محمد امین سامنی 
«تجارت‌نیوز» گزارش می‌دهد:
معیار مهم برای گرمایش جهانی؛ آستانه ۱.۵ درجه سانتیگراد چیست؟
سرویس تغییرات آب‌وهوایی کوپرنیک اعلام کرد که جهان از آستانه ۱.۵ درجه سانتیگراد گرمایش جهانی عبور کرده است. اما این گزاره به چه معناست؟
به گزارش تجارت‌نیوز، سرویس تغییرات آب‌وهوایی کوپرنیک اعلام کرد که دمای زمین در ۱۲ ماه منتهی به ۳۱ ژانویه ۲۰۲۴ به طور متوسط ۱.۵۲ درجه سانتیگراد بالاتر از سطح پیش از صنعتی بوده است. این موضوع، عبور از اولین آستانه مهم توافق پاریس را در مورد گرمایش جهانی نشان می‌دهد.
توافق پاریس کشورها را متعهد به حفظ افزایش دمای جهانی «به زیر 2 درجه سانتیگراد بالاتر از سطح پیش از صنعتی شدن» و «تلاش برای محدود کردن آن به 1.5 درجه سانتیگراد» کرده است. در واقع بشر باید تلاش کند دمای زمین، در مقایسه با دوران قبل از صنعتی شدن، بیشتر از این حدود افزایش نیابد.
ویکی‌پدیا در این مورد توضیح می‌دهد: «گزارش ویژه ۱.۵ درجه سانتیگراد گرم شدن زمین، گزارشی است که توسط هیئت بین دولتی تغییرات آب‌وهوایی (IPCC) در ۸ اکتبر ۲۰۱۸ منتشر شده‌است...یافته کلیدی در این گزارش این است که رسیدن به هدفی در محدوده ۱.۵ درجه سانتیگراد (۲.۷ درجه فارنهایت) افزایش امکان‌پذیر است، اما برای رسیدن به آن به کاهش گسترده انتشار گازهای گلخانه‌ای و دگرگونی‌های سریع، گسترده و بی‌سابقه در همه جنبه‌های جامعه نیازمند است. بعلاوه، این گزارش نشان می‌دهد که محدود کردن گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه سانتیگراد، در مقایسه با ۲ درجه سانتیگراد، موجب کاهش تأثیرات چالش‌برانگیز بر اکوسیستم، سلامت و رفاه انسان می‌شود و افزایش دمای ۲ درجه سانتیگراد باعث تشدید پدیده آب‌وهوای غیرعادی و افزایش سطح دریاها و نیز کاهش یخ دریای قطب شمال، سفید شدن مرجان‌ها، و از بین رفتن اکوسیستم‌ها، از جمله تاثیرهای شدید دیگر می‌شود.»
همشهری آنلاین نیز گرمایش جهانی (Global warming) را اینگونه تعریف کرده است: «افزایش میانگین درجه حرارت زمین در نزدیکی سطح آن».
اما چگونه می‌توانیم بفهمیم که جهان از آستانه ۱.۵ درجه سانتیگراد عبور کرده است و این اعداد چه اهمیتی در مورد گرمایش جهانی دارند؟
مشکلات اندازه‌گیری گرمایش جهانی
برای اندازه گیری گرمایش جهانی و آستانه ۱.۵ درجه سانتگراد دو چالش عمده وجود دارد:
- سطوح پیش از صنعتی: هیئت بین دولتی تغییرات آب‌وهوا (IPCC) از میانگین دمای ۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰ استفاده می‌کند، اما در آن دوره هیچ رکورد ابزاری قابل اعتمادی وجود نداشت و دانشمندان به تقریب‌ها و مجموعه داده‌های مختلفی اتکا می‌کنند که هر کدام نقطه شروع متفاوتی برای 1.5 درجه سانتیگراد ارائه می‌دهند.
- دمای میانگین جهانی: تعریف دقیقی از چگونگی محاسبه و بازه زمانی آن وجود ندارد. میانگین روزانه، سالانه یا چند ساله؟ نوسانات فصلی و پدیده‌های طبیعی مانند ال نینو و لا نینو بر این دماها تأثیر می‌گذارند.
راه‌حل‌های جایگزین
- استفاده از میانگین ۲۰ ساله از سال جاری: گروهی از اداره هواشناسی بریتانیا پیشنهاد می‌کنند که به جای نگاه به داده‌های گذشته، از پیش‌بینی‌های آینده نیز برای سنجش گرمایش جهانی استفاده شود.
- تبدیل بالا و پایین‌های سالانه دمای جهانی به یک خط روند: این روش زمان عبور از آستانه 1.5 درجه سانتیگراد را نشان می‌دهد. این روش نیاز به سال‌ها داده تاریخی ندارد، اما میانگین ۲۰ ساله IPCC را ارائه نمی‌دهد.
هیچ کدام از این راه‌حل‌های برای سنجش گرمایش جهانی و آستانه 1.5 درجه سانتیگراد کامل نیستند، اما با نزدیک شدن به اولین آستانه پاریس، حل این پیچیدگی‌ها به یک موضوع مهم تبدیل شده است.
اهمیت تعیین دقیق آستانه 1.5 درجه
- آگاهی از وضعیت فعلی: دولت‌ها و مردم باید از عبور از این نقطه عطف مهم آگاه باشند تا اقدامات لازم را برای مقابله با گرمایش جهانی انجام دهند.
- تعهدات بین‌المللی: عبور از این آستانه تعهدات جدیدی را برای کشورها در چارچوب توافق پاریس ایجاد می‌کند.
پیچیدگی‌های اندازه‌گیری عبور از 1.5 درجه سانتیگراد، چالشی مهم در مسیر مقابله با گرمایش جهانی است. یافتن راه‌حلی دقیق و قابل اعتماد برای تعیین این آستانه، گامی ضروری برای حفظ دمای زمین در سطوح قابل قبول و جلوگیری از پیامدهای فاجعه‌بار تغییرات آب‌وهوایی خواهد بود.
هدف صفر خالص انتشار گازهای گلخانه‌ای
برای جلوگیری از افزایش گرمایش جهانی و تحقق تعهدات در این زمینه، لازم است که انتشار گازهای گلخانه‌ای به طور کامل متوقف شود. این هدف به عنوان هدف صفر خالص انتشار گازهای گلخانه‌ای شناخته می‌شود.
راه‌های رسیدن به هدف صفر خالص
- استفاده از منابع انرژی تجدید‌پذیر: مانند انرژی خورشیدی، بادی و آبی،
- افزایش راندمان انرژی: کاهش مصرف انرژی در صنعت، حمل و نقل و ساختمان‌ها،
- جنگل‌کاری: جنگل‌ها دی‌اکسید کربن را از جو جذب می‌کنند.
عبور از آستانه ۱.۵ درجه سانتیگراد و افزایش گرمایش جهانی زنگی خطر جدیدی برای آینده زمین است. اکنون زمان آن است که برای رسیدن به هدف صفر خالص انتشار گازهای گلخانه‌ای و جلوگیری از گرمایش بیشتر کره زمین اقداماتی جدی انجام دهیم.
اخبار حوزه محیط زیست و تغییرات اقلیمی را در صفحه اقتصاد سبز تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات