سبدگردانی چه تفاوتی با صندوق سرمایه‌گذاری دارد؟

بازار بورس و اوراق بهادار یکی از مهم‌ترین بازارهای مالی است. سرمایه‌گذاری در بورس به دو شکل مستقیم و غیرمستقیم امکان‌پذیر است. در سرمایه‌گذاری مستقیم، سرمایه‌گذاران با تکیه بر دانش و تخصص شخصی خود به طور مستقل در بازار سرمایه فعالیت می‌کنند. در حالی که در روش غیرمستقیم، مبالغ سرمایه‌گذاری توسط تیم‌های متخصص و دارای مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار مدیریت می‌شود.

افرادی که دانش یا زمان کافی برای سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سرمایه را ندارند، می‌توانند از روش‌های غیر مستقیم مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی استفاده کنند. در ادامه به تفاوت‌های صندوق سرمایه‌گذاری و سبدگردانی می‌پردازیم.

صندوق‌های سرمایه‌گذری

صندوق سرمایه گذاری یک نهاد مالی است که با هدف جمع‌آوری سرمایه‌های خرد و مدیریت این منابع به منظور کسب بازدهی مناسب فعالیت می‌کند. امروزه، انواع مختلفی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار وجود دارند که شامل صندوق‌های سهامی، صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق‌های مختلط، صندوق‌های طلا، صندوق‌های بخشی، صندوق‌های شاخصی و صندوق‌های اهرمی می‌شوند.

صندوق‌ها در نحوه سرمایه‌گذاری به دو دسته کلی صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال و صندوق‌های قابل معامله در بورس یا ETF تقسیم می‌شوند. صندوق‌های سهامی، عمدتاً از اوراق بهادار مانند سهام و حق تقدم سهام تشکیل شده و به دلیل ماهیت متغیر سهام، دارای ریسک بالایی هستند. از این رو، توصیه می‌شود که سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها با افق زمانی بلندمدت صورت پذیرد تا ریسک‌های مربوط به نوسانات بازار کاهش یابد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا نیز که از دسته صندوق‌های کالایی هستند، عمدتاً در گواهی‌های سپرده سکه طلا و شمش طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند. به دلیل اینکه قیمت این دارایی‌ها تحت تأثیر نوسانات قیمت طلا و نرخ ارز است، سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها نیز ترجیحاً باید با دید بلندمدت صورت گیرد.

 

سبدگردانی

روش دیگر سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، مدیریت دارایی توسط سبدگردان است. سبدگردان یک نهاد حقوقی دارای مجوزهای رسمی از سازمان بورس است که پس از انعقاد یک قرارداد با سرمایه‌گذار موظف به سرمایه گذاری برای آن شخص است. سبدگردان‌ به طور مداوم بازارها را تحت نظر دارد و با توجه به تغییرات و نوسانات بازار، استراتژی‌های سرمایه‌گذاری را تنظیم می‌کند. این خدمات معمولاً بر اساس اهداف مالی، میزان تحمل ریسک، میزان سرمایه هر سرمایه‌گذار انجام می‌شود. سبدگردان دارایی‌های مختلفی مانند سهام شرکت‌ها، اوراق خزانه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، و … را خرید و فروش می‌کند تا بتواند بازدهی مطلوبی را برای سرمایه‌گذار فراهم آورد.

سرمایه‌گذاران با مراجعه به سبدگردان و امضای قرارداد، مدیریت دارایی‌های خود را به آنها می‌سپارند. این امر به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با استفاده از دانش و تجربه مشاوران، به بهترین نحو سرمایه‌های خود را مدیریت کنند.

 

تفاوت سبدگردانی و صندوق

در ادامه به طور خلاصه به تفاوت سبدگردانی و صندوق می‌پردازیم:

 

فرآیند متفاوت

در سبدگردانی، ابتدا سبدگردان با طرح سوالات دقیق درباره‌ی اهداف سرمایه‌گذاری، ریسک‌پذیری، شرایط فردی سرمایه‌گذار، پس از انعقاد قرارداد، خرید و فروش را برای سرمایه‌گذار آغاز می‌کند.

اما سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها معمولاً از طریق خرید واحدهای صندوق‌ها انجام می‌شود. سرمایه‌گذار پس از دریافت اطلاعات و مشاوره‌های لازم، یکی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری‌ موجود را که به اهداف و شرایط خود نزدیک است انتخاب کرده و وجه مورد نظر خود را به حساب صندوق واریز می‌کند. همچنین برخی از صندوق‌ها، قابل معامله در بورس هستند و امکان خرید و فروش واحد‌های آن از طریق سامانه‌ معاملاتی کارگزاری‌ها امکان پذیر است.

 

قابلیت اعمال‌نظر

در سبدگردانی، سرمایه‌گذار می‌تواند به طور مستقیم در جریان تصمیمات و استراتژی‌های سرمایه‌گذاری قرار گیرد و نظرات خود را انتقال دهد. اما در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذار تنها می‌تواند پیشرفت‌ها و عملکرد صندوق را از طریق گزارش‌های دوره‌ای که توسط مدیریت صندوق منتشر می‌شود مشاهده نماید.

 

حداقل سرمایه‌گذاری

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ورود با سرمایه‌های محدود امکان‌پذیر است، که این امر به سرمایه‌گذاران با بودجه‌های محدود اجازه می‌دهد تا به خرید واحدها بپردازند. در مقابل، سبدگردانی نیاز به سرمایه اولیه بیشتری دارد تا فرآیند سرمایه‌گذاری آغاز شود.

 

مدت سرمایه‌گذاری

مدت زمان استفاده از خدمات سبدگردانی بر اساس توافق اولیه بین سبدگردان و سرمایه‌گذار تعیین می‌شود، که اغلب به صورت بلندمدت یا میان‌مدت است. قطع همکاری قبل از پایان دوره توافق‌شده ممکن است با پرداخت جریمه‌هایی همراه شود. در مقابل، سرمایه‌گذاری‌ در صندوق‌ها نیاز به تعهد زمانی طولانی‌مدت ندارند و سرمایه‌گذاران می‌توانند در هر زمان واحدهای خود را بفروشند و سرمایه خود را خارج کنند.

در انتها انتخاب بین سبدگردانی و صندوق سرمایه‌گذاری به اهداف مالی و شرایط شخصی هر سرمایه‌گذار بستگی دارد. درک دقیق از هر دو روش و شناخت نیازهای شخصی می‌تواند به افراد در انتخاب آگاهانه کمک کند.