تنور بازار باز داغ‌تر شد / نرخ ریپو بالاخره افزایش یافت

به گزارش تجارت‌نیوز ، امروز بانک مرکزی جدیدترین گزارش عملیات اجرایی سیاست پولی مربوط به هفته چهارم بهمن ماه 1401 را منتشر کرد. گزارشی که در آن بانک مرکزی خلاصه‌ای از عملکرد هفتگی خود در بازار باز و بازار بین بانکی را برای عموم افشا می‌کند و بر اساس آن، عطش نقدینگی در شبکه بانکی ایران همچنان بالاست. بانک مرکزی نیز در واکنش به این نیاز، سیاست پول‌پاشی در بازار باز و بازار شبانه را در دستور کار خود قرار داده است.

بازار باز و تامین کسری بانک‌ها

عملیات بازار باز در قالب توافق بازخرید یکی از مهم‌ترین روش‌های تامین کسری وجوه برای بانک‌هاست. در این عملیات، بانک‌هایی که با کسری منابع مواجه‌اند، اوراق قرضه در اختیار خود را به بانک‌ها واگذار کرده و در قبال آن، وجه نقد مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند.

بانک‌ها مقروض، موظفندکه در سررسیدی مشخص، اوراق واگذار شده را به طور مجدد و با نرخ سودی مشخص از بانک مرکزی خریداری کنند. به این نرخ، نرخ توافق بازخرید یا ریپو می‌گویند.

زنگ خطر نیاز بانک‌ها به نقدینگی

این هفته و در چهل و نهمین حراج بانک مرکزی در بازار باز با موضع توافق بازخرید، 22 بانک و موسسه اعتباری غیربانکی، سفارش‌های خود برای تامین نقدینگی را به بانک مرکزی ارسال کردند. ارزش این سفارش‌ها بیش از 146 هزار میلیارد تومان بود تا رکورد سفارش‌های ارسالی به بانک مرکزی برای چهارمین هفته متوالی شکسته شود.

بانک مرکزی نیز در پاسخ به این سفارش‌ها و بر اساس سیاست‌های خود مبنی بر کاهش نرخ سود بازار بین بانکی، 120 هزار میلیارد تومان از این درخواست‌ها را پذیرفت و وجوه موردنیاز بانک‌ها را تامین کرد. مدت این توافق بازخرید نیز همچون هفته‌های گذشته، هفت روزه بود.

نکته قابل توجه در مورد عملیات بازار باز این هفته، افزایش حداقل نرخ توافق بازخرید از 21 درصد به 22.5 درصد بود. افزایش شدید تقاضای بانک‌ها برای نقدینگی موجب شد که این نرخ که در 23 هفته گذشته، تنها یک بار تغییر کرده بود، در این هفته افزایش یابد و به بیشترین میزان خود برسد.

لازم به ذکر است که در این هفته، بیش از 130 هزار میلیارد تومان از توافق بازخریدهای قبلی بانک مرکزی سررسید شد.

روند تزریق پول بانک مرکزی در بازار باز و بازار بین بانکی

کاهش دخالت‌ها در بازار شبانه

از سویی دیگر، در هفت روز منتهی به 24 بهمن ماه سال جاری، بانک مرکزی به دخالت در بازار بین بانکی ادامه داد و دو هزار و 500 میلیارد تومان به این بازار تزریق کرد. با این وجود این رقم، کمترین تزریق پول بانک مرکزی در بازار بین بانکی در یک ماه اخیر بود.

بازار بین بانکی، سازوکاری را فراهم می‌کند تا بانک‌هایی که در مراودات روزمره خود دچار کسری می‌شوند، وجوه موردنیاز خود را از بانک‌هایی با مازاد نقدینگی تامین کنند. این استقراض در قالب وام‌هایی با سررسید بسیار کوتاه‌مدت و معمولا یک روزه است. بنابراین به بازار بین بانکی، بازار شبانه و نرخ وام‌های این بازار، نرخ سود بازار شبانه نیز اطلاق می‌شود.