فعلا نمی‌توان نرخ تورم را به سطح ۱۰ درصد برگرداند

تیمور رحمانی مطرح کرد: به طور طبیعی اعطای یارانه نقدی، مانند هر عامل دیگر عوارض دیگری دارد، مانند نرخ تورم اما چون هدف اصلی این سیاست بازتوزیع به نفع دهک‌های کم‌درآمد است می‌تواند در مجموع آثار رفاهی منفی بر روی دهک‌های پایین نداشته باشد و حتی بهبود نیز ایجاد کند.

به گزارش تجارت‌نیوز، تیمور رحمانی در گفتگو با مجله تجارت فردا اثر تورم بر دهک‌های درآمدی را بررسی کرد که بخش‌هایی از آن را در ادامه می‌خوانید:

• هنگامی‌که شوک تورمی اتفاق می‌افتد، از یک جهت به منشأ این شوک ارتباط دارد که چگونه بر دهک‌ها اثرگذار است و از جهت دیگر، به طول کشیدن دوران گذار این شوک بستگی خواهد داشت. عموما دهک‌های کم‌درآمد، در مقابل شوک‌های تورمی آسیب و صدمه بیشتری دیدند. شوک تورمی آثار توزیعی دارد که بیشتر به ضرر دهک‌های کم‌درآمد عمل می‌کند و دهک‌های پردرآمد نیز از آن بیشتر نفع می‌برند.
• اقشار کم‌درآمد به دلیل آنکه دارایی قابل توجهی ندارند که با افزایش نرخ تورم، ارزش آن نیز افزایش یابد، در نهایت این انتظار وجود دارد که افزایش نرخ تورم به این گروه‌ها آسیب بزند.
• اعطای یارانه نقدی یک سیاست مالی است، نه یک سیاست پولی، به این معنی که یک سیاست مالی برای بهبود توزیع انجام می‌دهیم. به طور طبیعی اعطای یارانه نقدی، مانند هر عامل دیگر عوارض دیگری دارد، مانند نرخ تورم ، اما چون هدف اصلی این سیاست بازتوزیع به نفع دهک‌های کم‌درآمد است می‌تواند در مجموع آثار رفاهی منفی بر دهک‌های پایین نداشته باشد و حتی بهبود نیز ایجاد کند.
• شوک‌های منفی عرضه به ویژه شوک‌هایی که از ناحیه ایجاد تحریم صورت می‌گیرد، به دلیل آنکه علاوه بر ایجاد تورم به کاهش تولید و اشتغال می‌انجامد، قاعدتا باید اثر تخریبی بیشتری بر دهک‌های کم‌درآمد ایجاد کند.

رحمانی می‌گوید: تا چند ماه آینده نرخ تورم شدت کنونی را حفظ خواهد کرد.

• در حال حاضر سیاستگذار ارز ارزان‌قیمت را به کالاهای اساسی تخصیص می‌دهد، بنابراین قیمت کالاهای اساسی که در سبد خانوار وجود دارد و در دهک‌های پایین اهمیت بیشتری دارد، در یک سطحی کنترل شده است. اما دهک‌های پردرآمد در شرایط کنونی، کالاهایی که مصرف می‌کنند با نرخ ارز آزاد بوده و قیمت‌گذاری می‌شود. در نتیجه در برخی ماه‌ها ممکن وجود است این شرایط داشته باشد. اما در بلندمدت نرخ تورم صدمه بیشتری بر دهک‌های کم‌درآمد می‌زند و دهک‌های پردرآمد اثرپذیری کمتری نسبت به دهک‌های کم‌درآمد داشته‌اند.
• به طور معمول باید با بهره‌گیری از یک سیاست مالی، اثربخش این آسیب‌پذیری را جبران کرد. در اینجا، نوع اخذ مالیات نیز مهم است، اصولا در کشورهای دیگر، مالیات بر مجموع درآمد اخذ می‌شود و انواع درآمد مالیات‌های متفاوتی دارند، که در نتیجه این مالیات‌ها آثار توزیعی بهتری در پی خواهد داشت، هر نوع مالیاتی در این شرایط راهگشا نخواهد بود.
• تورم سال 1386 به شکل یک شوک ایجاد نشد و با توجه به میانگین سال‌های اخیر، نمی‌توان عنوان کرد که در این سال افزایش تورم قابل توجهی در اقتصاد به وجود آمده است. اما در سال‌های 1391 و 1392 نرخ تورم به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرد و بر اساس بررسی‌های صورت‌گرفته، این شوک بر رفاه خانوارها نیز اثر گذاشته است. همچنین در دهه 1370 و در شرایط کنونی نیز شوک تورمی اتفاق افتاده و نرخ تورم نسبت به میانگین کل دوره‌ها افزایش قابل توجهی داشته است.
• اکنون نرخ تورم تا حدودی تخلیه شده و سیاستگذار می‌تواند تا حدودی از شدت آن بکاهد. در حال حاضر تورم قابل توجهی وجود دارد و مدت‌هاست که این فرآیند شروع شده است و حتی با اجرایی کردن یک سیاست بی‌عیب و نقص نیز نمی‌توان به صورت جدی، تورم را کاهش داد و به سطح 10 تا 15 درصد رساند، بنابراین به طور اجتناب‌ناپذیر یک دوره تورم بالای 30 درصد خواهیم داشت. اما می‌توان امیدوار بود که به تدریج نرخ تورم کنترل شود.
• نمی‌توان گفت که ما به نقطه تورم‌های سه‌رقمی حرکت می‌کنیم، تا چند ماه آینده نرخ تورم شدت کنونی را حفظ خواهد کرد، اما اگر شوک ارزی متوقف شود و همچنین نرخ رشد نقدینگی نیز کنترل شود در نهایت به طور طبیعی نرخ تورم شروع به کاهش خواهد کرد. برای کنترل تورم نیاز به ابزارهایی است که ما تاکنون نداشته‌ایم و کلیات تصمیمات جدید بانک مرکزی در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، برای فراهم کردن ابزار کافی و کنترل تورم است.
• بدون کاهش و تک‌رقمی کردن تورم و پایداری آن امکان دستیابی به رشد پایدار اقتصادی بسیار ضعیف است. از این‌رو همچنان هدف کاهش تورم و ثبات اقتصاد کلان امر مثبتی است و اگر نمی‌توانیم در یک بازه دوساله به آن دست یابیم باید در یک بازه پنج‌ساله به دنبال آن باشیم، اما باید پیش‌نیازهای این تورم پایین پایدار را فراهم کنیم.