تاریخ شفاهی اقتصاد به روایت عباس آخوندی / بازگوییهای جدید آخوندی درباره خروجش از دولت
«در پایان دوره (وزارت راه) اختلافهایم با رییس جمهور (روحانی) فزونی یافت. عمده آنها به سیاستهای کلان ایشان از جمله ضعف حاکمیّت قانون، پذیرشِ عملی موجودیّتِ دولتِ موازی به ویژه در دوره دوم، کم تعهدی به حقوق مالکیّت و بی توجهی به رعایت شرایط بازار رقابتی و آزاد باز میگشت.»این بخشی از بازگوییهای جدید عباس آخوندی درباره علت خروجش از دولت است.
به گزارش تجارتنیوز ، وزیر سابق راه و شهرسازی در بازگویی از علت خروجش از دولت دوازدهم نوشته است: «در پایان دوره (وزارت راه) اختلافهایم با رییس جمهور (روحانی) فزونی یافت. عمده آنها به سیاستهای کلان ایشان از جمله ضعف حاکمیّت قانون، پذیرشِ عملی موجودیّتِ دولتِ موازی به ویژه در دوره دوم، کمتعهدی به حقوق مالکیّت و بیتوجهی به رعایت شرایط بازار رقابتی و آزاد بازمیگشت. در حوزه مسکن نیز درباره مفهوم بازآفرینی شهری با ایشان اختلاف داشتم. با این توصیف ادامه کارِ خود را اخلاقی نمیدانستم.»
این بخشی از گفتههای عباس آخوندی در سایتش به آدرس Abbasakhoundi.ir است. به جز این، خاطره او در بخش «درباره» در این سایت جالب به نظر میرسد که به نوعی تاریخ شفاهی مقاطعی از اقتصاد ایران است. در این بخش آخوندی هویت خود را این طور معرفی کرده است:
خود زیست نگاشت
من عباس آخوندی شهروند ایرانم. به گواهی شناسنامه در ١٦خرداد ١٣٣٦ چشم به دنیا گشودم. خانواده من از دو سوی از روحانیان به نام بودند. پدرم شادروان شیخ علی آخوندی که نسب به آخوندیهای یزد میبرد، زاده مشهد و روحانی مجتهد و از ناشران به نام کتاب در حوزه دین بود. البته که خاندان آخوندی در حوزه نشر ریشهای دیرینه دارند و چندین نسل بدین حرفه مشغول بودهاند و هنوز هم تعدادی از آنان هستند.
مادرم کبری امینی، زاده تبریز اولین فرزند مرحوم علامه امینی (ره) بود. گفتن از امینی جایی در این خود نگاشت ندارد. خاندان امینی نیز در خطه آذربایجان خاندانی شناخته شده هستند و او به شخصه نیز عَلَمی از اعلام دین و از بزرگان تشیع است. مادرم بزرگِ زنان خاندان خود بود و ما همواره به وجود او فخر میکردیم. او بیشترین نفوذ را بر شخصیت من و دیگر اعضای خانواده داشته است.
دوره دبستان را در مدرسه علوی ایرانیان در نجف گذراندم. دورههای متوسطه و دبیرستان را در تهران، قم و مجددا در تهران پشتِ سر گذاشتم. در کنکور سراسری سال ١٣٥٦ در رشته راه و ساختمان، دانشکده فنی دانشگاه تهران پذیرفته شدم و از همین دانشگاه با دانشنامه کارشناسی ارشد فارغالتحصیل شدم.
بعدها در سال ١٣٧٧ برای ادامه تحصیل در حوزه ی اقتصاد سیاسی از دانشگاه لندن، رویال هالووی پذیرش گرفتم و از همین دانشگاه در سال ١٣٨٥ با درجه دکتری فارغ التحصیل شدم. بلافاصله پس از بازگشت در دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران به تدریس مشغول گشتم و هنوز هم معلم هستم. وی در ادامه این بخش به بیان کارنامه عملکرد خود و روایت اتفاقات اقتصادی چند دهه اخیر پرداخته و به نوعی تاریخ شفاهی اقتصاد ایران در چند دهه اخیر را شرح داده است.
ایده ایران
عباس آخوندی در بخش دیگر سایت خود با عنوان «ایده ایران» این گونه نوشته است: در این بخش، تلاشم این است که مساله ایده ایران را صورتبندی کنم. به گمانم، مفهومِ ایران به مثابه یک پدیدار، پیچیدهترین موضوعی است که ملت ایران پس از مشروطه با آن دست به گریبان بودهاست.
حقیقت آن است که زوالِ اخلاق، فروکاستنِ سرمایه اجتماعی، روندِ نزولیِ تولید ثروت در کشور، بیثباتیِ بازار، عدم تعادل منطقهای و فقیرشدن مستمر مناطق دور از مرکز، شهرنشینی سریع و بیسامان، چالش کاهش قابلیتِ زندگی و مانعهای حرکت و جابجایی در سکونتگاهها و بینِ آنها، مساله امنیت ملی و بینالمللی، بحران آب و مسالههای دیگری از این دست همه نشان از وضعیت امتناع از سیاستورزی و ضعف توان حل مساله در ایران دارند.
جامعه و فرهنگ
همچنین عباس آخوندی در بخش «جامعه و فرهنگ» این گونه نوشته که در این بخش، تلاشم این است که چارچوب کلیِّ نگاهم را به جامعه و فرهنگ ایران تبیین کنم. چارچوبی که درقالبِ آن در ادامه این متن، در این تارنما مطالب مرتبط را بارگذاری خواهم کرد. این مطالب میتواند نوشتههای خودم و یا نوشتههای سایر اندیشهورزان باشد.
جامعه را از منظرهای مختلف میتواند دید. از منظرِ سیستمیک، جامعه مجموعهای با معنی از شبکهها، نهادها و نظامهای اجتماعی است. شبکهها امکان مبادله و حرکت انسانها، کالا، نمادها، پول و اندیشه را درون جامعه فراهم میآورند. نهادها بیان رفتارهای قاعدهمند و تکرارشونده در جامعه هستند و نظامها رفتارهای اجتماعی را شکل میدهند و به آنها معنی میبخشند.
مشکل جامعههای بشری، بهویژه جامعهای چون ایران با سنتهای دیرینهاش این است که بر اثر برخورد با جریان فکری و فلسفی تجدد و پیشرفت فناوریهای نوین، بهخصوص انقلاب اطلاعات و ارتباطات ساختارِ هرمی و سلسلهمراتبی شبکههای اجتماعی پیشیناش فروریخته است.
بسیاری از نهادهای گذشته با ورود نهادهای تجدد از کارکرد افتادهاند، بدون آنکه جایشان را بهطور کامل به نهادهای جدید داده باشند. نظامهای اجتماعیِ جدید برای رفتارهای نُوی خلق شدهاند که نه تنها بیسابقه بودهاند، که جای را برای کارکرد و رفتار دیرینهی نظامهای پیشین تنگ میکنند. البته، میزان کارایی آنها کاملا مورد تردید است.
اقتصاد و سیاست
همچنین عباس آخوندی در بخش «اقتصاد و سیاست» نوشته است: در این بخش، تلاشم این است که چارچوب کلیِّ نگاهم را به اقتصاد و سیاست در ایران تبیین کنم. من بر این باورم که نظام سیاسی و اقتصادی ایران به سمت نوعی سوداگرایی (Mercantilism) پیش میرود که طی آن قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی تمرکز یافته و هر روز بر شدّتِ تمرکزِ آن افزوده میشود.
رژیم تجاری حمایتی با ظاهری ملّیگرایانه منافع و منابع آن را تضمین میکند و از حیث نظری به آن مشروعیت میبخشد. از اینرو، هرگونه حرکتِ اصلاحی در ایران، لاجرم میبایست مبتنی بر درک عمیق این روند و منطقِ ذهنی و شناخت سازوکارهای کنش و واکنشهای بازیگران اصلی آن باشد. در این چارچوب فکری، در این تارنما مطالب مرتبط را بارگذاری خواهم کرد. این مطالب میتواند نوشتههای خودم و یا نوشتههای سایر اندیشهورزان باشد.
پروندههای ویژه
همچنین عباس آخوندی در بخش «پروندههای ویژه» اینگونه نوشته است که اندیشهها و رویدادها در برشهای موضوعی قابل آزمون، سنجش استواری و راستیآزمایی هستند. در بخشِ پروندههای ویژه برخی موضوعهای پُراهمیتی که در دورههای مختلف به عنوان اندیشهورزی، سیاستورزی و یا ورزش فکری پیگرفتهام و همچنین برخی خطِّمشیها، سیاستها و برنامههایی که در دورههای مسئولیت ابلاغ و اجرا کردهام را روایت میکنم.
این پروندهها باید ثبات رأی، داشتنِ بنیانِ نظری، انسجام درونی و سازگاری با محیط را گواهی دهند. بسیاری از ما ایرانیان به گزارههای متعارض خوگرفتهایم که یکی از سببهای کُندی پیشرفت ماست. تمرین رفتارِ بر مبنای نظر و ثبات رویه گمگشتهی دوران ماست.
به هر روی، در این بخش در هر پرونده، گزارشی از صورتبندی مساله و نحوه پرداخت به آن و نتیجهحاصل در قالبِ رشد و ترویج یک اندیشه و یا وضع یک خطِّمشی و سیاست و یا تدوین و اجرای یک برنامه و گامهای بعدی که باید برداشته شود، تا حدِّی که به اسناد دسترسی دارم ارائه خواهد شد. پس از آن، رویدادهایی که پیرامون هر پرونده رخ دادهاست به ترتیب تاریخی بازتاب داده خواهد شد.
چند رسانهای
در بخش «چند رسانهای» این سایت نیز میتوان اخبار و مقالات آخوندی که در خبرگزاریها و روزنامههای رسمی کشور منتشر شده است را مطالعه کرد.
آرشیو مطالب
همچنین در بخش «آرشیو مطالب» هم میتوان مطالب و مقالات پیشین عباس آخوندی را مطالعه کرد. همچنین در این سایت بخشی طراحی شده که افرادی که خواهان ارتباط با آخوندی هستند، از طریق بخش «ارتباط با من» نظرات خود را با وی در میان بگذارند.
نظرات