روایت دویچه‌وله از سفر هایکو ماس به تهران / آلمان در تلاش برای حفظ برجام

هایکو ماس ، وزیر امور خارجه آلمان، امروز وارد تهران شد و قرار است با همتای ایرانی‌اش محمدجواد ظریف و همچنین حسن روحانی دیدار کند.

به گزارش تجارت‌نیوز به نقل از دویچه‌وله ، ماس در تلاش است توافق هسته‌ای که در سال 2015 میان ایران و قدرت‌های جهان امضا شد، نجات دهد. با خروج ایالات متحده از برجام، این توافق حالا در آستانه فروپاشی است.

پیش از این سفر، ماس اعلام کرده بود امیدوار است با این دیدار طرفین بتوانند راهی سازنده برای نجات برجام بیابند.

سفر وزیر امور خارجه آلمان به ایران در حالی صورت می‌گیرد که در حال حاضر گمانه‌زنی‌ها در مورد احتمال وقوع درگیری در خاورمیانه افزایش یافته است.

طی ماه‌های گذشته، تحریم‌ها و فشارها از سوی ایالات متحده بر ایران بیشتر شده است.

واشینگتن مدعی شده که ایران قصد حمله به ایالات متحده را دارد و همچنین این کشور را در دست داشتن در عملیات خرابکارانه انفجار چهار نفتکش در بندر امارات متهم کرده است. طی این مدت آمریکا حضور نظامی خود را در منطقه تقویت کرده است.

به دنبال این فشارها، ایران نیز ضرب‌الاجلی 60 روزه را به اتحادیه اروپا برای جبران تحریم‌های آمریکا داده و اعلام کرده پس از هفتم جولای، چارچوب توافقات هسته‌ای محدودتر می‌شود و ایران دیگر هیچ محدودیتی را برای غنی‌سازی اورانیوم رعایت نخواهد کرد. مگر اینکه اروپایی‌ها بتوانند سازوکار موثری برای ادامه تبادلات اقتصادی بیابند.

آلمان چه می‌خواهد؟

بر اساس توافقی که میان سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه حاصل شده، آنها در تلاشند ایران را متقاعد کنند که در برجام باقی بماند و از کاهش تعهدات پس از ضرب‌الاجل هفتم جولای منصرف کنند.

با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و بازگشت تحریم‌ها، اروپا به دنبال تقویت خودمختاری اروپا با ایجاد کانال‌های پرداخت مستقل از ایالات متحده است.

با این حال به نوشته دویچه‌وله، حتی اگر استفاده از این کانال مالی (اینستکس) عملی باشد، دولت آلمان نمی‌تواند کمپانی‌ها را مجبور به انجام تبادلات تجاری با ایران کند.

این نخستین دیدار وزیر امور خارجه آلمان به ایران طی 21 سال گذشته است.

ایران به دنبال راه‌های عملی برای دور زدن تحریم‌های ایالات متحده است. تحریم‌های آمریکا پس از خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای آسیب‌های زیادی به اقتصاد این کشور وارد کرده است.

صادرات نفت ایران کاهش و تورم به شدت افزایش یافته است. ریال بیش از دو سوم از ارزش خود را از دست داده و در حالی که قرار بود مواد غذایی و دارو شامل تحریم‌ها نباشند، در حال حاضر کشور با با کمبود برخی از این کالاها مواجه است.

سفر ماس به تهران در حالی صورت می‌گیرد که از یک‌سو تازه‌ترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر از پایبندی این کشور به برجام می‌دهد و از سوی دیگر به ادعای دویچه‌وله «تندرو»ها در ایران هشدار داده‌اند که اعتمادی به غرب ندارند.

موضع آمریکا چیست؟

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده به تازگی اعلام کرده که به دنبال تغییر رژیم یا جنگ با ایران نیست و حاضر است با این کشور مذاکره کند.

در این راستا، مواضع رئیس‌جمهور آمریکا با جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاملا متفاوت است. بولتون به‌طور قابل توجهی در تشدید تنش‌ها در خارومیانه نقش داشته است.

پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا نیز هفته گذشته، خبر از مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران داده بود. با این حال او گفته بود که لازم است تا ایران مانند «یک کشور عادی» رفتار کند. به نظر می‌رسد در حالی که پومپئو در تلاش است مواضع خود را همسو با ترامپ نشان بدهد اما خواسته‌های او در واقعیت چندان تغییر نکرده است.

چه اتفاقی خواهد افتاد؟

پس از اعزام یگان بمب‌افکن و ناو هواپیمابر آمریکا به خلیج‌فارس، تلاش‌های مختلف دیپلماتیک برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها صورت گرفته است. پس از بازگشت هایکو ماس از ایران، شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن هم قرار است با هدف میانجی‌گری میان ایران و آمریکا به تهران سفر کند.

دونالد ترامپ، نسبت به تصمیم نخست‌وزیر ژاپن ابراز امیدواری کرده و واکنش مثبتی نشان داده است.

عراق و عمان که هر دو روابطی قوی با آمریکا و ایران دارند، در تلاش برای کاهش تنش‌ها میان دو کشور هستند.

به نوشته دویچه‌وله، هدف اصلی این میانجی‌ها در وهله اول باید متقاعد ساختن مقامات هر دو کشور برای انجام مذاکرات باشد. اما این اتفاق تنها در صورتی خواهد افتاد که آمریکا دست‌کم برخی از تحریم‌ها را لغو کند.

در بلندمدت نیز، ثبات تنها در شرایطی به خاورمیانه باز خواهد گشت که توافقی با هدف تامین امنیت تمامی طرف‌های درگیر از جمله ایران و عربستان سعودی حاصل شود.

محمد جواد ظریف پیشتر اعلام کرده بود که اگر عربستان سیاست خود را تغییر دهد، حاضر است به ریاض سفر کند.