نسخه‌ای برای حمایت از اقشار ضعیف در برابر کرونا / دولت چگونه بیکاری را کاهش دهد؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، مرکز پژوهش‌های مجلس در سلسله گزارش‌هایی به بررسی شیوع ویروس کرونا و تاثیر آن بر بخش‌های مختلف کشور پرداخته است.

در گزارشی با عنوان «بررسی آثار اقتصادی و پیشنهادهایی برای مدیریت تبعات آن» ضمن بررسی آثار آقتصادی پیشنهادهایی برای حمایت از اقشار محروم در دوره شیوع ویروس مطرح کرده است.

افزایش بیکاری از یکسو و افزایش هزینه‌های زندگی ازسوی دیگر موجب شده است به ویژه در یک سال اخیر، دهک‌های پایین درآمدی با مشکلات و تنگناهای معیشتی روبه‌رو شوند.

با شرایطی که بعد از شیوع ویروس کرونا در اقتصاد به وجود آمده است، ضرورت اتخاذ سیاست‌های معیشتی هدفمند بیش از پیش نمایان شده است.

در این خصوص خانوارها را میتوان به دو دسته تقسیم نمود، گروه نخست خانوارهایی که دارای هیچ‌گونه پوشش بیمه‌ای، منبع درآمدی یا مستمری‌بگیر نهادهای حمایتی نیستند که این گروه باید در اولویت نخست قرار گیرد و طبعا حمایت‌های بهداشتی و کالاهای اساسی بیشتری را دریافت نمایند.

گروه دوم نیز خانوارهایی هستند که در طرح معیشتی بنزین برای دریافت بسته معیشتی براساس اطلاعات مالی و اقتصادی انتخاب شده‌اند (با توجه به اعتراض برخی خانوارها می‌توان فرصت مجدد برای بررسی اطالعات خانوارهای معترض در نظر گرفت).

حمایت برای تهیه اقلام بهداشتی و ضروری

هزینه تامین اقلام بهداشتی برای اقشار ضعیف ، بسیار بالاست. با توجه به آنکه هدف، کنترل شیوع کروناست، حمایت در این زمینه باید به صورت کالایی و نه نقدی صورت گیرد. به نظر می‌رسد که حداقل طی یک ماه آینده، به منظور کاهش مراجعات خارج از منزل مردم و کاهش ازدحام جمعیت، بهترین راه توزیع خانه به خانه پکیج‌های شامل نیازهای اولیه به همراه اقلام بهداشتی ضروری باشد.

حمایت مالی برای جبران درآمدها

احتمال می‌رود بسیاری از مشاغل و به خصوص مشاغل مرتبط با خدمات و مشاغلی که از دستمزدهای پایین برخوردار بودند در این بازه زمانی از بین بروند. لازم است تا دولت برنامه حمایتی ویژه‌ای برای جبران درآمدهای ازدست رفته خانوارها داشته باشد.

این حمایت‌ها می‌تواند از طریق استفاده از نیروی کار در مشاغل جدید ایجاد شده و همچنین پرداخت بیمه بیکاری باشد. در زیر به هر دو این موارد اشاره خواهد شد:

برنامه مشاغل اجتماعی: برخی از فعالیت‌هایی که دولت در بازه زمانی کنترل شیوع کرونا باید به اجرا بگذارد نیازمند نیروی کار هستند. می‌توان با ایجاد یک پلتفرم از نیروی کاری که شغل خود را از دست داده‌اند و یا سایر نیروی کار در بین اقشار محروم استفاده کرد.

برنامه مشاغل اجتماعی به این صورت عمل می‌کند که موقعیت شغلی اجتماعی موجود را مشخص کرده و با دستمزد تعیین شده پیشنهاد می‌دهد. چنین برنامه‌ای که پیش از آن در هند و همچنین پس از رکود بزرگ در آمریکا به اجرا گذاشته شده است، قدرت غربالگری خوبی نیز دارد، زیرا باعث می‌شود تا اگر فرد امکان کسب درآمد بیشتر دارد، پیشنهاد شغل را قبول نکند.

حمایت‌های یارانه‌ای: برای آن دسته از اقشار ضعیف که به هر دلیلی نتوانسته‌اند در برنامه‌های مشاغل اجتماعی شرکت کنند و کاهش درآمد را در این بازه تجربه می‌کنند، لاززم است تا حمایت‌‌های یارانه‌ای در دستور کار قرار گیرد. پرداخت یارانه‌ای باید به میزانی باشد که کاهش دهنده انگیزه شرکت در مشاغل اجتماعی نباشد. همچنین پرداخت این یارانه باید مشروط به آزمون وسع (به عنوان مثال، مبتنی بر اطلاعات مندرج در پایگاه رفاه ایرانیان) انجام شود.

از چه منابعی برای اقشار ضعیف هزینه شود؟

مرکز پژوهش‌ها در پایان منابع مالی زیر را برای تهیه و پرداخت اقلام بهداشتی و کالاهای اساسی یا پرداخت بیمه بیکاری به جامعه هدف، پیش‌بینی کرده است.

۱- درآمدهای حاصل از افزایش صادرات فراورده‌های نفتی؛ از محل ظرفیت آزاد شده منتج از کاهش مصرف روزانه بنزین در کشور،

۲- منابع مربوط به سهمیه بنزین سفر ویژه نوروز یا تابستان،

۳- منابع ناشی از حذف ارز ترجیحی برخی از اقلام مشمول دریافت ارز ترجیحی (مابه‌التفاوت ارز۴۲۰۰ تومانی و ارز عرضه شده در سامانه نیما).