پنهان وآشکار مخاصمه قطر و کشورهای عربی

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در مکالمه تلفنی که چندی پیش با پادشاه سعودی داشته است با لحنی آمرانه یک ضرب‌الاجل سه‌ماهه برای حل بحران میان کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و قطر را تعیین کرد. ترامپ هم چنین اتحاد اعراب و تشکیل جبهه واحد در برابر ایران را خواستار شد!

به گزارش تجارت‌نیوز ، امیر قطر نیز که به تازگی به آمریکا سفر کرده اعلام کرد که با رئیس‌جمهوری این کشور درباره راه‌های حل و فصل بحران در شورای همکاری خلیج‌فارس به توافق رسیده است. امیر قطر افزود: توافق کردیم که بحران خلیج‌فارس به تمامی طرف‌ها و نیز به تلاش‌ها برای مبارزه با تروریسم آسیب می‌زند، و لذا گفت‌وگو تنها راه‌حل این بحران است.

ترامپ در حالی اخیرا تاکید زیادی بر حل بحران خلیج فارس داشته که به نظر می‌رسد افزایش تنش‌ها و بحران‌های منطقه‌ای و لزوم اتحاد اعراب در کنار آمریکا برای حل این بحران‌ها به نفع آن‌ها باعث شده تا کاسه صبر رئیس‌جمهور آمریکا لبریز شده و اینبار با لحنی دستوری یک ضرب‌الاجل برای حل بحران اعراب در خلیج فارس تعیین کند.

البته ناگفته نماند که موضع ترامپ در قبال قطر نیز به صورت محسوسی تغییر یافته چرا که پیشتر رئیس‌جمهوری آمریکا دوحه را بخشی از مشکل می‌دانست ولی امروزه تاکید دارد که قطر در مسیر مبارزه با تروریسم قدم بر می‌دارد و دوست و شریک خوب آمریکا است. رئیس‌جمهور آمریکا که دوحه را حامی تروریسم می‌دانست حتی پا را فراتر گذاشته و در دیدار اخیر خود با امیر قطر اذعان کرد که امارات و عربستان نیز از تروریسم حمایت می‌کردند ولی الان دست از این حمایت برداشته اند! شاید این تغییر موضع بی‌ربط به اقدام دوحه در خرید تسلیحات جنگی از رئیس‌جمهور تاجر مآب آمریکا نباشد چرا که آمریکا یک روز قبل از نشست ترامپ و امیر قطر اعلام کرده بود که قرار است تسلیحات پیشرفته جنگی و موشک‌های لیزری به ارزش ۳۰۰ میلون دلار به قطر بفروشد.

ترامپ در دیدار با امیر قطر نیز بر صفتی از وی دست گذاشت که همواره در دیدار با مقامات عربی بر آن تاکید دارد؛ «مردی در کنار من نشسته که تجهیزات زیادی را از ما می‌خرد، انبوهی از تسلیحات، هواپیما، موشک و بسیاری از چیزهای دیگر». ترامپ می‌کوشد به قطر بفهماند که اگر از ایران دور شود می‌تواند بر بحران به وجود آمده با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس فائق آید به همین دلیل در نشست با امیر قطر بر ضرورت مقابله با ایران تاکید دارد. قطر نیز نشان داده که حاضر است برای پایان دادن به این مساله مواضعی مغایر با مواضع ایران در قبال مسائل منطقه‌ای اتخاذ کند که تازه‌ترین آن‌ها حمایت از تجاوز نظامی اخیر آمریکا به سوریه در کنار عربستان است.

با نگاهی گذرا به تحولات منطقه بسیار حساس خاورمیانه و تجاوز نظامی اخیر آمریکا، انگلیس و فرانسه به سوریه، اوضاع یمن و جنگ فرسایشی در این کشور که تبدیل به باتلاقی برای ائتلاف متجاوز عربی شده، ایران که قدرت منطقه‌ای خود را بر خلاف میل غربی‌ها و اعراب گسترش می‌دهد و توافق هسته‌ای که رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به خروج کشورش از آن هشدار داده، در می‌یابیم که ترامپ بسیار دستپاچه‌تر از قبل برای حل اوضاع در خاورمیانه به نفع خود دست به دامان اعراب شده و دریافته تا زمانی‌که که کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس هم چنان به جنگ با یکدیگر و اختلافات داخلی مشغولند چیزی عاید آمریکا نمی‌شود پس باید یک جبهه عربی یک‌پارچه در برابر ایران علم کند به ویژه آنکه قطر به دلیل طرد شدن از سوی کشورهای عربی به سمت ایران کشیده شد.

آن‌چه که محرز است این است که شرایط برای تحقق این ضرب‌الاجل سه هفته‌ای ترامپ و حل بحران خلیج فارس مهیا نیست چرا که عربستان در تازه‌ترین اقدام خصمانه خود علیه قطر از پروژه کانال «سلوی» پرده برداشت؛ پروژه‌ای که باعث تبدیل شدن قطر به یک جزیره میشود. قرار است که بخش‌ خصوصی عربستان و امارات، تامین مالی این پروژه را که تحت نظارت کامل سعودی‌ها اجرا خواهد شد، برعهده گیرند و شرکت‌های مصری پیشرو در زمینه حفاری کانال‌های آبی، اجرای آن را برعده داشته باشند. یک پایگاه نظامی سعودی نیز در فاصله یک کیلومتری میان مرزهای قطر و کانال دریایی سلوی احداث خواهد شد و بخش باقی مانده نیز به محل دفن زباله‌های هسته‌ای عربستان پس از آغاز فعالیت راکتورهای هسته‌ای این کشور تبدیل شود. قرار است زباله‌های رادیواکتیوی خارج شده از راکتورهای هسته‌ای امارات نیز در دورترین نقطه این کشور و در نزدیکی قطر دفن شوند. این اقدام عربستان نارضایتی آمریکا را برانگیخت به طوری‌که هدر نائورت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به این پروژه گفت که این طرح نه تنها برای حل بحران دوحه سودمند نیست بلکه شدت آن را افزایش می‌دهد.

کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و در راس آن‌ها عربستان هیچ تمایلی برای پایان دادن به این بحران ندارند چرا که عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان اخیرا تاکید کرده که این مسأله در نشست سران عربی در این کشور بررسی نشد. امیر قطر نیز که پیشتر اعلام شده بود برای شرکت در این نشست شخصا به عربستان می‌رود از تصمیم خود منصرف شده و در این نشست شرکت نکرد.

آن‌چه که مشخص است این است که ترامپ در تعامل با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس که حرص و ولع بسیار زیادی برای خرید تسلیحات آمریکایی در مقابل دشمن فرضی خود یعنی ایران بنا به تحریک واشنگتن دارند سود بسیار زیادی به جیب می‌زند و به‌هیچ عنوان نمی‌تواند از این سود سرشار چشم پوشی کند بنابراین مجبور است هرگونه اختلاف میان این کشورها را از بین ببرد. از سوی دیگر عدم اتخاذ مواضع یک‌پارچه از سوی کشورهای عربی در راستای منافع آمریکا در منطقه و کشیده شدن قطر به سمت ایران همه و همه انگیزه‌های قدرتمندی را برای واشنگتن و شخص ترامپ به وجود آورده تا با پادرمیانی بین این کشور و اخیرا با دستور دادن به کشورهای تحریم کننده قطر و در راس آن‌ها عربستان این قضیه را فیصله دهد.

منبع:مهر