عملکرد روحانی و احمدی‌نژاد در کنترل قیمت‌ مواد غذایی

بر اساس اطلاعات سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، قیمت ۳۵ کالای منتخب غذایی در سال های ۱۳۸۸ یعنی سال آغازین دولت دوم احمدی‌نژاد تا ۱۳۹۵ یعنی سومین سال از عمر دولت حسن روحانی بررسی شده و روی نمودار نقش بسته است.

بر اساس این اطلاعات، محصولات غذایی شامل انواع گوشت و مرغ، تخم مرغ، شیر، کره، پنیر، ماست، انواع برنج ایرانی و خارجی، روغن، حبوبات، انواع میوه، چای و ماکارونی افت و خیز هایی را تجربه کرده‌اند و اطلاعات به دست آمده نشان می‌دهند که از آغاز سال ۱۳۸۸ تا پایان دولت دوم محمود احمدی نژاد یعنی ابتدای سال ۱۳۹۲ قیمت این محصولات هیچ کاهشی را تجربه نکرد و در تمام مدت با روندی افزایشی مواجه بود.

در این دوران قیمت محصولات غذایی ذکر شده بین ۶۷ تا ۴۵۸ درصد رشد داشته و در این موارد تغییرات قیمتی در دولت دوم محمود احمدی‌نژاد افزایشی بود که عمدتا نیز این رشد قیمت ها از ۱۳۰ درصد فراتر رفته است.

گوشت قرمز

بر اساس نمودارهای موجود قیمتی در دو محصول گوشت گوسفندی (مخلوط) و گوشت گوساله به عنوان شاخص‌های گوشت قرمز می‌توان دید که قیمت گوشت قرمز علی‌رغم رشد قیمت نجومی از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ در دولت یازدهم کنترل شده است.

بر اساس آمار گوشت گوسفندی (مخلوط) از مرداد ماه ۱۳۸۸ تا مرداد ماه ۱۳۹۲ معادل ۱۷۹ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد و قیمت آن از حدود کیلویی ۸۰۰۰ تومان به کیلویی حدود ۲۵ هزار تومان رسیده است. در حالی که همین محصول از مرداد ماه ۱۳۹۲ تا اسفند ماه ۱۳۹۵ فقط ۴۳ درصد رشد قیمت داشته و حدود ۱۰ هزار تومان افزایش قیمت کنترل شده را تجربه کرد.

همچنین گوشت گوساله نیز در چهار ساله دولت دهم بعد از تجربه ۲۴۲ درصد افزایش قیمت از حدود ۶۰۰۰ تومان در هر کیلو به ۲۶۰۰۰ تومان افزایش پیدا کرد و همین محصول در دولت یازدهم در مجموع فقط ۲۸ درصد افزایش داشت و در بالاترین حالت به ۳۴۰۰۰ تومان در هر کیلوگرم رسید.

مرغ و تخم مرغ

بر اساس گزارش منتشر شده از سوی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محصولات مرغی شامل گوشت مرغ تازه، تخم مرغ و جوجه یک روزه گوشتی همگی وضعیت کنترل‌شده‌تری در قیمت‌های خود نسبت به دولت دهم تجربه کردند به طوری که گوشت مرغ تازه با وجود تجربه افزایش قیمت ۱۲۲ درصدی در دولت دهم که از ۳۰۰۰ تومان با شیبی نسبتا تند در سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۲ به ۶۵۰۰ تومان ارتقا یافت. در حالی که این محصول در چهار سال بعدی ۱۵ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد و از آخرین قیمت دولت دهم فقط حدود ۱۰۰۰ تومان ارتقای قیمت داشت.

وضعیت تخم مرغ اما با افت و خیز بیشتری همراه بود ولی باز هم با این حال افزایش قیمتی که در دولت یازدهم برای آن رخ داد فقط حدود یک سوم افزایش قیمت چهار ساله دوم دولت احمدی‌نژاد بود. چرا که این محصول از مرداد ۱۳۸۸ تا مرداد ۱۳۹۲ نزدیک به ۱۶۶ درصد افزایش قیمت پیدا کرد در حالی که از مرداد ۹۲ تا مرداد ۱۳۹۵ افزایش قیمت این محصول ۵۶ درصد بود.

جوجه یک روزه یکی از شاخص‌های تعیین قیمت گوشت مرغ در بازار است و با وجود اینکه هر دو دولت دهم و یازدهم تلاشی برای ایجاد ثبات در قیمت آن داشتند ولی به هر حال افزایش قیمت دامن این محصول را هم گرفت گرچه این افزایش قیمت در دولت اول حسن روحانی نسبت به دولت دوم محمود احمدی‌نژاد کمتر از ۵۰ درصد بوده. بر اساس نمودار قیمتی منتشر شده افزایش قیمت جوجه یک روزه گوشتی ۱۱۶ درصد در سال‌های ۸۸ تا ۹۲ بوده که در چهار ساله بعدی این افزایش نهایتا به ۵۴ درصد رسید.

لبنیات

در حوزه لبنیات محصولاتی مانند شیر، کره شامل اولویت یک و قیمت‌گذاری اجباری از سوی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان هستند که معمولا باعث می‌شود قیمتشان نسبت به دیگر موارد به صورت کنترل‌شده‌تری کاهش یا افزایش پیدا کند اما با این حال این محصولات در سال‌های اخیر دستخوش افزایش قیمت‌های قابل توجهی بودند.

بر اساس نمودار آماری قیمت محصولات لبنی هر پاکت یک لیتری ۲.۵ درصد چربی شیر استریل بین سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ در دولت دهم تا ۱۵۶ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد. بعد از یک دوره دو ساله ثبات نسبی با شیبی نسبتا تند رشدی ۱۵۶ درصد در قیمت را تجربه کردند. در حالی که این محصول در سال‌های ۱۳۹۲ تا پایان ۱۳۹۵ با شیبی یکسان تنها ۲۷ درصد افزایش قیمت داشت که نسبت به دوره قبل ۱۲۹ درصد تورم کمتری داشته است.

هر بسته ۱۰۰ گرمی کره پاستوریزه نیز گرچه در دوره احمدی‌نژاد اوج و فرود کمتری را تجربه کرد ولی با شیب یکسان تا ۱۶۸ درصد افزایش قیمت داشت. همین محصول از مرداد ماه ۱۳۹۲ تا مرداد ۱۳۹۳ شیب افزایشی تندی را تجربه کرد و بعد در یک دوره کنترل قیمت قرار گرفت که در مجموع تا پایان اسفند ۱۳۹۵، ۹۳ درصد افزایش قیمت داشته است.

همچنین نمودارها نشان می‌دهد که هر بسته ۴۵۰ گرمی پنیر بین سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۰ قیمتی ثابت حدود ۱۴۰۰ تومان داشته است ولی از مرداد سال ۱۳۹۰ تا مرداد ماه سال ۱۳۹۲ تورم قیمتی این محصول ۱۵۷ درصد بود که در نهایت با بیش از ۲۰۰۰ تومان افزایش قیمت بازار را تحویل دولت بعدی داد، در حالی که در دولت یازدهم یعنی از مرداد ماه ۱۳۹۲ تا پایان اسفند ماه سال ۱۳۹۵ افزایش قیمت پنیر ۴۵۰ گرمی ۳۹ درصد بود و در نهایت به ۴ هزار و ۹۸۰ تومان رسید.

در گروه لبنیات ماست یک کیلویی با ۲.۵ درصد چربی در حالی در دولت احمدی‌نژاد ۱۸۱ درصد تورم قیمتی را تجربه کرد و از نزدیک ۹۰۰ تومان به ۲۵۰۰ تومان رسید که این محصول در سال‌های ۱۳۹۲ تا اسفند ۱۳۹۵ معادل ۲۲ درصد تورم قیمتی داشت و به ۳۰۰۰ تومان رسید.

برنج

بر اساس نمودارهای منتشر شده توسط سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، هر کیلو برنج هاشمی در ابتدای دولت محمود احمدی‌نژاد یعنی مرداد ماه سال ۱۳۸۸، ۲۸۰۰ تومان بود که در یک دوره افزایش قیمت ۱۵۴ درصدی در مرداد ماه سال ۱۳۹۲ به هفت هزار و ۱۱۲ تومان رسید و این در حالی است که در دولت یازدهم روند رشد قیمت این محصول مثبت بود اما با تورم ۷۳ درصدی نسبت به دوره قبل ۸۱ درصد گرانی کمتری را تجربه کرد و در اسفند ماه ۱۳۹۵ به ۱۲ هزار و ۳۰۰ تومان رسید.

اما برنج تایلندی رشدی ۶۸ درصدی را از مرداد ۱۳۸۸ تا مرداد ۱۳۹۲ بعد از سه سال ثبات نسبی تجربه کرد و از ۸۲۵ تومان در هر کیلو به ۲۲۱۴ تومان رسید که در دولت روحانی نیز این محصول با ۵۵ درصد افزایش قیمت به ۳۴۲۴ تومان رسید.

انواع روغن

نمودارهای قیمتی انواع روغن نشان می‌دهد که روغن نباتی پنج کیلویی جامد گر چه در چهار سال دولت دهم ۱۸۳ درصد رشد قیمت داشت و از ۷۸۴۹ تومان به ۲۲۱۷ تومان رسید، اما در دولت یازدهم این محصول تنها شش درصد رشد را تجربه کرد و قیمت نهایی آن در اسفند ماه ۱۳۹۵ به ۲۳۴۵ تومان رسید. این در حالی است که روغن مایع ۸۱۰ گرمی روند مشابهی را طی کرد و در چهار سال دولت دهم ۱۵۹ درصد تورم قیمتی داشت که در چهار سال گذشته این رقم به ۱۳ درصد رسید و قیمت آن در اسفند ماه ۱۳۹۵ به ۵۰۸۴ تومان رسید.

حبوبات

نمودارهای قیمت نشان می‌دهد روند قیمتی انواع حبوبات شامل لپه، لوبیا چیتی، لوبیا قرمز، لوبیا سفید و نخود تقریبا یکسان بوده و تورم میانگین این محصولات در چهار سال دوم دولت احمدی‌نژاد ۴۰۰ درصد بوده که در دولت یازدهم این میانگین برای لپه و نخود به ۱۰۰ درصد و برای لوبیا قرمز، لوبیا سفید و لوبیا چیتی به کمتر از شش درصد رسید.

انواع غلات

وضعیت جو در بازار در سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ تورمی حدودا ۱۶۰ درصدی را تجربه کرد و در دو گونه جو خارجی و جو داخلی تقریبا از ۲۷۰۰ تومان به حدود ۷۰۰۰ تومان رسید که این روند در چهار سال بعدی تعدیل شد و با تورمی حدود ۳۰ درصدی نزدیک به ۲۰۰۰ تومان افزایش یافت.

ذرت در میان غلات در انواع داخلی و وارداتی روند جالبی را پیمود و با وجود آنکه در دولت دهم این محصول به شکل میانگین ۲۳۲ درصد افزایش قیمت داشت ولی افزایش قیمت آن در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ منفی بود. یعنی در حالی که این محصول در گونه‌های داخلی و صادراتی از نزدیک ۲۸۰۰ تومان به طور میانگین ۷۲۰۰ افزایش قیمت داشتند، در سال ۱۳۹۲ تا اسفند ماه ۱۳۹۵ در گونه داخلی با ۳- درصد و در گونه وارداتی با ۹- درصد روند رشد منفی قیمت را طی کردند و به ترتیب قیمت‌های ۸۷۶ و ۹۰۲ تومان را به دست آوردند.

در میان غلات همچنین سبوس و کنجاله سویای وارداتی در سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲ به ترتیب ۲۲۵ و ۱۹۱ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند که این دو محصول در دولت یازدهم به ترتیب تورمی ۴۶ درصدی و چهار درصدی را در دروازه‌های خود به دست آوردند.

انواع میوه

نمودارهای قیمتی انواع میوه در هشت سال گذشته نشان می‌دهد که انواع سیب شامل سیب زرد و قرمز روندی نسبتا مشابه را از نظر افزایش قیمت در دو دولت روحانی و احمدی‌نژاد طی کردند به طوری که سیب زرد در چهار سال دولت دهم ۸۰ درصد و در چهار سال دولت یازدهم با افت و خیزهایی متفاوت ۷۲ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند و سیب قرمز نیز با روندی مشابه در دو دوره دولت‌های دهم و یازدهم به ترتیب تورمی ۶۷ و ۵۲ درصدی داشت.

اما پرتقال تامسون شمال برعکس سیب وضعیتی کاملا متفاوت داشت و حتی توانست در دو مقطع از چهار سال دولت یازدهم رشد منفی را تجربه کند. این در حالی است که این محصول با وجود ثبات نسبی قیمت از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۱ در یک سال پایانی دولت دهم تا ۱۵۹ درصد افزایش قیمت داشت و در مجموع از ۱۳۹۰ تومان به ۳۶۰۵ تومان رسید اما در دولت یازدهم قیمت پرتقال تامسون در عرض یک سال به ۱۷۸۶ تومان کاهش یافت و با وجود رشد ناگهانی در سال ۱۳۹۴ مجددا تا اسفند ماه ۱۳۹۵ به قیمت ۳۱۷۳ تومان رسید که در مجموع نسبت به شروع کار دولت ۱۲- درصد رشد قیمت را به ثبت رساند.

موز به عنوان یک میوه وارداتی گرچه در دولت دهم ۲۸۰ درصد رشد قیمت داشت و از ۱۱۳۶ تومان در هر کیلو به ۴۳۱۹ تومان رسید، در چهار سال بعدی با سقف یک مقطع رشد منفی در نهایت ۱۹ درصد افزایش قیمت داشته و در اسفند ماه ۱۳۹۵ قیمت ۵۱۱۹ تومان در هر کیلو را به ثبت رساند.

وضعیت خرما در هشت سال گذشته مجموعا ۱۴۰ درصد تورم داشت که سهم دولت دهم از این تورم ۱۰۳ درصد و دولت یازدهم ۳۷ درصد بود که بر اساس نمودار قیمتی در مرداد ماه ۱۳۸۸ قیمت این محصول ۲۹۸۱ تومان در هر کیلو، در مرداد ۱۳۹۲ معادل ۶۰۵۵ تومان و در پایان اسفند ۱۳۹۵ معادل ۸۲۷۶ تومان بوده است.

قند و شکر

قند و شکر نیز از آنچه پیش از این در قیمت‌های هشت سال گذشته رفت مستثنی نبوده و هر دو تورمی بالای ۱۵۰ درصد را در دولت دهم تجربه کردند. به طوری که قند در ابتدای سال ۱۳۸۸ معادل ۸۵۲ تومان در هر کیلو بود که ۱۹۱ درصد تورم قیمتی در مرداد ۱۳۹۲ به ۲۴۷۵ تومان رسید در حالی که همین محصول در دولت یازدهم ۴۸ درصد تورم داشت و در اسفند ۱۳۹۵ به ۳۶۵۴ تومان افزایش یافت.

در عین حال شکر سفید نیز وضعیتی مشابه داشت و در دولت دهم با ۱۵۹ درصد افزایش قیمت مواجه بود و از ۷۳۴ تومان در هر کیلو به ۱۹۰۰ تومان رسید که همین محصول در چهار سال بعد فقط ۵۳ درصد تورم را تجربه کرد و تا پایان اسفند ماه ۱۳۹۵ به ۲۹۱۰ تومان افزایش یافت.

چای خارجی

شیب متعادل قیمتی چای در دولت دهم بیش از دو سال و نیم دوام نیاورد و از مرداد ماه ۱۳۹۰ تا پایان دولت احمدی‌نژاد ۲۴۲ درصد تورم را به ثبت رساند که یعنی از ۴۲۹۵ تومان به ۱۴ هزار و ۶۸۶ تومان افزایش یافت. در حالی که در دولت یازدهم این محصول از ثبات بیشتری برخوردار بود و با ۲۹ درصد تورم قیمتی به ۱۸ هزار و ۹۸۵ تومان رسید.

رب گوجه‌فرنگی

رب ۹۰۰ گرمی گوجه‌فرنگی در هشت سال اخیر عموما در ثبات قیمت به سر می‌برد ولی در عرض سال‌های ۱۳۹۱ تا اواسط ۱۳۹۲ بالاترین میزان افزایش قیمت را شاهد بود که البته سهم دولت دهم از ۱۳۷ درصد تورم هشت ساله این محصول ۱۱۷ درصد بود؛ به گونه‌ای که از ۱۵۶۵ تومان در هر ۹۰۰ گرم به ۳۳۹۹ تومان افزایش قیمت رخ داد و در چهار سال بعدی نیز به جز یک سال اول که ۲۰ درصد رشد قیمت به وجود آمد، قیمت این محصول روند ثابتی داشت و در نهایت روی ۴۰۸۷ تومان ثابت شد.

ماکارونی

ماکارونی می‌تواند به نوعی محصول منحصر به فرد این گزارش باشد، چرا که تقریبا می‌توان گفت تنها محصولی است که شیب افزایش قیمت آن در دولت روحانی از دولت آخر احمدی‌نژاد بیشتر بوده. بر اساس نمودار قیمت‌های موجود ماکارونی در چهار ساله دولت دهم تقریبا ۷۵ درصد افزایش قیمت داشت؛ به گونه‌ای که این محصول از ۶۳۶ تومان در هر ۵۰۰ گرم به ۱۱۰۱ تومان رسید. در حالی که شیب افزایش قیمت این محصول از مرداد ماه ۱۳۹۲ تا اسفند ۱۳۹۵ روند یکسان و بی‌افت و صعودش و ۸۲ درصد گرانی را تجربه کرد، به گونه‌ای که در پایان این دوره قیمت ۲۰۲۵ تومان برای ماکارونی به ثبت رسید.