صبح را چگونه شروع کنیم؟

اولین کاری که شما بعد از بیدار شدن از خواب انجام می‌دهید چیست؟ من با اینکه زیاد درگیر فناوری نیستم، مشخصا اولین کاری که بعد از بیدار شدن انجام می‌دهم این است که گوشی‌ام را برمی‌دارم. دلیلش ساده است. چون باید زنگ آلارم گوشی را خاموش کنم.

اما هنگامی‌که گوشی را برداشتم، تازه قضیه شروع می‌شود. سری به یکی از شبکه‌های اجتماعی می‌زنم. من خیلی در شبکه‌های اجتماعی فعال نیستم. برای همین صرفا نگاهی گذرا می‌کنم و برمی‌خیزم؛ اما مسئله برای خیلی از انسان‌های مدرنی که بیشتر از امثال من فعالیت اجتماعی دارند، فرق می‌کند.

آن‌ها وقتی گوشی را برمی‌دارند، همان اول صبح بخش زیادی از ذهن، وقت و انرژی‌شان صرف همین شبکه‌های اجتماعی می‌شود. سپس ازآنجایی‌که شاغل هستند، برمی‌خیزند، احتمالا صبحانه‌ای می‌خورند و می‌روند تا به کارشان برسد.

اولین کاری که پشت میز کار انجام می‌دهید چیست؟

در ادامه بگذارید سوال دیگری بپرسم. اولین چیزی که شما وقتی پشت میز کار خود می‌نشینید انجام می‌دهید، چیست؟ منطقی است که احتمالا پیش از هر چیزی کامپیوتر را روشن کنیم. بعدش چه؟

ما در ایران خیلی از ایمیل به‌عنوان ابزار کاری استفاده نمی‌کنیم، اما درجاهایی که ایمیل یک ابزار جدی‌ برای کار است، آدم‌ها پیش از همه ایمیل یا شاید پیام‌هایی را که در برنامه‌های پیام‌رسان دریافت کرده‌اند چک می‌کنند.

نوشیدن قهوه یکی از راه‌های انرژی گرفتن و افزایش هوشیاری در هنگام صبح است.

راستش رفتار من هم خیلی بهتر از این نیست. ابتدا همین اپلیکیشن‌های پیام‌رسان را باز می‌کنم و سپس سراغ یوتیوب می‌روم.
اما همه این کارها یک مشکل عمده دارند. آن‌هم این است که همان اول صبح، در زمانی که بیشترین انرژی و تمرکز را دارم، خود را مشغول چیزهایی می‌کنم که نباید بکنم.

پس صبح را چگونه باید آغاز کرد؟

این مسئله برای من موضوع جالبی بود؛ زیرا به‌وضوح می‌دیدم که با این کار چقدر انرژی از دست می‌دهم. برای همین مطالعاتی در این مورد کرده‌ام که می‌خواهم نتایج آن را در ادامه با شما به اشتراک بگذارم.

روش بهتر برای آغاز صبح روز کاری این است که یک برنامه‌ریزی خلاصه انجام دهیم. منظور از خلاصه هم این است که صرفا چند دقیقه روی آن‌وقت بگذاریم نه اینکه مثلا یک ساعت را برای آن صرف کنیم. این برنامه‌ریزی خلاصه شامل کنار هم چیدن یا شاید آماده‌سازی مقدمات کارهایی هست که باید در طول روز انجام دهیم.

چیدن یک برنامه اجرایی با جزئیات به تمرکز و جلوگیری از انحراف ذهنی کمک می‌کند.

برای اینکه بدانیم باید چه چیزهایی را آماده کنیم و ذهن خود را کجا متمرکز کنیم، می‌توانیم این‌گونه فکر کنیم. فرض کنید روز کاری تمام‌شده است و شما می‌خواهید محل کار را با این حس که شما امروز کارایی بالایی داشتید و به چیزهای مهمی دست‌یافته‌اید ترک کنید. این چیزهایی مهم چه‌ها هستند؟

این فکر به افراد کمک می‌کند که تفاوت کارهای ضروری که سریع باید انجام شوند و کارهای خیلی مهم را بفهمند. با پاسخ دادن به این سؤال می‌توانید بفهمید که در آغاز صبح، باید روی چه چیزی متمرکز شوید.

یک برنامه اجرایی

وقتی مشخص کردید که روی چه چیزی متمرکز شوید، باید یک برنامه اجرایی برای روز (حداقل یک برنامه‌ ذهنی) بچینید. برنامه‌ای که در آن فرآیند‌ها و کارهایی که باید انجام دهید تکه‌تکه تفکیک شده باشند و دقیقا مشخص شده باشد که برای اجرای آن‌ها چه‌کارهایی باید انجام دهید.

هر چه اهداف و برنامه‌هایی که در لیست خود می‌نویسید صریح‌، دقیق و جزئی باشند، شانس اجرای آن‌ها و عملی شدنشان بیشتر می‌شوند.

همچنین داشتن این نقشه ریزبه‌ریز از مسیری که باید طی کنید، شما از دام افکار کلی و پیچیده که معمولا به انتها رسیدن آن‌ها سخت است دور نگاه می‌دارد. ازاین‌روی میزان تعلل در کار کاهش و سطح تمرکز افزایش می‌یابد.

وقتی این فهرست را تهیه کردید، باید آن را اولویت‌بندی کنید. این اولویت‌بندی باید بر اساس دو فاکتور ضرورت و اهمیت انجام شود. این روش اولویت‌بندی یکی از بهترین روش‌های کاربردی مدیریت زمان نیز هست.

با توجه به اینکه با گذشت روز تمرکز و اراده ما کم می‌شود، بهتر است عادت کنیم کارهای چالش‌برانگیز و نیازمند تفکر را همان اول صبح انجام دهیم.

ما آدم‌ها هنگامی‌که تازه از خواب بیدار می‌شویم، میزان اراده و خودکنترلی بالایی داریم. هر چه زمان می‌گذرد، خسته می‌شویم، انرژی‌مان از دست می‌رود و قدرت اراده و خودکنترلی ما هم کمتر می‌شود.

به همین دلیل هم هست که برخی از شرکت‌های در دنیا مکانی را برای چرت میانه روز اختصاص می‌دهند؛ زیرا این چرت میانه روز به‌وضوح تمرکز و بازدهی افراد را افزایش می‌دهد.

اما این چرت میانه روز در همه‌جا عملی نشده است. در نتیجه تنها زمان پرانرژی و پر اراده ما همان صبح است. این اراده و انرژی بیشتر هنگام صبح دلیل خوبی است که ما را مجاب کند کارهای پر چالش و سخت را در همان اول صبح انجام دهیم.

در انتهای کار

این برنامه‌ریزی برای آغاز روز کمتر از ۱۵ دقیقه طول می‌کشد و باعث می‌شود شما تصمیمات مهم را در همان ساعات پرانرژی و متمرکز خود بگیرید و همین کار ساده می‌تواند به‌شدت روی کارایی شما تاثیر بگذارد. زیرا فهرستی که تهیه می‌کنید می‌تواند شما را هنگامی‌که در طول روز خسته و کم‌انرژی شده‌اید و احتمالا نمی‌تواند تصمیم‌های سخت بگیرید، هدایت کند.