منتورهای اکوسیستم استارتاپی؛ از مقبولیت تا ابهام در صلاحیت

به گزارش تجارت‌نیوز ، از ابتدای شکل‌گیری اکوسیستم استارتاپی در کشور، افرادی تحت عنوان منتور، در رویدادهای استارتاپی حضور داشتند که عملکردشان از همان ابتدا با انتقاد بخشی از کارشناسان مواجه بود. اما واکنش اغلب فعالان حوزه استارتاپی نسبت به فعالیت منتورها مثبت بود که به مرور زمان این رویکرد تغییر یافت و دامنه انتقادات بسیار گسترده‌تر از قبل شد.
«منتور» که ترجمه آن مرشد یا مربی است، به فردی گفته می‌شود که دانش و تجربه خود را در اختیار افرادی قرار می‌دهد که تجربیات کمتری در یک حوزه خاص دارند.

ظهور منتورها

در ابتدای شکل‌گیری اکوسیستم استارتاپی، منتورهای حوزه کسب‌وکار و استارتاپ با حضور در رویدادهای مختلف به خصوص «استارتاپ ویکندها» سعی بر شناساندن فضای منتورشیپ در کشور داشتند. این منتورها در زمینه تدوین طرح کسب‌وکار مدل‌های درآمدی، مدل کسب‌وکار و… مشاوره‌هایی به تیم‌های استارتاپی در ابتدای تولدشان ارائه می‌دادند.
با گذشت زمان، منتورشیپ شکل متفاوتی به خود گرفت و جدا از شتابدهنده‌ها یا مراکز نوآوری به صورت مستقل توسط منتورها در اکوسیستم استارتاپی ارائه شد.

برخی از این منتورشیپ‌ها به صورت تخصصی در زمینه‌های مختلفی چون محصول، بازاریابی، برنامه‌نویسی، دیجیتال مارکتینگ و… ارائه می‌شد که اتفاقات خوبی را رقم زد.

مشکل اصلی منتورها چه بود؟

اما مشکل این بود که منتورهای تخصصی، در کنار مشاوره‌های حوزه خود، به منتور عمومی حوزه کسب‌وکار نیز تبدیل شدند و بر مسائلی چون راه‌اندازی کسب‌وکار یا بازاریابی و… ورود کردند. این باعث شد که بسیاری از کسب‌وکارهای نوپا، با اعتماد بر منتورشیپ‌های عمومی به مشکلات عمده‌ای در بازار کسب‌وکار بر بخورند و با پرداخت مبالغ نسبتا بالایی در ازای مشاوره، با مشکلات مالی نیز روبه‌رو شدند.

برخی دیگر از این منتورها، صرفا با دانستن اصطلاحات و شناخت فضاهای استارتاپی و نداشتن تجربه راه‌اندازی کسب‌وکار، مشغول منتورشیپ به استارتاپ‌ها شدند. همین بی‌تجربگی و تفاوت بین دنیای تئوری و دنیای واقعی کسب‌وکارها، استارتاپ‌ها را با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو کرد.

نگاه یک منتور تخصصی

دانیال حامی، دانشجوی پزشکی و منتور سلامت در این باره می‌گوید: «منتور باید توانایی ارائه دانش‌های ابتدایی و تصمیم‌گیری را داشته باشد، همچنین نیاز است به مباحث رگولاتوری آشنا بوده و فضای آن صنعت را بشناسد. به ترندهای جهانی آشنا بوده و تا می‌تواند در تدوین ارزش‌های پیشنهادی به کارآفرینان کمک کند و البته بر وضعیت بازار آن حوزه مسلط باشد. در رویدادها و جلسات منتورشیپ بتواند سوالاتی بپرسد که تیم‌ها را به فکر و حل مسئله وا دارد. منتور نباید «جواب» باشد، بلکه باید تیم‌ها را به سمت پاسخ‌های صحیح هدایت کند».

حامی اضافه کرد: «منتورشیپ، به دلیل بدیع بودن اکوسیستم، صرفا به رویدادها محدود می‌شود. در حالی‌که منتورشیپ به صورت ارتباط مداوم با منتورها در مسیر رشد کسب‌وکار است. بسیاری از منتورها کسب‌وکار خود را دارند و همین تجربه کافی را در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دهد اما همیشه وضعیت به این شکل نیست».

این منتور حوزه سلامت در بررسی وضعیت منتورشیپ اکوسیستم استارتاپی ایران گفت: «بسیاری از افراد که مشاور کسب‌وکارهای مختلف هستند و دانش کافی دارند، اما با اکوسیستم استارتاپی و مقوله استارتاپی آشنایی مناسبی ندارند. بسیاری از منتورهای اکوسیستم با رزومه‌های تقلبی مشغول مشاوره دادن به استارتاپ‌ها هستند و صرفا در اکوسیستم با ساختن پرسونال برند خود مشغول کار شدند و همین نتیجه مورد نیاز را در مقایسه با اکوسیستم استارتاپی جهانی در برنداشت. تیم‌های استارتاپی در «ارلی استیج» نیاز بسیاری به منتورشیپ دارند و نیاز دارند توسط آنها به صنعت مسلط شوند».

استارتاپ‌ها در اکوسیستم استارتاپی، با مشکلات مختلفی روبه‌رو هستند، گویا بخش منتورشیپ نیز به جای تسهیل، به این مشکلات می‌افزاید.

آخرین اخبار حوزه استارتاپ و تکنولوژی را اینجا در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.