بررسی دلایل بسته شدن و اخراج نمادهای بورسی
نمادهای بورسی در صف اخراج
سازمان بورس فراخوانی برای اصلاح «قانون توقف نمادهای معاملاتی» داده است. تغییرات ناشی از این قانون، چالش‌های تازه‌ای پیش روی نمادها قرار داده است.
به گزارش خبرنگار تجارت‌نیوز ، با انتقال شرکت کاشی نیلو از تابلو اصلی و رفتن به بازار توافقی فرابورس، نخستین اخراج بورس رقم خورد. این اخراج با اینکه هفته گذشته اتفاق افتاد، اما از آن جهت اهمیت دارد که شاید همین سرنوشت در انتظار شرکت‌های هم‌گروه و حتی شرکت‌های دیگری باشد که هنوز نماد آنها بسته مانده است.
تا ابتدای خردادماه امسال، لیستی از نمادهای بسته شرکتها وجود داشت که نشان می‌داد حدود 19 شرکت نمادشان بسته بوده و معلوم نیست این قفل چه زمانی باز شود. از این لیست، حداقل 11 شرکت بیش از شش ماه می‌شود که نمادشان بسته مانده است.
البته چهار شرکت پارس پامچال (شپمچا)، معدنی دماوند (کدما)، کمک‌فنر ایندامین (خکمک) و بانک سینا (وسینا) که همگی کمتر از شش ماه از بسته بودن‌شان می‌گذشت، در حال حاضر باز هستند. اما همچنان بقیه نمادها بسته‌اند و کاشی نیلو هم با حدود 17 ماه بسته ماندن، از تابلوی اصلی بورس اخراج شد.
تلخ‌کامی نیلو
نخستین شرکت اخراجی بورس تهران در سال ۹۶ از گروه کاشی و سرامیک، نیلو (کنیلو) است. نماد این شرکت حدود 17 ماه بسته ماند و به دلایل مختلف، سرانجام بسته ماندنش خوش‌اقبال نبود و به بازار توافقی فرابورس منتقل شد. طوبی دهقانی، مدیر ناشران شرکت بورس اوراق بهادار تهران، در مورد لغو پذیرش شرکت کاشی نیلو اعلام کرد: این شرکت به دلیل عدم احراز شرایط حضور در بورس در جلسه هیات پذیرش، لغو پذیرش شد.
این شرکت حداقل سرمایه لازم برای ماندن در بازار دوم بورس را نداشت. همچنین، سهام شناور آزاد این شرکت نیز کمتر از حد مجاز بود. نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی و سودآوری شرکت نیز کمتر از حد قانونی بورس بود.
مدیر ناشران شرکت بورس اوراق بهادار تهران با اشاره به اینکه چند شرکت دیگر در فهرست لغو پذیرش قرار دارند، گفت: این فهرست توسط هیات پذیرش بررسی خواهد شد و براساس صلاحدید این هیات درباره آنها تصمیم‌گیری می‌شود.
یکی از مهمترین دلایل بررسی وضعیت شرکتها توسط هیات پذیرش بورس و بسته ماندن غیرعادی نماد شرکت، افزایش سرمایه و شفافیت در ارائه گزارش‌ها و صورت‌های مالی است. البته در بیشتر مواقع، داستان عدم شفافیت در گزارش و صورت‌های مالی شرکتها، دامن‌گیر افزایش سرمایه شده و شرکتها را زمین‌گیر می‌کند.
نمونه آن نیز در مورد شرکت آکنتور (کنتورسازی ایران) بود که جزو همین لیست 19 شرکت باقی ماند و حتی سهامداران این شرکت برای شکایت به مراجع قضایی و بخش حقوقی بورس مراجعه کردند. به هر حال سرنوشت کنیلو با انتقال به فرابورس تا حدودی روشن شد. اما به نظر نمی‌رسد که سهامداران این شرکت از وضعیت کنونی چندان رضایت داشته باشند.
کاشی نیلو حداقل سرمایه لازم برای ماندن در بازار دوم بورس را نداشت. همچنین سهام شناور آزاد این شرکت نیز کمتر از حد مجاز بود. نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی و سودآوری شرکت نیز کمتر از حد قانونی بورس بود.
سرنوشت نامعلوم هم‌گروه‌ها
کاشی نیلو مدت‌هاست درگیر بهتر کردن شرایط و به دست آوردن بازار و مشتریان جدید برای خروج از این وضعیت است. اما رکودی که در کل صنعت سرامیک و کاشی وجود دارد، جایی برای امید به بهبود باقی نگذاشته است. چنان‌که دهقانی مدیر ناشران شرکت بورس اوراق بهادار تهران نیز این موضوع را یکی از شروط اخراج کاشی نیلو عنوان کرده و می‌گوید: شرایط صنعت در تصمیم‌گیری هیات پذیرش تاثیرگذار است.
هیات پذیرش به طور معمول با توجه به شرایط صنعت درباره شرکت تصمیم‌گیری می‌کند که آیا شرکت حذف شود یا اینکه مشکلات شرکت به دلیل شرایط صنعت است و با بهبود وضعیت صنعت، شرکت نیز مشکلات خود را برطرف می‌کند. با توجه به بررسی‌های صنعت، امیدی برای بهبود این شرکت وجود نداشت.
به این ترتیب به نظر می‌رسد، شرکت چینی ایران (کچینی) و کاشی و سرامیک حافظ (کحافظ) دیر یا زود به سرنوشت کنیلو دچار شوند. هرچند از بسته شدن نماد کحافظ حدود هفت ماه و نماد کچینی حدود هشت ماه می‌گذرد. اما وضیعت کنونی صنعت کاشی و سرامیک و صنایع وابسته، مانند ساخت‌وساز تغییر قابل توجهی نداشته و تکلیف افزایش سرمایه و تزریق نقدینگی جدید به این شرکتها همچنان مبهم است.
| نام شرکت | مدت زمان توقف (ماه) | زمان توقف |
| آلومینیوم ایران | 19 | 1394/8/3 |
| کاشی نیلو | 16 | 1394/10/28 |
| بانک صادرات ایران | 11 | 1395/4/29 |
| تولید مواد اولیه الیاف مصنوعی | 11 | 1395/5/13 |
| کنتورسازی ایران | 10 | 1394/6/13 |
| دوده صنعتی پارس | 8 | 1395/8/1 |
| سیمان کارون | 8 | 1395/8/4 |
| چینی ایران | 8 | 1395/8/10 |
| بانک پارسیان | 7 | 1395/8/15 |
| کاشی و سرامیک حافظ | 6 | 1395/8/29 |
| بانک پاسارگاد | 6 | 1395/9/2 |
| کشت و صنعت پیاذز | 5 | 1395/11/3 |
| پارس الکترونیک | 4 | 1395/11/26 |
| قند نقش جهان | 4 | 1395/12/2 |
| سرمایه‌گذاری نیرو | 4 | 1395/12/7 |
شفافیت کلید خروج بانک‌ها
از جمله شرکت‌هایی که همچنان با وضعیت مبهم و بلاتکلیف در این لیست وجود دارند، بانک‌ها هستند. سه بانک پارسیان (وپارس)، پاسارگاد (وپاسار) و صادرات (وبصادر) هنوز در لیست نمادهای بسته حضور دارند. مهمترین دلیل بسته ماندن بانک‌ها، ابهام در صورت‌های مالی و اعلام سود و زیان در این بانک‌هاست.
حدود دو سال پیش بانک مرکزی تمامی بانک‌ها را ملزم به استفاده از شیوه‌های بین‌المللی در گزارشگری مالی کرد. شیوه‌ای که مطابق با استانداردهای بین‌المللی جدید (IFRS) است. برای به‌روز کردن شیوه‌های گزارشگری مالی نیز حدود دو سال به بانک‌ها زمان داد. این شیوه که بر کیفیت اداره شرکت و سود به دست آمده و واقعی تکیه دارد، اجازه نمی‌دهد یک شرکت هر رقمی را عنوان سود هر سهم اعلام کند.
در واقع بر کیفیت سود اعلام‌شده بسیار تاکید دارد. در این بین شرکت‌هایی مانند بانک‌های حاضر در بورس در اعلام رقم سود یا منبع به دست آمدن سود هر سهم، ابهام‌هایی را داشتند که بانک مرکزی این الزام را برای آنها قرار داده است. به نظر می‌رسد باز شدن نماد این بانک‌ها که به احتمال زیاد با کاهش سود و حتی ارزش سهام همراه است، دلیل اصلی بسته ماندن این نمادهاست.
یعنی تجربه‌ای که در مورد بانک ملت بسیار قابل توجه بود. هرچند معلوم نیست که سرنوشت این نمادها نیز تکرار اتفاق نیلو نباشد. چراکه بانک مرکزی تاکید بر این دارد که «باید» تا پایان سال 96، صورت‌های مالی تمامی بانک‌ها بین‌المللی شود.
البته در این لیست شرکت‌های دیگری از گروه پتروشیمیایی و سیمانی و صنعتی و…. هم وجود دارد. شرکت‌هایی مانند کنتورسازی ایران که در واقع به دلیل سرمایه‌گذاری در سوریه (پیش از جنگ سوریه) و هدر رفتن تمامی سرمایه‌های موجود در این سرمایه‌گذاری، این شرکت را در تنگنا قرار داد. شرکت نتوانست شرایط لازم برای افزایش سرمایه و متقاعد کردن سرمایه‌گذاران را به دست بیاورد.
سرانجام این شرکت هم فقط با شکایت اکثریت سهامداران روشن شد. هرچند که از بسته شدن نماد این شرکت هم حدود 10 ماه می‌گذرد و مدیرعامل آن نیز بازداشت است.
شرایط افزایش سرمایه و روند این کار در عمل، برای بسیاری از شرکتها طولانی است. به خصوص برای بسیاری از شرکتها که قصد دارند از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها افزاش سرمایه را انجام دهند، با این مشکل روبرو می‌شوند. هرچند در شرایط کنونی سازمان بورس قصد دارد بیشتر شرکتها را تشویق کند تا از طریق استفاده از سرمایه اندوخته، افزایش سرمایه را انجام دهند.
شرایط افزایش سرمایه و روند این کار در عمل برای بسیاری از شرکتها طولانی است. به خصوص برای بسیاری از شرکتها که قصد دارند از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها افزاش سرمایه را انجام دهند با این مشکل روبرو می‌شوند
راه بازگشت به خانه
مهمترین و اصلی‌ترین شرط پذیرش بورس، سودآوری در سال‌های متوالی است. یعنی دو تا سه سال برای پذیرفته شدن در بازار اول و حداقل یکسال برای پذیرش در بازار دوم لازم است. نداشتن زیان انباشته، سرمایه یک‌هزار تا 200 میلیارد ریالی، تایید صورت‌های مالی توسط حسابرسان (عدم اعلام نظر مردود یا بی‌نظر در گزارش مالی) و… است. البته مهم‌تر از پذیرش در بورس، موضوع ماندن با شرایط و به‌روز شدن در بورس است. چراکه به نوعی همه این شرایط برای ماندن و فعالیت در بورس نیز لازم است.
شرایط افزایش سرمایه و روند این کار در عمل برای بسیاری از شرکتها طولانی است، به خصوص برای بسیاری از شرکتها که قصد دارند از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها افزاش سرمایه را انجام دهند، با این مشکل روبرو می‌شوند. هرچند در شرایط کنونی سازمان بورس قصد دارد بیشتر شرکتها را تشویق کند تا از طریق استفاده از سرمایه اندوخته، افزایش سرمایه را انجام دهند.
این در حالی است که در روزهای گذشته سازمان بورس به عنوان مقام ناظر، فراخوانی برای اصلاح «قانون توقف نمادهای معاملاتی» داده است. این فراخوان که با استقبال بسیاری از کارشناسان بازار مواجه شده، نشان از تغییرات اساسی در بازار دارد. در قانون فعلی که نمادهای مشکل‌دار تا اطلاع ثانوی بسته می‌‌ماند و به تبع آن، سهام حق معامله ندارد، تنها مغبون این بازی سهام‌دار است. در حالی که در بسیاری از موارد بیش از سهامداران، مدیرعامل و هیات مدیره شرکت، در بسته ماندن نماد مقصر هستند.
نظرات