آمریکا می‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند؟
جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ گفته است که آمریکا می‌خواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. پرسش اصلی این است که آیا امریکا می‌تواند این کار را انجام دهد؟
سایت اویل پرایس که ارزیابی‌ها و تحلیل‌های مرتبط با بازار نفت را ارائه می‌دهد در گزارشی این پرسش را مطرح کرده که آیا آمریکا در برنامه ضد‌ایرانی خود با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران موفق خواهد شد یا خیر؟
به گزارش تجارت‌نیوز، جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ گفته است که آمریکا می‌خواهد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. پرسش اصلی این است که آیا امریکا می‌تواند این کار را انجام دهد؟ این فشار از ماه مه بر خریداران نفت ایران از سوی امریکا وارد شده است.
آمریکا می‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند؟ چین، هند، ترکیه و اروپایی‌ها چه خواهند کرد؟
ایران سومین تولیدکننده اوپک و بازارهای جهانی نفت است. آمریکا پس از خروج از برجام، مجددا تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کرده است و تحریم‌های اصلی از ماه اکتبر علیه صنعت نفت ایران اعمال می‌شوند. کره جنوبی واردات نفت از ایران را به حالت تعلیق درآورده است. چین به خرید نفت از ایران ادامه می‌دهد اما تمایلی برای افزایش خرید ندارد.
کاهش بزرگ و اصلی اما از سوی هند دومین واردکننده نفت از ایران بود که در فاصله یکم تا شانزدهم آگوست میزان تولیدش از 706 هزار بشکه در روز به 203 هزار بشکه در روز کاهش یافت. هندوستان تلاش کرده تا موضعی میانه را در مورد نزاع امریکا و ایران اتخاذ کند چرا که علیرغم تحریم‌های آمریکا و خطر مجازات‌های تحریمی علیه خریداران نفت از ایران، هندوستان هنوز هم به واردات نفت و گاز ارزان و در دسترس ایران برای صنعت خود نیاز دارد.
هندوستان 80 درصد از انرژی مورد نیاز خود را وارد می‌کند و ایران سومین عرضه‌کننده انرژی به آن کشور است. ارتباطات تجاری میان تهران و دهلی نو در چند سال گذشته تقویت شده‌اند. اکنون اما هند با فشار رو به افزایشی در روابط خود با ایران مواجه است چرا که امریکا قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. ایران اجازه استفاده از تانکرهای ایرانی و برخورداری از بیمه کشتیرانی را به هندوستان به عنوان مشوقی برای حفظ خرید نفت آن کشور به طرف هندی ارائه داده است.
با این حال، در صورتی که هندوستان از تحریم‌های امریکا علیه ایران پیروی کند، صادرات نفت ایران به روزی حدود 1.5 بشکه کاهش خواهد یافت. گزارش‌ها حاکی از آن است که هند نمی‌خواهد خرید خود را از ایران به طور کامل قطع کرده، بلکه می‌خواند آن را کاهش دهد و همانند چین به خرید نفت از ایران ادامه خواهد داد.
با این حال، هندوستان به سمت منابع تازه‌تری از جمله نفت خام امریکا برای جایگزینی نفت خریداری شده از ایران حرکت خواهد کرد. واردات نفت هند از امریکا به طور مداوم افزایش می‌یابد و در ماه مه 2018 میلادی به 264 هزار بشکه در روز رسید.
علیرغم چین که در جنگ تجاری و تعرفه‌ای با امریکا به سر می‌برد، هند باید روابط خود را با نظام مالی امریکا حفظ کند و نمی‌تواند خود را منزوی کند. در مواجهه با کاهش واردات از ونزوئلا، هندوستان تحت فشار زیادی قرار دارد تا این بار جایگزینی برای نفت ایران پیدا کند. هند به دنبال کسب معافیت از امریکا است تا مجبور نشود واردات نفت خود را از ایران به طور کامل قطع کند.
ترکیه یکی دیگر از وارد کنندگان اصلی نفت از ایران است. ترکیه اما در ماه ژوئن در مقایسه با دوره مشابه در سال گذشته خرید نفت از ایران را به شدت کاهش داد: واردات از ایران از 263 هزار بشکه در روز به 81 هزار بشکه در فاصله مه و ژوئن کاهش یافت. ترکیه درصد جایگزینی نفت خریداری شده از ایران با نفت وارداتی از عراق و روسیه بوده است. انتظار می‌رود ترکیه از تحریم‌های آمریکا علیه ایران پیروی کند.
با این حال، شکاف دیپلماتیکی که اخیرا میان ترکیه با دولت ترامپ ایجاد شده ممکن است انکارا را تشویق کند تا دسترسی خود به نفت ایران را در صورتی که بتواند ورادات نفت را ارزان انجام دهد، حفظ کند. ایران منبع اصلی ارائه انرژی به ترکیه است. ترکیه نیز مانند هندوستان بشدت نیازمند واردات انرژی است. در شش ماهه نخست سال 2018 میلادی ایران 49 درصد از نفت وارداتی ترکیه را تأمین کرده بود.
در فاصله یکم تا شانزدهم آگوست میزان صادرات نفت ایران به اروپا از 465 هزار بشکه در روز به 631 بشکه در روز افزایش یافت. گزارش‌ها نشان می‌دهند که خرید نفت اروپایی‌ها از ایران در تابستان امسال کاهش یافته است چرا که واردکنندگان اروپایی نفت ایران از مجازات‌های تحریمی امریکا هراس دارند. در کنار هندوستان، اروپایی‌ها بیشترین میزان واردات نفت را از ایران پس از لغو تحریم‌ها در ژانویه 2016 میلادی داشته‌اند اما به حدود 415 میلیون بکشه در روز در سال جاری کاهش یافت.
اتحادیه اروپا نشان داده که تمایلی به همراهی با سیاست دولت ترامپ ندارد. اروپایی‌ها تلاش می‌کنند تا توافق هسته‌ای را حفظ کنند و امیدوار هستند تا علیرغم تحریم امریکا بتوانند تجارت با ایران را ادامه دهند. با این حال، علیرغم تمهیدات حقوقی دولت‌های اروپایی برای حفاظت از منافع شرکت‌های اروپایی فعال در ایران، برخی از شرکت‌های اروپایی مانند توتال از ادامه سرمایه گذاری در ایران خودداری کردند چرا که از مجازات‌های سنگین تحریمی امریکایی‌ها می‌ترسند.
در اینجا بار دیگر به پرسشی که در ابتدا مطرح شد می‌پردازیم آیا امریکا موفق خواهد شد صادرات نفت ایران را به صفر کاهش دهد؟ احتمالا خیر. اگرچه به این هدف خیلی نزدیک خواهد شد. اگر واردات نفت ایران از سوی چینی‌ها ثابت بماند و هندوستان و ترکیه نیز واردات را به میزان 50 درصد پیش از سطح دوره قبل از تحریم کاهش دهند و اروپایی‌ها نیز به طور مشابهی خرید نفت از ایران را کاهش دهند، صادرات نفت ایران به کم‌تر از یک میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت.
افزایش قیمت نفت می‌تواند آسیب‌های کاهش خرید نفت را برای ایران تا حدودی کاهش دهد با این حال، تأثیر کاهش خرید نفت ایران بر سیستم اقتصادی ایران امری غیرقابل انکار خواهد بود.
منبع: آفتاب‌نیوز
نظرات