طریق مناطق آزاد کشورمان اظهار داشت: چندی پیش یک هیات قطری از مناطق آزاد کشورمان بازدید داشتند و 3 منطقه را برای افزایش روابط تجاری در اولویت قرار دادند که اولویت اول آن‌ها بوشهر بود. قطری‌ها در صورتی با افزایش روابط تجاری با ایران از طریق بوشهر موافق بودند که این منطقه به منطقه آزاد تبدیل شود. طرح تبدیل بوشهر به منطقه آزاد به مجلس ارائه شده، اما هنوز تصمیمی درباره آن نگرفته‌اند.

این مقام مسئول ادامه داد: اولویت بعدی قطری‌ها برای افزایش سطح مناسبات تجاری و اقتصادی با ایران افزایش فعالیت‌ها در مناطق بندرعباس و قشم بود که به نظر می‌رسد افزایش صادرات به این کشور از محور بندرعباس- قشم از این پس در اولویت قرار بگیرد. وی ادامه داد: به نظر می‌رسد قطر قصد دارد پایتخت تجاری خود را به بندرالروییس در شمال این کشور منتقل کند و از این‌رو این منطقه را به منطقه آزاد تبدیل کرده است.

آهنگران با تاکید بر اینکه شرایط قطر می‌تواند یک فرصت برد- برد برای منطقه قشم و بندرعباس و این کشور ایجاد کند، گفت: ایران باید از این فرصت نهایت استفاده را داشته باشد و از این پس قطری‌ها هم با ایران همراه‌تر خواهند بود.

مدیر امور هماهنگی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با بیان اینکه قطر یک کشور وارد‌کننده است و صادرات آن تنها در حوزه انرژی است، ادامه داد: قطر می‌تواند بازار هدف تولیدات و محصولات ایرانی باشد، به این شرط که بتوانیم استانداردهای خود را نزدیک به استانداردهای جهانی کنیم.

وی افزود: پیش از ایجاد اختلاف قطر با عربستان سعودی هم با کشور قطر مذاکراتی درباره صادرات محصولات مختلف از جمله مصالح ساختمانی برای آماده‌سازی این کشور جهت برگزاری مسابقات جام جهانی 2020 داشتیم، اما با این فرصت پیش‌آمده می‌توانیم روابط تجاری و اقتصادی با قطر را سریع‌تر افزایش دهیم.
آهنگران تاکید کرد: قطر می‌تواند مخاطب و بازار محصولات صنعتی و به‌ویژه محصولات کشاورزی ایران باشد، به شرطی که بتوانیم حداقل در بخش بسته‌بندی محصولات، کیفیت را ارتقا دهیم.

این مقام مسئول با بیان اینکه وقت زیادی برای جذب بازار قطر نداریم، گفت: در حال حاضر تمام کشورها می‌توانند رقیب ایران برای جذب بازار قطر باشند چه کشورهای همسایه ایران و چه کشورهایی مانند چین که فاصله زیادی با قطر دارند.

آمادگی واحدهای صنفی برای تامین بخشی از بازار قطر

علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران گفت: تولید داخلی مقوله‌ای است که باید به آن توجه زیادی شود، چراکه جدای از تامین نیازهای داخلی می‌‌تواند موجب بازگشایی بازارهای بین‌المللی برای کشورمان شود. اصناف در این میان آماده ارائه تولیدات و کالاهای تولیدشده داخلی هستند و حمایت‌های لازم اگر انجام شود، فرصت‌های صادراتی برای اصناف بسیار زیاد است. در عین حال که رکود بازار این قشر را با مشکل مواجه کرده است. بنابراین باید به بازارهای صادراتی چشم دوخت.

قطر در حال حاضر فرصت صادراتی آماده برای ایران است. البته رایزنی خاصی از سوی وزارت امور خارجه و نهادهای مرتبط برای تامین مواد غذایی و غیره با اتاق اصناف صورت نگرفته است، اما اتاق اصناف و واحدهای صنفی آمادگی لازم برای تامین بخشی از بازار قطر را داشته و با توجه به مازاد تولید در برخی از بخش‌ها قطعا می‌تواند صادرات را به این کشور انجام دهد.

درست است که قطر بازار کوچکی برای تجارت محسوب می‌شود و جمعیت بسیار کمی دارد و بنابراین قادر نیست بازار جذابی برای سرمایه‌گذاری دیگر کشورها ایجاد کند، اما در بحث صادرات مواد غذایی و مانند آن بسیار می‌تواند مورد توجه تجار ایرانی قرار گیرد.

به عبارت دیگر همان‌گونه که در سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی مطرح شده کاهش واردات، تلاش برای کاهش خام‌فروشی و همت برای واردات کالا با هدف ایجاد ارزش افزوده برای صادرات از مهم‌ترین راهکارها برای تحقق اقتصاد مقاومتی اعلام شده است.

اینجا نیز مقوله صادرات مطرح است که می‌توان از این طریق به تحقق آن امید داشت. در حال حاضر واحدهای صنفی آمادگی دارند که در تامین و صادرات محصولات غذایی و لبنی به قطر مشارکت کنند. اتاق اصناف و واحدهای صنفی آمادگی لازم برای تامین بخشی از بازار قطر را داشته و با توجه به مازاد تولید در برخی از بخش‌ها قطعا می‌تواند صادرات را به این کشور انجام دهد.

امروز و با این شرایط تمام کشورها سعی دارند از این فرصت‌ها استفاده کنند و مجالی برای دیگر رقبا باقی نگذارند. بنابراین شاهد هستیم که بازارهای کشورهای همسایه توسط محصولات کشور ترکیه قبضه شده و این کشور در هرچه سریع‌تر رساندن کالاهای خود تلاش می‌کند. این در حالی است که سیاست‌گذاری‌های نادرست علت ناتوانی صادرات محصولات ایرانی به صورت سریع به کشورهای همسایه بوده و تولید‌کنندگان از لحاظ تولید و صادرات مشکلی ندارند.

از سوی دیگر تلاش‌های بسیاری برای ارتقای روابط با کرواسی انجام شده که قرار است از فرصت‌های صادراتی اصناف استفاده شود. در این زمینه بر تقویت همکاری‌های دو کشور در زمینه بنگاه‌های کوچک و متوسط و همچنین تولید و صادرات کالا تاکید شده است.

مطالعات نشان می‌دهد ایران و کرواسی در حوزه بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط می‌توانند تا ۲ میلیارد دلار در سال مبادلات تجاری داشته باشند. اتاق اصناف ایران به تفکیک گروه‌های کالایی، زمینه‌های همکاری دو کشور را تهیه کرده که از جمله آن‌ها می‌توان به پوشاک، کفش، گل و گیاه و … اشاره کرد. برای این همکاری، شناسایی شرکت‌های واردکننده و صادرکننده و تبادل اطلاعات کالایی دو کشور برای واردات و صادرات مورد نیاز است.

ایران با ۸۰ میلیون نفر جمعیت دومین کشور خاورمیانه بعد از مصر است؛ ضمن اینکه با ۱۵ کشور جهان با جمعیت ۳۰۰ میلیون نفری مرز مشترک دارد که بازار جذابی را برای سرمایه‌گذاری و صادرات ایجاد می‌کند.

هرگونه سرمایه‌گذاری در ایران علاوه بر مصرف در بازار ایران می‌تواند زمینه صادرات کالا به کشورهای منطقه را هم فراهم کند. ما برای سرمایه‌گذاری در کرواسی به منظور تولید کالا به صورت مشترک آماده هستیم که این کالاها هم می‌تواند در بازار کرواسی یا برای صادرات به کشورهای دیگر عرضه شود.

اختلافات سیاسی فرصت‌های صادراتی را تقویت می‌کند

صدرالدین امینی، کارشناس اقتصادی نیز می‌گوید: از دیرباز ایران به فرصت‌های صادراتی که در اطراف و به خصوص کشورهای همسایه وجود دارد، توجه داشته است. یکی از کشورهایی که ایران به دنبال سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه‌های آن‌ها، صادرات و تجارت بوده ، قطر است. بهانه‌ای که در این بین دست داد تا بتوان هر چه بیشتر از فرصت صادراتی این کشور استفاده کرد افزایش آتش اختلافات قطر با عربستان سعودی و تحریم‌های اقتصادی برخی کشورهای حاشیه خلیج‌فارس است.

این بهانه می‌تواند ایران را در قبضه بازار صادراتی این کشور یاری کند. به شرط اینکه حمایت‌های لازم از تجار و اصناف و بازرگانان انجام شود و تسهیلات لازم در اختیار آن‌ها قرار بگیرد. قطر می‌تواند یک بازار خوب برای صادرات باشد اما استفاده از رویکردهای قدیمی در تجارت با این کشور، باعث دید منفی نسبت به کالاهای ایرانی می‌شود.

ضرورت دارد اشاره شود که هدر رفتن فرصت فعالیت مناسب در بازار روسیه، عراق و افغانستان، مثال‌های خوبی است که نشان می‌دهد ایران هنوز به بلوغ و توانمندی کامل نرسیده که بتواند از این فرصت‌ها بهره لازم را به نفع افزایش صادرات ببرد.

بنابراین باید از این درس‌هایی که در گذشته آموخته‌ایم عبرت بگیریم تا بتوانیم از قطر به عنوان یک بازار خوب و بستر مناسبی برای صادرات کشور استفاده کنیم. بنابراین اگر بخواهیم با همان رویکردهای قدیمی عمل کنیم، باعث دید منفی نسبت به کالاهای ایرانی در دیگر کشورها و بازارهای هدف خواهیم شد. ضرورت دارد همچنین از این فضای مناسب، بهینه استفاده کنیم تا خاطره خوبی را برای مصرف‌کنندگان خارجی به جای گذاریم.

منبع: کسب‌وکار نیوز