بازخوانی بحران ارزی دوره سیف / جنجال دلار ۴۲۰۰ تومانی و نااطمینانی‌های بازار ارز

به گزارش تجارت‌نیوز، وقتی همتی جایگزین سیف در بانک مرکزی شد، ولی‌الله سیف در اولین توییت خود پس از برکناری نوشت: برداشتن گام‌های اساسی در اصلاح نظام بانکی به ویژه موسسات مالی غیرمجاز از جمله دستاوردهای این دوره بانک مرکزی بود.

در حالی که سیف پرداخت بدهی موسسات مالی از سوی دولت و بانک مرکزی و رفع بحران آنها را جزء دستاوردهای دوره ریاست خود بر این نهاد می‌داند، اکثر کارشناسان بحران ارزی سال 1397 را نتیجه تصمیم دولت در پرداخت بدهی این موسسات مالی می‌دانند.

از آن جایی که دولت پول لازم برای پرداخت بدهی این موسسات را نداشت، برای این که بتواند بدهی این موسسات را بپردازد مجبور به چاپ پول شد. به گفته محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه این اتفاق بیش از ۳۵ هزار میلیارد تومان برای سیستم بانکی هزینه داشت.

بانک مرکزی برای تامین برای پرداخت بدهی پول چاپ کرد و پایه پولی کشور رشد کرد، رشد پایه پولی منجر به رشد نقدینگی و در نهایت موجب افزایش نرخ تورم شد.

محمد طبیبیان، سعید اسلامی و پویا ناظران سه اقتصاددان نسبت به این اقدام دولت و بانک مرکزی واکنش نشان دادند.

پویا ناظران در تحلیلی با عنوان «روش نادرست افزایش پایه پولی» نوشت: مشکل این بانک‌های زیان‌ده این است که این وام و املاک آنقدر درآمد ماهانه ندارند که هزینه بانک و سود سپرده‌ها را بدهند.

علاوه بر این، دولت و بانک مرکزی در اقدام بعدی دست به ادغام بانک‌های نظامی زدند. ادغام چهار بانک انصار، قوامین، حکمت ایرانیان، مهر اقتصاد و مؤسسه اعتباری کوثر در بانک سپه در روز 11 اسفند ماه سال 1397 با اطلاعیه بانک مرکزی رسما کلید خورد.

کارشناسان نتیجه این اقدام بانک مرکزی و دولت را نیز مانند پرداخت بدهی موسسات اعتباری غیر مجاز در سال 1396 دانستند.

تاثیر اظهارات رییس کل بانک مرکزی بر بازار ارز

طبق آمارهای بانک مرکزی قیمت دلار در روزهای ابتدایی شهریور ماه سال 1392 (ابتدای ریاست سیف) حدود سه هزار و 177 تومان بود، ولی دلار تا پایان دوره وی در سوم مرداد ماه سال 1397 به 9 هزار و 550 تومان رسید، یعنی دلار در طول دوره سیف حدود 200 درصد گران شده است.

سیف در اولین مصاحبه خود پس از برکناری در 26 آبان ماه سال 1397، اعلام کرد سیاست دلار 4200 تومانی خواسته بانک مرکزی نبود و به دولت هشدار داده بودم.

وی در این مصاحبه بیان می‌کند که در گرانی ارز در نیمه دوم سال 1396 به دولت هشدار داده و اصرار بر حفظ نرخ ارز در دامنه مشخص خارج از تصمیم بانک مرکزی بوده است.

آن‌طور که تسنیم گزارش داده وی در دوم بهمن ماه سال ۱۳۹۶ سرمایه‌گذاری در بازار ارز را نااطمینان اعلام کرد و به مردم توصیه کرد: وارد بازار ارز نشوید دلار به‌زودی ارزان می‌شود.

شش روز پس از این اظهارات وی در هشتم بهمن ماه ۱۳۹۶ باز هم از ارزان شدن ارز در روزهای آینده خبر داد و گفت: بازار ارز در حال طی کردن شرایط خاص خود است و التهاباتی که در یک تا دو ماه گذشته رخ داده در حال تعدیل شدن است.

نرخ دلار چند ماه پس از این صحبت‌های سیف در اولین روز اداری تعطیلات نوروزی یعنی روز شش فروردین ماه سال 1397 به پنج هزار تومان رسید و تا پایان دوره ریاست وی یعنی اول مرداد ماه امسال نرخ دلار پایین نیامد بلکه تا کانال 9 هزار تومان نیز پیش رفت، تا این که سکان ریاست کلی بانک مرکزی به عبدالناصر همتی داده شد.

روز 11 اسفند ماه سال 1397 نیز عبدالناصر همتی در گفتگوی ویژه خبر اعلام کرد که دلار به کانال 11 هزار تومان برمی‌گردد. اما این سخنان همتی تاثیری در بازار ارز ایجاد نکرد و تا هفته پایانی اسفند ماه سال 1397 نرخ دلار در کانال 13 هزار تومان در حال نوسان است. باید دید دلار تا پایان سال تا رقمی که همتی اعلام کرده کاهش می‌یابد؟