میلاد قزللو 
اجرای سرمایه‌گذاری‌های خارجی مشترک با ایده برد-برد در دولت تدبیر و امید
وزارت صنعت، معدن و تجارت در دولت تدبیر فرصت‌های بزرگی برای سرمایه‌گذاری خارجی در کشور با ایده برد-برد فراهم کرد که پراکندگی جغرافیایی طرح‌های دارای سرمایه‌گذاری خارجی از نکات قابل توجه در این زمینه است.
دولت یازدهم زمانی زمام امور را در دست گرفت که بخش‌های اقتصادی در شرایط سختی قرار داشتند و ضمن تعمیق شرایط رکودی، محدودیت‌های زیادی برای توسعه فعالیت‌ها به ویژه در حوزه صنعت، معدن و تجارت وجود داشت.
در ابتدای استقرار دولت یازدهم باید شرایطی فراهم می‌شد که این روند متوقف و اقدامات لازم در مسیر اصلاح، بهبود و رشد قرار می‌گرفت.
بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده در کوتاه‌مدت و میان‌مدت و بر اساس اقدامات انجام شده در چهار سال اخیر، شرایط نسبتا مطلوبی در حوزه‌های مختلف صنعتی، معدنی و تجاری به وجود آمد، روند منفی مولفه‌های اصلی رکود متوقف شد و شاخص‌های صنعت، معدن و تجارت رشد چشمگیری داشت. شاخص‌هایی که برخی از آنها رکوردی در طول دوران انقلاب اسلامی برای جهش و تحقق اهداف آتی نظام جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
کارنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت به عنوان موتور محرکه و پیشران عرصه اقتصاد به ویژه تولید، کارآفرینی و اشتغال بیانگر عزم جدی این وزارت برای تحقق اهداف سیاست‌های کلان کشور به ویژه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، تحقق منویات رهبر معظم انقلاب اسلامی و سیاست‌های کلان دولت تدبیر و امید است.
تصویب ۱۷۲ طرح با سرمایه‌گذاری خارجی هشت میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلاری
دولت یازدهم با تسهیل شرایط برای حضور بخش خصوصی و نیز بهره‌گیری از نتایج ملموس توافق‌نامه برجام، میزان سرمایه‌گذاری‌های خارجی را افزایش داد و توانست با برنامه‌ریزی‌های درست و اصولی در بخش‌های صنعت، معدن و تجارت طرح‌های نیمه‌تمامی که میراث بی‌تدبیری‌های گذشته بود را به سرانجام مقصود برساند. در همین راستا ۱۷۲ طرح با سرمایه‌گذاری خارجی به ارزش هشت میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار از ابتدای شهریور ۹۲ تاکنون در دولت یازدهم به تصویب رسید. ۳۶ مورد از این طرح‌ها در سال ۹۴ و با یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار، ۶۵ مورد در سال ۹۵ و با سرمایه خارجی پنج میلیارد و ۳۲ میلیون دلار و ۷۷ مورد پس از توافق‌نامه برجام با میزان سرمایه پنج میلیارد و ۵۳ میلیون دلار مصوب شدند.
از سوی دیگر تعداد طرح‌های در دست اجرا با استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی از شهریور ماه ۹۲ تاکنون ۸۹ طرح است که ۲۳ طرح مربوط به سال ۹۴، ۳۸ طرح مربوط به سال ۹۵ و ۴۴ طرح دیگر پس از برجام هستند و همچنین تعداد واحدهای در حال بهره‌برداری در همین حوزه ۸۳ طرح است که ۱۳ طرح آن در سال ۹۴ و ۳۳ طرح پس از برجام عمدتا به شکل افزایش سرمایه شرکای خارجی و یا سرمایه‌گذاری در شرکت‌های موجود بوده و ۲۷ طرح دیگر مربوط به سال ۹۵ است.
همچنین اشتغال پیش‌بینی شده مصوب برای این طرح‌ها، از ابتدای شهریور ۹۲ تاکنون، ۲۲ هزار و ۱۶۳ نفر است که پنج هزار و ۴۱ نفر برای سال ۹۴، ۹ هزار و ۹۴۱ نفر برای سال ۹۵ و تعداد ۱۱ هزار و ۴۵۲ نفر برای پس از برجام پیش‌بینی شده بود.
پراکندگی جغرافیایی طرح‌های دارای سرمایه‌گذاری خارجی
پراکندگی جغرافیایی برخی طرح‌های دارای سرمایه‌گذاری خارجی از ابتدای سال ۹۳ تا پایان سال ۹۵ در استان‌های آذربایجان غربی، اصفهان، البرز، خراسان شمالی، زنجان، سیستان و بلوچستان، قزوین و کردستان بوده است.
ایجاد پارک صنعتی سلماس در آذربایجان غربی با مشارکت ۱۰۰ درصدی چینی‌ها با گروه توسعه گستر جاده ابریشم به میزان سرمایه‌گذاری خارجی ۷۰۰ میلیون دلار، طرح تولید خودروی سیتروئن اصفهان با مشارکت ۵۰ درصدی طرف فرانسوی با شرکت تولید خودرو سامیار کاشان به میزان سرمایه خارجی ۱۶۸ میلیون و ۳۶۰ هزار دلار، واحد تولید سیگار در اشتهارد البرز با مشارکت ۱۰۰ درصدی شرکت اماراتی با شرکت بی ای تی پارس به میزان سرمایه خارجی ۱۱۳ میلیون و ۱۹۵ هزار دلار و همچنین طرح احداث پالایشگاه برای تولید بنزین معمولی بدون سرب در بجنورد با مشارکت ۱۰۰ درصدی طرف اسپانیایی با شرکت سیما تک ۳۰۰۰ با حجم سرمایه‌گذاری خارجی سه میلیارد و ۱۳۸ میلیون و ۴۱۴ هزار دلاری تنها بخشی از طرح‌هایی است که با استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی در دولت تدبیر و امید به تصویب رسید.
همچنین در استان زنجان، دو طرح تولید شمش چدن زنجان با مشارکت ۹۵ درصدی چینی‌ها با شرکت ریخته‌گری پیوسته سهند و طرح تولید انواع شمش فولاد ساده کربنی و کم آلیاژی ایجرود با مشارکت ۱۰۰ درصدی چینی‌ها با شرکت مجتمع فولاد و آهن جاده ابریشم به تصویب رسید. حجم سرمایه‌گذاری خارجی این طرح‌ها به ترتیب ۲۰۰ میلیون و ۴۵۰ هزار دلار و ۱۲۳ میلیون دلار بود.
احداث مجتمع کارخانجات فولادسازی چابهار با مشارکت ۴۵ درصدی شرکت‌هایی از کره جنوبی، ژاپن و اتریش با مجتمع پولاد کاویان پاسارگاد با حجم سرمایه‌گذاری ۲۸۶ میلیون و ۸۰۳ هزار دلاری نیز در چارچوب استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی برای تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام بود.
همچنین طرح خرید کارخانجات، خطوط تولید، علائم و نام‌های شرکت بهداد شیمی قزوین با مشارکت ۱۰۰ درصدی طرف آلمانی با شرکت ایرانی فارکو شیمی با حجم سرمایه‌گذاری ۱۷۳ میلیون و ۳۰۱ هزار دلاری و واحد تولید کنسانتره آهن، گندله آهن اسفنجی خام سقز با مشارکت ۱۰۰ درصدی شرکت عراقی به میزان سرمایه‌گذاری ۴۳۰ میلیون دلاری از دیگر طرح‌هایی بود که با استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی به تصویب رسید.
اما در ایران فرصت‌های بزرگی برای سرمایه‌گذاری خارجی دارد و دولت تدبیر و امید اجرای سرمایه‌گذاری‌های مشترک با ایده برد-برد، تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای مختلفی را با کشورهای اروپایی، آسیایی و آمریکایی تصویب کرد.
در زمینه صنعت خودروسازی، دو سرمایه‌گذاری مشترک ایران‌خودرو با فرانسوی‌ها برای تولید خودروی سواری و ایران‌خودرو آذربایجان با طرف چینی برای تولید و مونتاژ خودروهای MG در کلاس سواری دو نمونه مهم به شمار می‌رود.
در حوزه ساخت توربین به تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری مشترک ایدرو با طرف ایتالیایی برای ساخت توربین‌های گازی Single Shaft در کلاس F و در حوزه لوازم خانگی نیز به تفاهم‌نامه‌های گلدیران و دو شرکت سام الکترونیک و تکوین الکترونیک به صورت مشترک با کره‌ای‌ها برای تولید انواع یخچال و فریزر، ماشین لباسشویی و تلویزیون می‌توان اشاره کرد.
در همین حوزه به سرمایه‌گذاری مشترک شرکت بین‌المللی آیریا ونداد کسری با طرف ترکیه‌ای برای تولید ساندویچ‌ساز برقی خانگی، مخلوط‌کن برقی، آب‌میوه‌گیری برقی خانگی، چای‌ساز برقی، جاروبرقی خشک و تر و تلویزیون‌های رنگی LED و LCD نیز می‌توان اشاره کرد و در زمینه تولید تابلوهای برق صنعتی شرکت جابون یک قرارداد همکاری با فرانسوی‌ها امضا کرد.
همچنین شرکت وارثان راه ملل در حوزه تجهیزات پزشکی تفاهم‌نامه‌ای با شرکتی از کره جنوبی برای تولید کیسه خون داشت و کنسرسیوم سازندگان دستگاه‌های دیالیز ایران برای تولید دستگاه دیالیز با ایتالیایی‌ها قراردادی به امضا رساند و در حوزه تولید واگن مسافری مترو دو شرکت واگن پارس و تامکار قراردادهایی را با شرکت‌هایی از ایتالیا و فرانسه امضا کردند.
دولت یازدهم در حوزه بهبود کسب و کار قدم‌های مثبتی برداشت و سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در این حوزه به تصویب رسید که احداث فروشگاه چند منظوره شرکت دهکده نیاوران طبرستان به صورت سرمایه‌گذاری مشترک با روسی‌ها و سرمایه‌گذاری مشترک شرکت ایده گزین ارتباطات روماک با شرکتی از امارات متحده عربی برای ارائه خدمات اینترنتی حمل و نقل شهری و کرایه اتومبیل (snapp) دو نمونه از این سرمایه‌گذاری‌های مشترک بود. همچنین شرکت اس ام اس گروه پارس برای تاسیس واحد خدمات فنی و مهندسی سرمایه‌گذاری مشترکی با شرکت‌های آلمانی و ایتالیایی داشت.
در حوزه پتروشیمی نیز قرارداد همکاری شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران با شرکت ایتالیایی برای تولید کامپاند صنایع پایین‌دستی پتروشیمی و قرارداد همکاری شرکت تامکار با طرف فرانسوی برای پروژه کوره‌های ریفرمر پتروشیمی و فولاد از قراردادهای قابل ذکر است. از سوی دیگر شرکت فارکو شیمی سرمایه‌گذاری مشترکی با طرف آلمانی برای خرید کارخانجات، خطوط تولید، علائم و نام‌های شرکت بهداد شیمی اجرا کرد و شرکت هنکل پاک‌وش برای تولید مواد شوینده سرمایه‌گذاری مشترک دیگری با آلمانی‌ها داشت. همچنین برای افزایش تولید یو پی وی سی شرکت آلدورا چلیک درب ارومیه سرمایه‌گذاری مشترکی با طرف ترکیه‌ای اجرا کرد.
اجرای سرمایه‌گذاری‌های مشترک با خارجی‌ها به حوزه تولید و اشتغال کشور جان تازه‌ای بخشید و سبب رونق واحدهای تولیدی مختلف کشور شد. پروژه تولید پارچه رومبلی و روپشتی شرکت صنایع نساجی آیدین منسوجات با سرمایه‌گذاری مشترک ترک‌ها، تولید بطری شیشه‌ای در پرمیس جام پرمیس با سرمایه‌گذاری مشترک آلمانی‌ها و پروژه شیرآلات کنترلی ایدرو با سرمایه‌گذاری مشترک ایتالیایی‌ها در دولت تدبیر و امید به تصویب رسید و اجرایی شد.
همچنین شرکت اتحاد عطر آریا سرمایه‌گذاری مشترکی با شرکت‌هایی از امارات متحده عربی و هندوستان در زمینه تولید مواد موثره گیاهی، ادوکلن و عطر اجرا کرد و در حوزه کاغذ نیز شرکت پردیس کاغذ پاژ برای تولید کاغذ فلوتینگ از ضایعات کاغذ و مقوا سرمایه‌گذاری مشترک با شرکتی از چین داشت. از سوی دیگر شرکت مایر ملنهوف تهران به صورت سرمایه‌گذاری مشترک با اتریشی‌ها در طرح چاپ و تولید جعبه و مقوای خود افزایش سرمایه‌گذاری کرد.
در حوزه صنایع غذایی نیز می‌توان به سرمایه‌گذاری مشترک شرکت فرآورده‌های لبنی بل روزانه با طرف فرانسوی خود برای تولید انواع شیر استریلیزه، پنیر ایرانی به روش فراپالایش، پنیر خامه‌ای و پنیر فرآوری شده (پروسس) اشاره کرد.
اما در زمینه فولاد و مواد معدنی قرارداد همکاری شرکت پارس کهن دیار پارسیان با شرکتی از کره جنوبی برای ایجاد واحد فولادی در چابهار و سرمایه‌گذاری مشترک شرکت ذوب و نورد زرفام با طرف هندوستانی خود برای تولید شمش بیلت فولاد ساده کربنی و کم آلیاژی به صورت خرید سهام از موارد قابل توجه بود. همچنین شرکت مواد معدنی آریا ورنا برای تولید کربنات کلسیم و پودر کربنات کلسیم سرمایه‌گذاری مشترکی با یک شرکت کانادایی اجرا کرد.
نظرات