تاثیر واردات و بورس کالا بر بازار خودرو
پرسش روز
در رده‌بندی بزرگترین خودروسازهای جهان در این سال جایگاه نوزدهم به ایران رسیده است. آیا این رده‌بندی بر اساس معیارهای درستی صورت گرفته است؟ واردات چقدر در صنعت خودروسازی ایران تاثیر دارد؟
پاسخ کارشناس
رتبه ایران در بین خودروسازان جهان مهم نیست. این رتبه‌بندی‌ها تنها جنبه شعاری دارد. اگر معیار کمیت باشد، با وضعیتی که صنعت خودروسازی ایران دارد، دلیلی بر پیشرفته بودن آن نیست. اما اگر بحث همه عوامل، یعنی کیفیت، کمیت، قیمت و رضایت مصرف‌کننده باشد، قطعا در آخرین رتبه جهانی قرار می‌گیریم. سیاست‌گذاران علاقه دارند با طرح این مباحث ضعف‌های خود را پنهان کنند. به نظر نمی‌رسد آنها با این نوع سیاست‌گذاری بتوانند مشکلات موجود را حل کنند و حرکت مثبتی در این زمینه انجام دهند.
مونتاژ فعالیت مثبتی در صنعت خودروسازی است؟
مونتاژ کاری کاملا درست و اقتصادی است. اما در خودروسازی ایران اصلا به درستی انجام نمی‌شود. هیچ ایرادی ندارد که در کشور انواع خودروها مونتاژ شود. این اقدامات بسیار درست و بجا است. اما به شرطی که در چرخه درست و رقابتی شکل بگیرد. اما اگر این مونتاژ به واردات قطعات بی‌کیفیت محدود شود، شرط درست بودن چرخه مونتاژ رعایت نشده است. مونتاژ در همه دنیا انجام می‌شود. در صنعت مونتاژ سعی می‌شود بخشی از قطعات در شرایط رقابتی در داخل کشور تولید شود. اما نه در انحصار کامل. مونتاژی که در شرایط انحصاری صورت می‌گیرد، تبعات زیست محیطی، اقتصادی و فرهنگی زیادی را در پی دارد. متاسفانه برخی تفکرات حاکم در صنعت خودروسازی کشور وجود دارد که اجازه پیشرفت را به این صنعت نمی‌دهد.
مونتاژ خودروهای چینی کار خوبی است. تا سال ۲۰۳۰ حدود ۹۰ درصد خودروهای جهان متعلق به چین خواهد بود. کیفیت خودروهای چینی نیز بالا است. البته نه در حد خودروهای ژاپنی آلمانی و کره‌ای. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که خودروهای این کشور به نسبت تجهیزات و قیمت آنها در سطح مناسبی قرار دارند. اما اگر این خودروها در ایران مونتاژ و قطعات بی‌کیفیت ایرانی به آنها اضافه شوند، در نهایت نیز با قیمت بالا به دست مصرف‌کننده برسند، منظقی نیست. البته برخی از قطعه‌سازان در کشور هستند که می‌توانند قطعات با کیفیت تولید کنند. اما برخی از افرادی که از انحصار موجود در این صنعت سود می‌برند، جلوی این کار را می‌گیرند.
واردات چقدر در صنعت خودروسازی کشور تاثیر دارد؟
همانطور که صادرات مقدس است، واردات مقدس است. همانطور که کشور تمایل به صادرات محصولات ممتاز خود دارد، باید تمایل به وارد کردن خودروهای خوب و با کیفیت جهان را نیز داشته باشد. اگر خودرو به شکل رقابتی و بدون قید و شرط وارد شود و همه افراد اجازه وارد کردن خودرو داشته باشند، تمام اقشار ایرانی می‌توانند خودروی با کیفیت و با قیمت مناسب خریداری کنند. اگر واردات به این صورت آزاد شود، مصرف‌کننده می‌تواند با ۵۰ میلیون تومان یک خودروی چینی با کیفیت را بخرد. اما به نظر نمی‌رسد اجازه آزادسازی واردات داده شود.
واردات خودرو نباید به دست خودروسازان و قطعه‌سازان انجام شود. اما اگر دولت و مجلس بخواهد وظیفه شرعی، قانونی و انسانی خود در برابر مردم را انجام دهد، باید واردات را بدون انحصار آزاد کند. آن هم با یک تعرفه معقول ۱۰ درصد. البته این تعرفه نیز باید برای تنها یک یا دو سال اعمال شود. اما اگر دولت بخواهد تابع افرادی که از شرایط فعلی سود می‌برند باشد، واردات را به شکل انحصاری آزاد می‌کند.
با ورود خودروهای خارجی به ایران، کیفیت و ایمنی خودروها بالا می‌رود. همچنین مسائل محیط زیستی و اقتصادی نیز در کنار آن بهبود می‌یابد. یکی از شروط عملی شدن آن، تفکیک وزارت صمت است. تا زمانی که وزارت صمت تفکیک نشود و وزارت بازرگانی در جهت واردات خودرو تنها تصمیم‌گیری نکند، شرایط به همین روند ادامه خواهد داشت. دولت نباید نگران خروج ارز از کشور باشد.
مردم ایران درست مانند همه افراد دنیا، عقلانیت دارند. خودشان می‌دانند کدام خودرو را مصرف کنند و نیازی به تصمیم‌گیری برای آنها نیست. مرگ هر ایرانی چیزی حدود ۴۰ تا ۵۰ میلیارد تومان به کشور خسارت می‌زند. یک سوم بودجه درمانی کشور نیز مربوط به تصادفات است. با آزادسازی واردات خودرو به کشور، میزان تصادفات و مشکلات موجود در کشور کاهش می‌یابد و ارز خارج شده از کشور را جبران می‌کند.
چرا خودروسازان در عرضه مشکل دارند؟
صنعت خودرو در عرضه محصولات مشکل ندارد. بلکه مشکل را بعضی عوامل داخلی و خارجی صنعت برای آن ایجاد می‌کنند.
سیاست خودروسازان و افراد وابسته به آنها، آشفته‌سازی بازار است. آنها ادعا می‌کنند در سال یک میلیون و ۴۰۰ هزار خودرو تولید می‌کنند. اما در قرعه‌کشی سامانه یکپارچه وزارت صمت، ۱۷ هزار خودرو قرعه‌کشی شد. در این فرایند، خودرو به افرادی که نیازمند واقعی هستند، نمی‌رسد.
اصل قرعه‌کشی یک توطئه است. فقط به شرطی که این فرایند از دست وزارت صمت خارج و تمام خودروها توسط یک سیستم عرضه شود، در شرایط فعلی می‌توان آن را اجرا کرد.
اگر این اتفاق بیافتد، قیمت خودرو به نصف قیمت فعلی می‌رسد. البته باید به این نکته توجه کرد که قیمت واقعی خودروهای ایرانی یک دهم قیمت فعلی است. قیمت یک خودرو باید معادل چهار تا شش ماه حقوق هر کارمند باشد. اما نه خودروهایی مثل پراید و سمند، بلکه خودروهایی در حد مزدا۳ مدل ۲۰۲۲٫ سامانه یکپارچه تخصیص خودرو در جهت به‌هم ریختن بازار است. عرضه خودرو در بورس کالا نیز مانند همین سامانه، تا زمانی که دست وزارت صمت است، به بهبود اوضاع فعلی کمکی نمی‌کند.
منبع: تجارت‌نیوز
نظرات