افزایش نرخ دولتی دلار یک گام به سوی ارز تک نرخی

نرخ دلار دولتی، امروز با ادامه روند افزایشی دو ماه گذشته، به 3324 تومان و 6 ریال رسید. رقمی که بالاترین نرخ دلار دولتی در تاریخ ایران محسوب می‌شود. افزایش نرخ دولتی ارز در حالی است که کماکان ارز در کشور تک نرخی نشده و تعیین نرخ دولتی بر عهده بانک مرکزی است.

به گزارش تجارت‌نیوز، نرخ دولتی ارز این روزها در حال افزایش است. مراجعه به سایت بانک مرکزی نشان می‌دهد که امروز نیز نرخ دلار افزایش داشته است. البته افزایش منحصر به نرخ دولتی نیست و دلایل متعددی باعث شده‌اند تا نرخ دلار در بازار آزاد نیز رشد کند. از آزمایش موشکی کره شمالی گرفته تا کاهش نرخ سود بانکی، همه دلایلی هستند که قیمت دلار را در بازارهای جهانی و داخلی افزایش داده‌اند.

در بازار داخلی، کاهش نرخ سود بانکی دلیل خوبی برای افزایش نرخ دلار است. چراکه پس از آن تعدادی از سپرده‌گذاران اقدام به خارج کردن سپرده‌های خود از بانک‌ها و خرید ارز کرده‌اند. این اقدام باعث افزایش تقاضای ارز و در نتیجه رشد قیمت آن شده است. اما سوال اینجاست که نرخ دولتی ارز که به شکل دستوری تعیین می‌شود، چرا باید به دنبال تغییرات قیمت بازار جابجا شود؟ علی الخصوص در روزی مانند امروز، که از قضا قیمت دلار در بازار آزاد کاهش داشته است!

ارز تک نرخی یا ارز آزاد؟

تک‌نرخی کردن ارز یکی از سیاست‌هایی است که دولت قصد دارد در 4 سال آینده عملی کند. واقعیت این است که دو نرخی بودن ارز مشکلات زیادی را برای اقتصاد ایجاد کرده است؛ نهادینه شدن رانت یکی از تبعات عرضه ارز با نرخ دولتی است، و از سوی دیگر دولتی عرضه کردن ارز، بیش از آنکه حمایت از تولید داخل را معنی دهد، پرداخت یارانه به تولید خارجی و رقبا محسوب می‌شود. اما تفاوت زیادی بین تک نرخی کردن و آزاد کردن بازار ارز وجود دارد.

قیمتی که ارز در بازار آزاد دارد، کماکان متاثر از سیاست‌های بانک مرکزی است. دولت با عرضه ارز حاصل از فروش نفت در بازار، اضافه عرضه ایجاد کرده و جلوی رشد قیمت را می‌گیرد. اگر این اقدام صورت نگیرد، قیمت ارز به سمت قیمت تعادلی حرکت کرده که به باور برخی نزدیک به 7000 تومان به ازای هر دلار است.

بسیاری از تجار و فعالان اقتصادی، به دولت فشار می‌آورند که جدای از تک نرخی کردن ارز، قیمت آن را آزاد کند. این اقدام می‌تواند منجر به افزایش درآمد صادراتی کشور شود، اما نکته اینجاست که صادرات بیش از آنکه به ارز آزاد نیاز داشته باشد، محتاج زیرساخت‌های تولید است که از قضا در ایران آنچنان محیا نیستند. بنابراین آزاد کردن ارز قبل از آنکه به رشد درآمد منجر شود، افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید عموم مردم را در پی خواهد داشت. این اتفاق جدای از پایین آوردن سطح معیشت، تولید را نیز تضعیف می‌کند، چراکه تقاضا برای کالاهای تولیدی را کاهش خواهد داد.

افزایش دستوری نرخ دولتی ارز، هرچند متاثر از فشار بازار است، اما می‌تواند اقدامی در جهت تک نرخی کردن ارز تلقی شود. انتظار این است که با افزایش تدریجی نرخ ارز دولتی، رفته رفته فاصله آن با ارز آزاد کم شده و در بلند مدت ارز در بازار تنها یک نرخ داشته باشد. اما واقعیت این است که این اقدام بانک مرکزی، خود فشاری برای افزایش قیمت ارز در بازار آزاد خواهد بود، و حتی ممکن است به افزایش فاصله میان قیمت ارز آزاد و دولتی نیز منجر شود. بنابراین این سیاست بیشتر از آنکه به منظور تک نرخی کردن ارز باشد، در خدمت آزاد کردن قیمت آن است، و این هدف دوم، چندان به نفع اقتصاد کشور نخواهد بود.

روند افزایشی نرخ دولتی ارز در یک سال گذشته

قیمت چند است؟

حال که صحبت از افزایش نرخ دولتی ارز است، شاید بد نباشد به غیر از دلار نگاهی به قیمت دولتی ارزهای مختلف انداخته شود. آن طور که در درگاه بانک مرکزی مشخص شده، در حالی که قیمت یورو در بازار آزاد رشد داشته، قیمت دولتی آن با کاهش روبرو بوده و به 3943 تومان و 3 ریال رسیده است. قیمت پوند اما افزایش داشته و رقم 4305 تومان و 4 ریال را نشان می‌دهد. قیمت درهم امارات متحده عربی نیز با رسیدن به 904 تومان و 8 ریال افزایش داشته است.

یوان چین، ین ژاپن، راند آفریقای جنوبی، فرانک سوییس، روپیه هند، کرون نروز و روبل روسیه از دیگر ارزهایی هستند که قیمت دولتی آن‌ها افزایش داشته است. در مقابل اما نرخ دستوری ارزهایی چون کرون سوئد، ریال قطر، درهم عراق، لیر سوریه و دینار لیبی کاهش نشان می‌دهد. قیمت دولتی افغانی افغانستان نیز ثابت مانده است.

ارز		قیمت به ریال	تغییرات
دلار آمریکا	USD	33246	⇑
یورو	EUR	39433	⇓
یوان چین	CNY	5067	⇑
روبل روسیه	RUB	579	⇑
فرانک سوییس	CHF	34452	⇑
پوند انگلستان	GBP	43054	⇑
یکصد ین ژاپن	JPY100	30152	⇑
درهم امارات متحده عربی	AED	9048	⇑
لیر ترکیه	TRY	9704	⇑
دینار بحرین	BHD	88219	⇑
روپیه هند	INR	521	⇑
راند آفریقای جنوبی	ZAR	2569	⇑
ریال قطر	QAR	9017	⇓
ریال سعودی	SAR	8866	⇑
کرون نروژ	NOK	4263	⇑
کرون سوئد	SEK	4156	⇓
کرون دانمارک	DKK	5302	⇓
دلار کانادا	CAD	26818	⇑
دلار سنگاپور	SGD	24519	⇑
دلار استرالیا	AUD	26519	⇑
دلار هنگ‌کنگ	HKD	4250	⇑
لیر سوریه	SYP	64	⇓
یکصد دینار عراق	IQD100	2830	⇓
منات آذربایجان	AZN	19547	⇑
یکصد بات تایلند	THB100	100205	⇑
یکصد درام ارمنستان	AMD100	6952	⇑
رینگت مالزی	MYR	7780	⇑
افغانی افغانستان	AFN	486	-
دینار لیبی	LYD	24429	⇓
یکصد روپیه پاکستان	PKR100	31613	⇑
یک هزار وون کره جنوبی	KRW1000	29629	⇑
یکصد تنگه قزاقستان	KZT100	9839	⇓
سومونی تاجیکستان	TJS	3775	⇑
روبل جدید بلاروس	BYN	17315	⇑
بولیوار جدید ونزوئلا	VEF	3332	⇑
یکصد روپیه نپال	NPR100	32544	⇑
ده روپیه سریلانکا	LKR10	2176	⇑
دینار کویت	KWD	110195	⇑
ریال عمان	OMR	86425	⇑