عید نوروز ۹۹؛ برآمد باد صبح و بوی نوروز

آدمی به امید زنده است.

امید در ناامیدی

مثل نوروز سال ۹۸، مقاله روز عید امسال را هم دوباره به من رسید. درستش این است که از امید حرف بزنیم. از این حرف بزنیم که زندگی می‌گذرد. از این بگویم که با تمام سختی‌ها و تمام چیزهایی که می‌آیند و هرکدام بخشی از ما را کنده و با خود می‌برند، باید امیدوار باشیم؛ زیرا آدمی به امید زنده است.

قبول دارم که سخت است. لااقل خود من سابقه چندان خوبی در امیدوار بودن ندارم. بیشتر این سابقه ناامیدی هم ناشی از شرایط زندگی و اتفاقاتی بوده‌اند که در طول زندگی با آن‌ها سروکله زده‌ام و در اکثر موارد شکست‌خورده از آن بیرون آمده‌ام و هرکدام نیز بخشی انگیزه و امید من را کنده و با خود برده‌اند.

اما با این همه من تلاشم را می‌کنم و کارم را لااقل لنگان‌لنگان ادامه دهم؛ زیرا تلاش نکردن برای من بسیار سخت‌تر از امیدوار ماندن است.

می‌دانم که حرف زدن از امیدواری خیلی ساده‌تر از خود امیدوار بودن است. لااقل برای مایی که هر سالمان کم از سال بعد ندارد، لااقل برای مایی که سال ۹۸ را با تمام سختی‌های عجیب‌وغریبش دیدیم، شاید واقعا توقع زیادی است که از همه بخواهیم همچنان امیدوار بمانند.

سال پردرد ۹۸

سال ۹۸ سال عجیبی بود. یکی از بدترین سال‌هایی که تا امروز به‌عنوان دیده‌ام. البته بدترین سال زندگی من نبود. بدترین سال زندگی من ده سال پیش بود.

هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم دوباره سال دیگری را به بدی و سختی آن‌ سال‌ ببینم؛ اما سال ۹۸ خود را اثبات کرد و نشان داد که بدتر از آن هم ممکن است. چه‌بسا سال ۹۹ از سال ۹۸ هم بدتر شود.

خیلی هم نمی‌توان کاری درباره آن کرد. فقط می‌توانیم وضعیت خود را بهتر کنیم تا لااقل در مواقع سختی بتوانیم به آدم‌های اطرافمان کمک کنیم. در نتیجه همه باید تلاشمان را بکنیم. شاید بهبود وضعیت اقتصادی شخصی هرکدام از ما گره بسیاری مشکلاتمان را باز کند.

یادآوری اتفاقات گذشته از یک‌سو خوب است و از یک‌سو بد. سوی خوبی قضیه این است که ما تجربه کسب می‌کنیم و به‌نوعی می‌توانیم از اتفاقات بدی که بخشی از آن‌ها ناشی از اشتباهات جمعی ما ایرانیان است، یاد بگیریم.

بدی قضیه هم این است که بذر امید را در ما خفه می‌کند. ما را ناراحت می‌کند و در نهایت به این می‌رسیم که آیا واقعا زندگی ارزش زیستن دارد. نمی‌دانم پاسخ این سوال چیست. مشخصا پاسخ آن برای هر کسی متفاوت است؛ اما اگر روزی تعداد پاسخ‌های منفی زیاد شدند، آن روز، روز خوبی نخواهد بود.

تراژدی سال ۹۸

سال ۹۸ با سیل شیراز شروع شد که از یک بی‌تدبیری دیگر در جاده‌سازی در مسیل رودخانه روی داد. من نمی‌دانم کدام مغز متفکری پیدا می‌شود که در مسیر رودخانه‌ای که سال‌ها خشک بوده است، جاده بکشد، به این فکر کند که این رودخانه هیچ‌وقت از آبی به روی خود نمی‌بیند.

بعد از آن سیل عظیمی در چندین استان به راه افتاد.

اتفاقات دیگری هم که در سال ۹۸ افتادند کم از این‌ها نداشتند. ماجرای تلخ هواپیما، مشکلات اقتصادی و معیشتی که باعث تنش‌های فراوان شد و در آخر هم این ویروس کرونا !

هرکدام از این‌ها را که نگاه کنید در آن نوعی از بی‌تدبیری، کم شمردن زندگی دیگران، دست‌کم گرفتن شرایط و یک خطای شناختی بسیار بزرگ که باعث می‌شود انسان‌ها خطرات دور را نبینند، خودنمایی می‌کند.

در مورد ویروس کرونا هم بی‌تدبیری‌هایی که در مدیریت حمل‌و‌نقل کشور وجود داشت، باعث شد این ویروس که فقط در کشورهای آسیای شرقی و چین شیوع پیدا کرده بود، به ایران ‌هم بیاید و ایران مبدا دوم این ویروس برای انتشار به بقیه دنیا شود.

توجه دارید که بسیاری از کشورهای درگیر ویروس کرونا به‌احتمال زیاد به علت مسافرت ایرانی‌هایی که خود نمی‌دانستند مبتلا شده‌اند و به آن کشورها رفته‌اند، درگیر ویروس کرونا شده‌اند.

در نتیجه این بی‌تدبیری‌ها تا همین امروز نزدیک هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند و در دنیا چندین هزار نفر دیگر قربانی ویروس شده‌اند.

سال نکو و بهار ناپیدای آن

این اتفاقات باعث شده است اقتصاد ایران که همین الان ‌هم به‌واسطه تحریم‌ها و سوءمدیریت‌، دچار مشکلات عمیق شده، بیشتر دچار دردسر شود.

بسیاری از خرده‌فروشی‌ها که بازار عید مهم‌ترین دشت سالانه آن‌ها بود، دچار مشکل شده‌اند. امسال نه عید وجود دارد و نه خرید برای عید.

از آن‌سو هم به علت لزوم قرنطینه، لاجرم بازارها بسته هستند و همان اندک درآمدی که می‌توانست نصیب خرده‌فروشان و بسیاری از دست‌فروشان کنار خیابان شود هم از دست برود. من نمی‌دانم آن‌ها چگونه می‌خواهند با جیب‌های خالی عید را بگذرانند.

این اثرات اقتصادی تا زمانی که هنوز روند شیوع ویروس کرونا متوقف نشده است و مبتلایان درمان نشده‌اند و در بدترین سناریو تا زمانی که واکسنی برای ویروس کرونا آن ساخته نشده است، برقرار خواهند بود.

اقتصاد چین که تامین‌کننده بسیاری از کالاها، قطعات و وسایل موردنیاز کارخانه‌های دیگر کشورهای دنیا و خود چین است، تازه می‌خواهد از سنگینی بار ویروس کرونا قد علم کند.

تا زمانی که اقتصاد چین به شرایط پیش از شیوع کرونا بازنگشته است، اقتصاد بقیه دنیا هم دچار مشکل خواهد بود.

بعد از عید هنوز مشخص نیست وضعیت واحد تولیدی در ایران چگونه باشد. شاید بتوان بسیاری از کارهای خدماتی را از خانه انجام داد، اما تولید چیزی نیست که بتوان آن را به خانه برد.

نوروز ۹۹ مبارک

در هرحال سایه نااطمینانی ویروس کرونا عمیقا بر اقتصاد جهان و اقتصاد ایران سنگینی می‌کند. تنها راهکاری هم که فعلا در مورد آن وجود دارد این است که در خانه بمانیم، سطوح را ضدعفونی کنیم، دست‌هایمان را بشوریم و به صورتمان ‌هم دست نزنیم.

بگذارید سخن را کوتاه کنم. بالاخره روز عید است و درست است که دیدوبازدیدی در کار نیست، اما خیلی هم نباید به این‌ چیزها فکر کرد. خصوصا هم که واقعا مشخص نیست چه سناریوهایی در مورد ویروس کرونا روی خواهد داد.

بیایید سال ۹۹ را تصور کنیم که توانسته‌ایم به اهدافمان برسیم و با ثباتی که در اقتصاد و زندگی‌مان وجود دارد، برای رسیدن به اهداف دیگر تلاش و برنامه‌ریزی می‌کنیم. در نهایت هم عیدتان مبارک و صدسال به این سال‌ها.