میلاد قزللو 
افزایش صادرات ایران‌خودرو به بازارهای منطقه
رونق صنعت خودروسازی به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی اقتصاد کشور، موجب رشد شاخص‌های اقتصادی در سطح کلان می‌شود. تولید صادرات‌محور یکی از ارکان اصلی خودروسازی است که با مشارکت‌های بین‌المللی خودروسازان در حال تحقق‌یافتن است.
گروه صنعتی ایران‌خودرو که پیشانی صنعت خودروسازی کشور است، در این زمینه پیشگام بوده و درصدد است با تولید محصولات باکیفیت و صادرات‌محور، بازارهای خود را گسترش داده و با کسب درآمد ارزی به وضعیت بالانس ارزی رسیده و از منابع دولتی بی‌نیاز شود.
این شرکت با اجرای توافقات بین‌المللی قصد دارد محصولات مشترک تولیدی با خودروسازان مطرح جهان را به زنجیره توزیع آنان صادر کرده و بازار ٨٠ میلیونی داخل را به بازار ٣٠٠ میلیونی منطقه پیوند بزند. ارزآوری یکی از ظرفیت‌های مهم صنعت خودروسازی است و صادرات خودرو یکی از مباحث مهمی است که از سوی همه خودروسازان مطرح جهانی پیگیری می‌شود.
کسب سود از طریق فروش خودرو، لوازم یدکی و همچنین خدمات پس از فروش هدفی است که همه خودروسازان به دنبال آن هستند. در مقوله صادرات شرایط برای همه خودروسازان یکسان نیست و صادرات خودرو با فرازوفرود بسیاری مواجه می‌شود.
ایران‌خودرو به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان خودرو در خاورمیانه در سال‌های اخیر در این بخش حضور نسبتا موفقی داشته است. این شرکت با مشارکت‌های بین‌المللی قصد توسعه بازار محصولات خود را دارد. ایران‌خودرو محصولات تولید مشترک با پژو را به صورت جداگانه به برخی کشورها صادر خواهد کرد.
در مجموع در سال گذشته صادرات خودرو در کشور به دلیل وضع تعرفه‌های مالیاتی و گمرکی جدید در عراق به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار صادرات صنعت خودرو ایران با کاهش مواجه شد. به‌گونه‌ای که مونتاژ خودرو در این کشور را با عدم توجیه اقتصادی همراه می‌کرد. درحال حاضر، مشتری اصلی صادرات ایران‌خودرو عراق است. ایران‌خودرو در عراق خط تولید احداث کرده و محصولات را به صورت SKD (نیمه‌منفصله) ارسال می‌کند.
دولت عراق از ابتدای سال گذشته تعرفه واردات SKD را از صفر درصد، معادل CBU و به ٢٥ درصد افزایش داد اما با مذاکرات بسیاری که از سوی سفیر ایران در عراق و همچنین وزیر صنعت با مقامات عراقی صورت پذیرفت و پس از گذشت یک سال و در اواخر اسفندماه سال گذشته بخش‌نامه جدیدی در عراق صادر شد و وضعیت گمرکات به روال گذشته بازگشته است.
برنامه ایران‌خودرو برای توسعه صادرات
از جذابیت‌هایی که موجب ایجاد و توسعه بازار برای محصولات خودروسازان می‌شود، استانداردهای آلایندگی یورو ٦، حجم بالای موتور و گیربکس اتوماتیک است. برای این منظور ایران‌خودرو برنامه‌های متعددی را برای دستیابی به شرایط مطلوب صادرات محصول تدارک دیده است؛ ازجمله اینکه قرار است محصولات اتوماتیک تا پایان سال از طریق واحد تحقیق و توسعه ایران‌خودرو به سبد محصولات اضافه شود. طبق بررسی‌های بازار صورت‌گرفته، تقاضا در بازارهای لبنان، سوریه، عراق، الجزایر و تونس روی خودروهای اتوماتیک است.
در مجموع، در حال حاضر نیاز بازارهای صادراتی برای محصولات اتوماتیک بر خودروهای دستی غالب است، در بازارهایی مثل آفریقا نیز که محصولات ایران‌خودرو مشکلی از نظر سطح استاندارد ندارد، تقاضای غالب بر خودروهای اتوماتیک است. برهمین‌اساس ایران‌خودرو تلاش می‌کند تا محصولات خود را با گیربکس اتوماتیک تولید و عرضه کند. درحال حاضر مذاکراتی با شرکت پژو صورت گرفته تا پژو ٢٠٧ اتوماتیک در آینده‌ای نزدیک وارد بازار شود. پروژه دیگر ایران‌خودرو تولید پارس‌اتوماتیک است که امسال وارد بازار خواهد شد.
ایران‌خودرو با رسیدن به این اهداف و برخورداری از محصولات اتوماتیک صادرات ٢٠ هزاردستگاهی در سال جاری را به ثبت خواهد رساند که البته این آمار بدون درنظرگرفتن محصولات پژو خواهد بود. طبق قرارداد، ٣٠ درصد از محصولات پژو باید صادر شود.
توزیع محصولات ایکاپ
منافع و عواید حاصل از صادرات ایکاپ به صورت مشترک برای دو شرکت ایران‌خودرو و پژو خواهد بود. محصولات مشترک در شبکه توزیع پژو صادر خواهد شد و طبق توافقات صورت‌گرفته در برخی از بازارهای منطقه که ایران‌خودرو بر آن تسلط و شناخت کافی دارد، صادرات به صورت انحصاری برعهده این شرکت خواهد بود و بدیهی است صادرات و توزیع در بازارهایی که پژو از شبکه گسترده و نمایندگی برخوردار است، صرفه بیشتری خواهد داشت.
احیای بازارهای صادراتی ایران‌خودرو
از سوی دیگر در سال جاری با توجه به رفع محدودیت گمرکی در عراق، خط تولید سمند جدید در این کشور راه‌اندازی شده است. سمند جدید از داشبورد مدل سورن بهره می‌برد و اولین محموله آن نیز صادر شده است. صادرات به بازار کردستان عراق نیز به دلیل بالا رفتن سطوح استانداردی آنها، در سه سال اخیر متوقف شده بود. ایران‌خودرو موفق شد در این بازار صادرات خود را با محموله‌ای از پارس و ٤٠٥ مجدد آغاز کند.
صادرات به بازار سوریه هم از سال گذشته دوباره فعال شده و ایران‌خودرو قصد دارد در نمایشگاه خودروی این کشور در سال جاری با سه محصول جدید ٢٠٧ اتوماتیک، هایما و اچ‌سی کراس حضور پیدا کند.
با تلاش‌ها و پیگیری‌های صورت‌گرفته، ایران‌خودرو موفق شد در سال گذشته استاندارد EAC (استاندارد اتحادیه اوراسیا) را برای شش محصول به دست آورد و در کنار آن مذاکراتی را برای صادرات به قزاقستان برای تأمین شبکه تاکسی‌رانی این کشور انجام داده است. همچنین در سال گذشته ٣٠٠ دستگاه دنا به الجزایر صادر کرده و در حال حاضر مراحل همولوگیشن یا همان اخذ تأییدیه استاندارد محصول رانا در این کشور در دست اقدام است.
از سویی دیگر مراحل همولوگیشن رانا در کشور تونس پایان یافته و به‌زودی مذاکرات نهایی برای صادرات این خودرو صورت خواهد گرفت. همچنین همولوگیشن دنا نیز در تونس درحال پیگیری است. این در حالی است که سطح استاندارد در این کشور بسیار بالاست. همچنین ایران‌خودرو در نظر دارد بازار کشور افغانستان را به‌عنوان بازاری که در این سال‌ها مغفول مانده، از طریق ایجاد نمایندگی مستقیم راه‌اندازی کند.
راه‌اندازی خط تولید ایران‌خودرو در کشورهای هدف
تغییر رویکرد ایران‌خودرو از سرمایه‌گذاری مستقیم به ارائه خدمات فنی و مهندسی و سرمایه‌گذاری طرف مقابل در کشورهای هدف صادراتی، موجب شده تا در سال‌های اخیر با کشورهای مختلف مذاکراتی را برای احداث سایت تولیدی انجام دهد.
برهمین‌مبنا طبق مذاکراتی که میان ایران‌خودرو با آذربایجان صورت گرفته، به‌زودی سایت تولیدی در شهر نفتچاله این کشور راه‌اندازی می‌شود. درحال‌حاضر عملیات ساختمانی احداث سایت به‌خوبی پیش رفته و تجهیز خطوط درحال پیگیری است. با توجه به شناخت مردم آذربایجان از خودروی سمند، این خودرو اولین محصول تولیدی این سایت خواهد بود. در فاز دوم نیز در قالب برنامه‌ای سه‌ساله سایر محصولات ایران‌خودرو شامل دنا و سورن در این خط تولید خواهد شد.
با بررسی‌های بازار که از سوی ایران‌خودرو صورت گرفته، اولویت این شرکت در صادرات، اتحادیه گمرکی اوراسیا شامل روسیه، قرقیزستان، بلاروس، ارمنستان و قزاقستان است. ایران‌خودرو در سال گذشته از طریق اداره استاندارد قزاقستان موفق شد تقریبا روی تمام محصولات خود شامل سورن، سورن توربو، دنا و رانا گواهی این اتحادیه را کسب کند. این شرکت از طریق بلاروس و قزاقستان وارد این اتحادیه شده است. جمهوری اسلامی ایران قصد دارد از طریق دولت به این اتحادیه بپیوندد.
ایران‌خودرو در صدد است مونتاژ در بلاروس را آغاز کند تا بتواند در این حوزه بدون پرداخت گمرک فعالیت کند.
تجربه ناموفق ایران‌خودرو در گذشته در سرمایه‌گذاری مستقیم در کشورهای دیگر و احداث سایت تولیدی که دستخوش تحولات سیاسی در این کشورها و تعطیلی آن شد، این شرکت را برآن داشت تا به صورت ارائه خدمات فنی و مهندسی در راه‌اندازی سایت‌های تولیدی مشارکت کند.
ایران‌خودرو با رویکرد فعلی در صادرات محصول به صورت احداث سایت با سرمایه طرف مقابل یا ارسال کامل محصول در کنار مشارکت‌های بین‌المللی که صادرات ٣٠درصدی محصولات مشترک را هدف قرار داده است، به دنبال نقش‌آفرینی در بازارهای بین‌المللی و کسب سهم مناسب از آن است. این امر نیز مستلزم تولید رقابتی و باکیفیت است که با توسعه محصولات و عرضه محصولات مدرن و به‌روز محقق خواهد شد.
نظرات