رویای گازی ایران تعبیر می‌شود؟

یکی از آخرین قول‌های وزیر نفت، صادرات ۷۰ میلیارد متر مکعب گاز تا پایان دولت دوازدهم است، قولی که با توجه به ذخایر عظیم گاز در کشور دور از دسترس نیست اما الزامات تحقق این وعده از جمله فراهم بودن زیرساخت‌ها، برقرار بودن روابط سیاسی مطلوب، تعهد کشورهای هدف به قراردادها و… ممکن است فرآیند رسیدن به این هدف را با چالش مواجه کند.

به گزارش تجارت‌نیوز، بیژن زنگنه در حالی وعده صادرات ۷۰ میلیارد مترمکعب گاز را تا پایان دولت دوازدهم داده است که انتقادهایی به جایگاه گازی ایران و سهم ایران در بازارهای جهانی گاز وجود دارد. نقدی که وزیر نفت علت اصلی آن را نیاز داخلی به گاز می داند. با این حال آخرین آمار مبنی بر اینکه صادرات گاز در پنج ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته حاکی از برداشتن قدم بزرگی در راستای تحقق قول وزیر است.

به گفته مهدی جمشیدی‌دانا، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران، صادرات گاز ایران در پنج ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه پارسال افزایش ۶۴ درصدی داشته و مجموع صادرات گاز ایران در پنج ماه نخست امسال به بیش از پنج میلیارد مترمکعب رسیده است.

ایران در پنج ماه نخست امسال به طور میانگین ۳۴,۸ میلیون مترمکعب در روز گاز صادر کرده که این رقم در مدت مشابه پارسال، ۲۱.۳ میلیون مترمکعب در روز بوده است.مجموع صادرات گاز ایران در پنج ماه نخست امسال بیش از پنج میلیارد مترمکعب بوده که این رقم سال گذشته، ۳,۲ میلیارد مترمکعب بوده است.

شرط افزایش صادرات گاز، افزایش تولید گاز است

بی شک شرط افزایش صادرات گاز، افزایش تولید گاز است. شرطی که قسمت اعظم آن با بهره‌برداری از فازهای پارس جنوبی و تکمیل طرح توسعه این میدان گازی تحقق خواهد یافت. در حال حاضر پارس جنوبی شش فاز نیمه‌تمام دارد که طی امسال و سال آینده تمام خواهند شد و تخلیه طبیعی ۲۷ فاز پارس جنوبی صورت می‌گیرد.

فاز ۱۱ نیز طی یک فرآیند ۴۰ ماهه که اکنون یک ماه آن گذشته به بهره‌برداری می‌رسد. به عبارت دیگر کمتر از دو سال آینده ۲۷ فاز پارس جنوبی به جز فاز ۱۱ به بهره‌برداری می‌رسد و میزان تولید از این میدان ۷۰۰ میلیون متر مکعب خواهد بود.

صادرات گاز به عراق

آغاز صادرات گاز به عراق نخستین قدم جدی ایران برای داشتن سهم بیشتر در بازارهای جهانی گاز محسوب می‌شود. در این راستا دو قرارداد با عراق امضا شده و صادرات گاز به عراق از طریق دو خط و از شهرهای نفت شهر و بصره به میزان ٣٠ میلیون متر مکعب صورت خواهد گرفت. صادرات از نفت شهر آغاز شده و به مرور افزایش خواهد یافت، صادرات از بصره نیز تا پایان سال آغاز می‌شود.

به گفته وزیر نفت در فرآیند صادرات گاز به عراق مشکلاتی از نظر پرداخت وجود دارد و بانک‌های ایران با عراق هماهنگ نمی‌شوند، دلیل این موضوع این است که بانک‌های عراق در اختیار آمریکا هستند.

داستان پر ماجرای صادرات گاز به پاکستان

درحالی که بدعهدی پاکستانی‌ها درمورد اجرای قرارداد صادرات گاز از ایران به این کشور باعت برانگیختن تعجب وزیر نفت شده، وی در آخرین اظهارات خود اعلام کرد فکر می‌کنم که سرانجام گاز ایران به پاکستان صادر خواهد شد، اما با توجه به تجربه‌ای که در این سال‌ها به دست آورده‌ام، فکر کنم برای حل این معامله میان ایران و پاکستان (فاینانس و دیگر عملیات تجاری) به یک طرف سوم (Third Party) نیاز است.

زنگنه افزود:شرکت سومی باید احداث بخش پاکستانی خط لوله آی‌پی را به عهده گیرد و ما خیال‌مان درباره پرداخت پول گاز صادراتی راحت باشد. پاکستانی‌ها می‌گویند پول برای احداث خط لوله در خاک پاکستان نداریم و نگرانی‌هایی هم درباره این وجود دارد که اگر خط لوله احداث و گاز هم صادر شود، توان پرداخت پول گاز صادراتی ما را نداشته باشند. تعدادی از شرکت‌های نفت و گاز جهان هستند که علاقه دارند به عنوان طرف سوم در پروژه آی‌پی حاضر شوند، اما هنوز در این مورد نتیجه‌ای حاصل نشده است.

گاز ایران به اروپا می‌رسد؟

درحالی که انتظار می‌رود تعاملات گازی ایران گسترش یابد و این ثروت کشور با بازارهای اروپا هم برسد، وزیر نفت فرآیند صادرات گاز به اروپا را دشوار دانست و گفت صادرات گاز به اروپا با خط لوله دشوار است اما صدور گاز طبیعی مایع شده عملی‌تر است. اروپایی‌ها خواهان خرید گاز از ما هستند اما قیمت‌های بازار اروپا به دلیل گاز روسیه و ال‌ان‌جی آمریکا مطلوب نیست.

صادرات گاز تا پایان سال ۹۶ به ۷۸ میلیون متر مکعب می رسد

بر اساس این گزارش، میزان صادرات گاز به ترکیه در سال ۱۳۹۴، ۳۰ میلیون مترمکعب در روز بوده که این میزان براساس قراردادی که وجود دارد تا سال ۱۳۹۹ افزایش یا کاهشی نخواهد داشت.

صادرات گاز به عمان از سال ۱۳۹۷ و با ۱۰ میلیون مترمکعب در روز آغاز خواهد شد که این میزان در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به ۲۵ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید. صادرات گاز به صورت ال ان جی در سال ۱۳۹۷ با ۱۱ میلیون مترمکعب در روز آغاز می‌شود و در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به ۲۱ میلیون متر مکعب در روز می‌رسد.

صادرات به دیگر کشورهای هدف نیز از سال ۱۳۹۶ به هشت میلیون مترمکعب در روز می‌رسد که این میزان در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، ۳۲ میلیون مترمکعب در روز و در سال ۱۳۹۹ معادل ۴۵ میلیون مترمکعب در روز خواهد بود، به طوری کلی مجموع صادرات گاز طبیعی در سال ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ به ترتیب ۳۰ و ۳۵ میلیون مترمکعب در روز بوده که این میزان در پایان سال ۱۳۹۶ به ۷۸ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید.

منبع: ایسنا