میلاد مرادی 
یک کارشناس در گفتگو با تجارت‌نیوز پاسخ داد:
مهاجرت خوزستانی‌ها به گرجستان چقدر جدی است؟
حدود یک دهه است که بنا به دلایل مختلف خروج از استان خوزستان شدت گرفته است. برخی این مهاجرت را به مسائل زیست‌محیطی مانند گرما و ریزگردها ربط می‌دهند و برخی عوامل دیگری را دخیل می‌دانند.
خوزستان از جمله استان‌های ایران است که می‌توان آن را آیینه تمام‌نمای پتانسیل‌های مختلف در جهت توسعه دانست. با این حال، این روزها خبرها حاکی از مهاجرت بالای ساکنین این استان به شهرهای دیگر کشور و بعضا به خارج از کشور است.
به گزارش تجارت‌نیوز، مساله ریزگردها و بحران زیست‌محیطی، عاملی است که در نگاه اول بسیاری از افراد آن را به عنوان تنها دلیل مهاجرین جهت خروج از استان می‌دانند. تا جایی که رئیس مجمع نمایندگان این استان در سال 95 گفته بود به دلیل بحرانهای زیست‌محیطی، بیش از ۹۵ درصد مردم خوزستان میل به مهاجرت از این استان دارند. مهاجرینی که این روزها خبرها حاکی از آن است کشور گرجستان نیز به مقاصد آنها افزوده شده است.
مرتضی افقه، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، در گفتگو با تجارت‌نیوز، برخلاف بسیاری از افراد، تنها مشکل ریزگردها و بحران زیست‌محیطی را در مهاجرت خوزستانی‌ها دخیل نمی‌داند. بلکه عوامل دیگری را نیز در این موضوع دخیل می‌بیند.
این استاد دانشگاه شهید چمران اهواز ابتدا در مورد خبرهایی مبنی بر مهاجرت خوزستانی‌ها به کشور گرجستان می‌گوید: در مورد خاص مهاجرت به گرجستان چیزی نشنیده‌ام. اما شاید به این دلیل که تمایل به خروج از استان خوزستان زیاد است، احتمالا افرادی که قصد خارج از کشور دارند، به کشورهای آسیای میانه بروند. چون در این کشورها نیز زمینه پذیرش بیشتر است.
وی در ادامه می‌افزاید: اما به صورت کلی مهاجرت از استان خوزستان به خارج از کشور بسیار شایع است. حدود یک دهه است که بنا به دلایل مختلف خروج از استان شدت گرفته است. برخی این مهاجرت را به مسائل زیست‌محیطی مانند گرما و ریزگردها ربط می‌دهند. اما از نظر بنده دلایل فرهنگی و اجتماعی و محدودیت‌هایی که در این مورد وجود دارد، نقش بیشتری را در افزایش مهاجرت از استان داشته است.
افقه می‌افزاید: مسائلی مانند ریزگردها و شرجی بودن هوا از قدیم‌الایام کم‌و‌بیش وجود داشته است. اگرچه استان خوزستان به عنوان یک استان مهم اقتصادی همواره مهاجرپذیر بوده است. اما از یک زمانی به بعد، خصوصا بعد از دوره جنگ مقداری محدودیت‌ها بیشتر شد و مسائل قومی را هم نمی‌توان نادیده گرفت.
وی ادامه می‌دهد: در کنار این موضوع، مقداری تنگ‌نظری‌های سیاسی و فرهنگی باعث شده تا نخبگان استان به خارج از خوزستان مهاجرت کنند. بنابراین در این استان نه تنها به لحاظ کمی، بلکه به لحاظ کیفی نیز شاهد مهاجرت نخبگان هستیم. این موضوع باعث شده تا خلاء نیروهای نخبه برای استان ایجاد شود که در نهایت باعث خواهد شد تا خوزستان در یک دور عدم توسعه‌یافتگی قرار بگیرد.
اتفاقا چون استان خوزستان قطب توسعه کشور محسوب می‌شود و دارای صنایع بزرگ است، قاعدتا باید استان مهاجرپذیر باشد. اما وضعیت کاملا متفاوت است.
افقه با اشاره به اینکه موضوع مهاجرت بعد از جنگ تشدید شده است، می‌گوید: امروز نیز همین محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی و ناامنی‌های اقتصادی روز به روز بیشتر شده است. موضوعی که باعث شده با مهاجرت نخبگان، استان خوزستان به لحاظ کیفی از نیروهای نخبه بی‌بهره بماند.
وی در پاسخ به این سوال که سهم بیکاری و مسائل اقتصادی از مهاجرت خوزستانی‌ها چقدر است؟ می‌گوید: اتفاقا چون استان خوزستان قطب توسعه کشور محسوب می‌شود و دارای صنایع بزرگ است، قاعدتا باید استان مهاجرپذیر باشد. اما وضعیت کاملا متفاوت است. مسائل اقتصادی یکی از دلایل مهاجرت است چرا که خود باعث بروز مسائلی شده است. از طرفی نابرابری موجود در استان باعث شده تا بخش کم‌سواد یا کم‌حرفه این استان دچار مشکل شوند. بنابراین بیکاری و نابرابری‌های اقتصادی نیز یکی از عوامل خروج از استان است.
این استاد دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به انواع مهاجرت در استان خوزستان می‌افزاید: یک نوع مهاجرت مربوط به درون خود استان است. بدین صورت که مردم از شهرهای کوچک و محروم به مراکز استان مانند اهواز یا آبادان و خرمشهر، شوشتر، دزفول و… مهاجرت می‌کنند. این مهاجرت‌ها خود باعث ایجاد مسائل اجتماعی و فرهنگی زیادی شده است.
افرادی که به صورت رسمی مهاجرت می‌کنند بیشتر به کشورهای مهاجرت‌پذیر مانند استرالیا، کانادا می‌روند. اما آن دسته از افرادی نیز که به عنوان پناهنده مهاجرت می‌کنند، بیشتر به کشورهای اروپایی می‌روند.
وی ادامه می‌دهد: اما مهاجرت از درون به بیرون نیز وجود دارد. این نوع از مهاجرت بیشتر از اهواز و شهرهای بزرگ‌تر مانند آبادان و خرمشهر به بیرون استان است. استان‌های تهران، کرج و اصفهان به ترتیب سه مقصد اصلی خوزستانی‌ها برای مهاجرت محسوب می‌شوند.
افقه در مورد مهاجرت خوزستانی‌ها به خارج از کشور نیز می‌گوید: افرادی که به صورت رسمی مهاجرت می‌کنند بیشتر به کشورهای مهاجرت‌پذیر مانند استرالیا، کانادا می‌روند. اما آن دسته از افرادی نیز که به عنوان پناهنده مهاجرت می‌کنند، بیشتر به کشورهای اروپایی می‌روند.
وی با اشاره به مشکلات ایجاد شده ناشی از مهاجرت درون استانی در خوزستان می‌گوید: مهاجرت‌های درون استانی در چند وقت اخیر در استان خوزستان زیاد شده است. این موضوع باعث شده تا روستائیان و حاشیه‌نشینان شهرها به شهرهای بزرگ بروندد. خود این مساله باعث ایجاد تضادهای بین‌فرهنگی زیادی شده است.
وی در پایان می‌افزاید: متاسفانه نمایندگان مجلس نیز در این استان دیدگاه آینده‌نگری ندارند و علاوه بر این، محدودیت‌های دیگری نیز به چشم می‌خورد. مثلا کنسرت‌هایی که در شهرهای دیگر برگزار می‌شود، در اینجا با محدودیت‌های بیشتری روبرو است. بنابراین برای ساکنینی که به نحو دیگر فکر می‌کنند، محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی زیادی وجود دارد که خود هیمن موضوع زمینه اصلی برای مهاجرت است.
نظرات