پرسش روز: چند سالی است که از شکل‌گیری اکوسیستم استارتاپی در ایران می‌گذرد. اما هنوز استارتاپی به ارزش بالای یک میلیارد دلار یا در اصطلاح یونی‌کورن در کشور شکل نگرفته است. علت چیست؟ پاسخ کارشناس: چرا در ایران استارتاپ یونی‌کورنی یا به اصطلاح استارتاپی با ارزش یک میلیارد دلار وجود ندارد؛ پرسشی که پاسخ به آن سخت به نطر نمی‌رسد. نکته این است که داشتن یا نداشتن یک استارتاپ یک میلیارد دلاری در شرایط فعلی کشور عجیب به نظر نمی‌رسد. وجود یک استارتاپ با ارزش بالای یک میلیارد دلار محصول یک یا دو سیاست نیست. با توجه به تحریم‌ها، رشد اقتصادی منفی و اتفاقاتی که در این چند سال رخ داده است؛ در حال حاضر حتی شرکت‌های سنتی ما نیز با با افت ارزش روبه رو هستند. پدیده شکل‌گیری یون‌کورن در وهله نخست محصول وجود اقتصاد پویا و بالنده است که اساسا کارآفرینی، نوآوری و سرمایه‌گذاری از اجزای این اقتصاد محسوب می‌شوند. زمانی که اقتصاد بسته‌ای در کشور وجود داشته باشد و روز به روز هم آب برود چرا باید شرکتی ناگهان یونی‌کورن شود و ارزش بالای یک میلیارد دلار داشته باشد؟ با چه سرمایه و منابع انسانی؟ در شرایطی که منابع اولیه برای تولید دچار چالش هستند و نیروی انسانی در حال مهاجرت از کشور. وقتی در شهرهای بزرگ می‌خواهید کسب‌وکاری راه‌اندازی کنید، هزاران مانع وجود دارد. زمین گران، نیروی انسانی‌گران و هزاران مشکل دیگر. حقوق و دستمزدها با نظارت دولت و به‌صورت دستوری معین می‌شود. تامین مالی از طریق بازار سرمایه ممکن نیست. بانک‌ها وام نمی‌دهند. اجازه نمی‌دهیم سرمایه‌گذار خارجی حضور داشته باشد یا استارتاپ ایرانی در بازار خارج از کشور فعالیت کند. به دلیل تحریم رابطه با دنیا قطع است. زمانی که رابطه ما با دنیا قطع است، طبیعتا هیچ کسب‌وکاری بزرگ نمی‌شود و استارتاپ‌ها نیز مانند باقی کسب‌وکارها هستند. تقریبا تمام یونی‌کورن‌هایی که در دنیا وجود دارند، هم در جذب سرمایه و هم در توسعه بازار فراتر از کشور خودشان عمل کردند. البته چین و آمریکا دو کشور مستثنی هستند. چین به واسطه جمعیت زیاد و اقتصاد بزرگی که دارد، خودش مانند یک دنیا عمل می‌کند. ایالات متحده نیز همینطور؛ هم کشور بزرگی است و هم اقتصاد بسیار بزرگی دارد. در این دو کشور استارتاپ‌ها می‌توانند یونی‌کورن شوند و فقط در بازار داخلی کار کنند. ولی باز هم تقریبا تمامی استارتاپ‌های یونی‌کورنی سرمایه‌گذاران خارجی دارند و در بازار بین‌المللی سرویس را ارائه می‌دهند. در نهایت انتظار یونی‌کورن داشتن در ایران انتظار غلطی است. البته این هیچ ربطی به دولت‌ها ندارد، مگر استارتاپ‌های یونی‌کورنی را دولت‌های آن‌ها ساختند؟ وظیفه اصلی دولت این است که اقتصاد بزرگ و شرایط را فراهم کند. شرایط استارتاپ‌های کشور ما متاثر از بنگاه‌های اقتصادی و شرایط اقتصادی هستند. منبع: تجارت‌نیوز
