چالش‌ها و فرصت‌های شانگهای
سازمان شانگهای براساس یک سازمان امنیتی بوده و پیشتر چین و فدراسیون روسیه برای مقابله با تهدیدات ناتو و تهدیدات جنبش‌ها یا جریان‌های فکری افراطی یا جریان‌های تروریستی افراطی و مذهبی تاسیس کردند و بحث‌های اقتصادی بعدا از ۲۰۱۴ به این طرف به آن اضافه شد. آنجا هم بحث‌ها در ارتباط با اقتصاد، نفت، گاز و فعالیت‌های مربوط به آب شیرین بود و دنبال این بودند تا یک بازار تجاری منطقه‌ای در چارچوب شانگهای ایجاد شود و این ها همه به صورت پروژه‌های اقتصادی در داخل شانگهای مطرح است.
اینکه ایران وارد این سازمان شد، البته الان یک مرحله از مراحلی که باید برای عضویت طی کند را طی کرده و بعد از آن باید با تک‌تک کشورهای عضو مذاکرات دو جانبه انجام دهد. نظرات آنها را جلب کند و موافقت همه به صورت اجماع برای اجلاس بعدی تهیه شود و گزارشات مذاکرات و موافقتنامه‌های دو جانبه تکمیل و به رای گذاشته شود. ولی ورود به یک سازمان منطقه‌ای آنهم در سطح شانگهای به خودی خود اقدام مثبتی است و برای همین ایران سال‌ها تقاضا می‌کرد که به عنوان یک عضو دائم پذیرفته شود و بیشتر به خاطر مخالفت تاجیکستان این امر تحقق نمی‌یافت.
ولی پروژه‌های اقتصادی که وجود دارد وایران می‌خواهد بهره‌برداری کند، یک بخش مربوط به جاده ابریشم یا یک کمربند یک راه، است که ایران به نوعی از پیوستن به آن محروم شده و چینی‌ها فعلا راه را از مسیر دیگری پیش می‌برند. ولی در هر صورت تحقق واحد پول مشترک در کوتاه‌مدت دور از انتظار و بسیار جاه‌طلبانه است و به این راحتی نیست.
دستیابی به پول واحد مستلزم طی کردن مراحل زیادی است و باید به لحاظ سیاسی خیلی با هم نزدیک شوند و همه استانداردهای جهانی که بر فعالیت‌های اقتصادی حاکم است را بپذیرند. ایران اکنون عضو اف ای تی اف نیست و کشورهای دیگر هستند و اگر ایران بخواهد در پروژه‌های اقتصادی اینجا فعال باشد، برای جابجایی پول باید با نظام پولی جهانی هماهنگ باشد و بدون پیوستن به اف ای تی اف مقدور نخواهد بود.
این پیوستن یک ظرفیت‌ها یا فرصت‌هایی برای ایران تولید می‌کند ولی بهره‌برداری از این فرصت‌ها مستلزم این است که ایران در داخل هم توانمندی‌های خود را در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی افزایش دهد. مثل برداشتن تحریم‌ها یا الحاق و پذیرش عضویت دراف ای تی اف یا بکاربستن استاندارهای اف ای تی اف برای ایران بسیار مهم است. شفاف‌سازی در مناسبات مالی اقتصادی اهمیت دارد و مثل سابق نیست.
یک نظامی هست که همه باید رفتارهای شفافی در داخل این نظام مالی، اقتصادی داشته باشند. لذا می‌توان گفت در نگاه اول در کلیات یک گام مثبت است ولی تا ایران توانمندی‌های خود را بالا ببرد و موانع بین‌المللی بر سر راه مناسبات مالی جهانی را از میان بردارد و بگذرد و بتواند از این ظرفیت‌ها استفاده کند، زمان خواهد برد. در حقیقت آینده مناسبات و نحوه تعامل ایران با جامعه جهانی مهم است.
بهر حال دو عضو دائم شورای امنیت که عضو ۱+۵ هم هستند از بازیگران اصلی سازمان شانگهای هستند و اگر ایران نتواند تنش‌زدایی کند و برجام را احیا نماید، تنش‌های سیاسی وامنیتی بزرگی پیش رو خواهد داشت و پرونده دوباره به شورای امنیت خواهد رفت و اینکه روسیه و چین بخواهند علیه ایران رای دهند و از آن طرف ایران بخواهد مناسبات خود را با این دو کشور در داخل شانگهای افزایش دهد، خیلی وضعیت پیچیده‌ای خواهد بود. درواقع برجام نقش دارد و نقش زیادی هم دارد، برای اینکه مناسبات ایران را با جامعه جهانی عادی می‌کند. جامعه جهانی یعنی کشورهای جامعه جهانی که در راس آنها دو عضودائم شورای امنیت یعنی چین و فدراسیون روسیه هم هستند.
منبع: آرمان ملی
نظرات